Hoofdstuk 1 Patiëntgericht communiceren
Hoofddoel: Bevorderen van de gezondheid van de patiënt.
Doelen:
- Bieden van verantwoorde, liefst wetenschappelijk bewezen, haalbare zorg.
- Bevorderen van tevredenheid en therapietrouw.
- Bereiken van wederzijds begrip.
- Het zo veel mogelijk delen van de regie en de verantwoordelijkheid met de
patiënt.
Vaardigheden: Het aanpassen van de communicatiestijl aan de behoeften en
de mogelijkheden van de patiënt.
1.1 Wat is patiëntgericht communiceren?
Patiëntgericht communiceren is een wijze van communiceren waarbij de
hulpverlener zich richt op de patiënt. De patiëntgerichte hulpverlener past zijn
communicatiestijl aan de individuele patiënt en zijn situatie aan, terwijl hij toch
zichzelf blijft. Verder deelt de hulpverlener zo veel mogelijk de regie en de
verantwoordelijkheid met de patiënt en bevordert diens oplossingsvermogen en
zelfredzaamheid.
Bij patiëntgericht communiceren probeert de hulpverlener het perspectief van de
patiënt te achterhalen: hij wil niet alleen de ziekte begrijpen, maar ook de klacht
van de patiënt.
Als een patiënt in zorg komt, dan wil de ggz-hulpverlener in eerste instantie
weten wat er met hem aan de hand is. De hulpverlener neemt een systematische
anamnese af om de symptomen te begrijpen en een probleemdefinitie of
diagnose te kunnen stellen. Deze benadering wordt ook wel de ziektegerichte,
arts- of taakgerichte, of biomedische communicatiestijl genoemd.
Naast de diagnose wil de patiëntgerichte hulpverlener ook weten welke zorgen,
ideeën, wensen en verwachtingen de patiënt heeft ten aanzien van zijn ziekte. Hij
wil de context van de klacht begrijpen. Deze benadering wordt ook wel een
affectgerichte, klachtgerichte of psychosociale communicatiestijl genoemd.
De patiëntgerichte hulpverlener probeert zowel de ziekte als de klacht van de
patiënt te begrijpen. Deze benadering wordt ook wel de biopsychosociale
communicatiestijl genoemd.
- Tijdens een ideaal gesprek vullen ziekte- en klachtgerichte communicatie
elkaar voortdurend aan.
1.2 Eigenschappen van patiëntgerichte communicatie
Patiëntgericht communiceren is interactief
De mate van interactie tussen hulpverlener en patiënt bepaalt voor een deel hoe
effectief hun communicatie is. De gesprekspartners zenden en ontvangen –
verbaal en non-verbaal – beiden informatie.
- Inhoudsniveau: verbale uitingen
- Betrekkings- of relatieniveau: non-verbale boodschappen
Er is sprake van effectieve, interactieve communicatie als gesprekspartners op
elkaar reageren en elkaar wederzijds beïnvloeden. Het gedrag van de ene
, deelnemer is dan gedeeltelijk de oorzaak en gedeeltelijk het gevolg van het
gedrag van de andere deelnemer.
- Ze beïnvloeden elkaar op een spiraalvormige manier, namelijk telkens op
een iets ander niveau, zodat de communicatie tussen hen zich geleidelijk
tijdens de interactie ontwikkelt. Zo wordt er een gezamenlijke betekenis
geconstrueerd.
De mate waarin de patiënt meedoet, blijkt samen te hangen met de mate waarin
de hulpverlener patiëntgericht is.
Patiëntgericht communiceren is doelmatig en kosteneffectief
Het helpt als de hulpverlener en patiënt bij aanvang van het gesprek
gespreksdoelen formuleren. Hoe preciezer de formulering van de
gespreksdoelen, des te efficiënter het gesprek kan verlopen en des te groter is
de kans op tevredenheid na afloop.
1.3 Wil de (psychiatrische patiënt patiëntgericht communiceren?
Vanuit de patiënt gezien blijken er drie centrale vragen te zijn bij het betreden
van de spreekkamer. De patiënt heeft 1 cognitieve vraag en 2 affectieve vragen:
1. Wat is er met mij aan de hand? (cognitieve vraag)
2. Is dit iets om mij zorgen over te maken?
3. Word ik serieus genomen?
Het is weinig verassend. De patiënt wil genezen worden (the need to be cured)
en verzorgd worden (the need to be cared for). Meestal is er sprake van beide
behoeften. Bij een patiëntgerichte benadering komt de hulpverlener aan beide
behoeften van de patiënt tegemoet.
1.4 Patiëntgericht communiceren, wat levert het op?
Algemeen wordt aangenomen dat patiëntgericht communiceren een gunstig
effect heeft op zorguitkomsten zoals tevredenheid en de gezondheid van de
patiënt. De patiëntgerichte hulpverlener betrekt de patiënt actiever bij de zorg.
Verder zorgt patiëntgericht communiceren voor een gedeelde
verantwoordelijkheid over het behandelplan.
Patiëntgericht communiceren levert tevredenheid op
Vrijwel alle onderzoeken tonen aan dat patiënten tevredener zijn als de
hulpverlener aandacht heeft voor hun gezichtspunten, hun mogelijkheden geeft
hun zorgen en emoties te uiten en hun open vragen stelt. Verder willen
psychiatrische patiënten de mogelijkheid hebben om samen met de hulpverlener
beslissingen te nemen.
Patiëntgericht communiceren levert vaak gezondheidseffecten op
Zoals bekend wordt het effect van de behandeling niet alleen bepaald door
specifieke factoren, maar ook door aspecifieke factoren. Aspecifieke factoren zijn
factoren die samenhangen met de patiënt, de hulpverlener en de onderlinge
relatie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SypG. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.26. You're not tied to anything after your purchase.