Summary
Samenvatting reader Politieke geschiedenis van België
- Course
- Institution
Samenvatting Reader Politieke geschiedenis van België gegeven door Frederik Verleden en Emmanuel Gerard
[Show more]
Seller
FollowBV9844
Content preview
Samenvatting Pol. Geschiedenisv België
Hoofdstuk 1: De Belgische revolutie
1) Achtergronden, oorzaken en aanleiding
A. De afb raak van het Ancien Régime
AR= Periode tussen Amerikaanse revolutie (1776) en Europees revolutiejaar (1848).
Overgang feodaal naar moderne maatschappij.
Ancien Regime: Moderne maatschappij:
Overwicht landbouw en platteland Gemechaniseerde grootindustrie
Grootgrondbezit adel en Kerk Ondernemende burgerij
Beperkte stedelijkheid Verstedelijking
Nijverheid= ambachtelijk (binnen stad)
Standen met privileges Standen corpsen afgebroken -> indiv. gelijkheid
Vorstelijk absolutisme Moderne eenheidstaat - parlementair
Gewestelijk particularisme
Corporatisme gilden Expansie kapitalisme
Verstengeling Kerk en openbaar leven Kerk en Staat gescheiden
Invloed Franse revolutie:
- Macht adel, kerk en monarchie aan banden
- Individuele rechten ipv standgebonden voorrechten
- Rationele administratie en justitie
- Afschaffing corporatisme + samenscholingsverbod -> moderne industrie bevorderen
België ontstaat tijdens de Restauratie: Spanning hervorming <-> traditie:
Daardoor Belgische revolutie zowel elementen van hervorming als restauratie.
B. Het beleid van Willem I
Willem 1 van Oranje: hoofd van Verenigd Koninkrijk der Nederlanden: ontstaan van grote
mogelijkheden:
- Vergroting van Holland (1/03/1814)
- Solide barrière tegen Frankrijk
1
,Dwingende instructies interne organisatie (Acht Artikelen 21/07/1814) + geografische
afbakening (Congres van Wenen)
Verschillen Noord en Zuid:
Zuid: Noord:
Katholiek Calvinistisch
Taaldiversiteit en veel Frans Nederlandse taalhomogeniteit
Beginnende industie Koloniale handel
Willem I: Verlicht Absolutisme (naar voorbeeld Pruisische koningen):
- Rationele grondslag maatschappelijk bestel en staatsbestuur : oa onderwijs, voogdij
Kerk onder Staat
- Actieve economische politiek (bevordering nijverheid: Société Generale 1822)
- Vorstelijke soevereiniteit (Staten-generaal weinig reële macht)
- Taalpolitiek (oplegging Nederlands)
Oppositie: Unie van Opposities (1828) - Monsterverbond
Katholieken: Liberalen:
Verzet tegen godsdienstvrijheid Oude liberalen voor (verlicht beleid)
Herstel oude privileges Nieuwe intellectuele middenklasse
Staatsvoogdij afschudden Ministeriële verantwoordelijkheid
Herstel kerkelijke invloed (vnl. Onderwijs) Vrijheid van drukpers
(Fr. Félicité de Lamennais)
Willen invloed terug Willen moderne staat
C. Het revoluti ejaar 1830
- Sociale onrust Frankrijk: Bourbon afgezet; ‘burgerkoning’ Louis-Philippe van Orléans
op de troon
- Economische crisis: stijgende voedselprijzen, subsidies aan fabrieken ipv volk
2) Het Verloop van de Revolutie
A. Van Opstand tot afscheiding
Begin: onbestemd karakter: Rellen opera La muette de Portici (25/08/1830)
Ordediensten krijgen niet onder controle; burgerwacht neemt over, met liberalen in hogere
functies
Ontstaan compromis tussen Noord en Zuid: Bestuurlijke scheiding -> Willem 1 stuurt
uiteindelijk soldaten -> Radicalisatie opstand -> Afscheidingsbeweging
Hollandse troepen slagen niet erin Brussel in te nemen (23-26 september)
2
,Instelling Voorlopig Bewind (26/09/1830) -> Verkiezingen -> Afgevaardigden in Nationaal
Congres (10/11/1830): zij stellen grondwet op (7/02/1831). Naar Engels model.
B. De Internati onale constellati e
Opeenvolging 4 zaken: Voorlopige regering – Verkiezing Nationaal Congres – Aanvaarding
Grondwet – Aanduiding vorst enkel mogelijk in gunstige internationale constellatie.
“Koninkrijk der Nederlanden” was opgesteld door de mogelijkheden en tot doel als Anti-
Frans bolwerk. België dus niet mogelijk zonder steun mogelijkheden.
Rusland-Duitsland-Oostenrijk steunden Willem 1 maar:
- Rusland: Opstand in Polen
- Duitsland: precaire situatie in de Rijngebieden
- Frankrijk voor revolutie: steun met als doel tot toekomstige annexatie
- Groot-Brittannië: verwikkeld in Ierse problematiek. Steunde eerst Willem 1, maar
door machtswissel (conservatieve Wellington -> liberale Grey) steun naar België.
Oplossing: Internationale conventie (naar voorbeeld Griekse situatie)
4/11/1830: Wapenstilstand: erkenning België als toekomstige staat, beslissing grenzen en
verdeling staatsschuld.
-> België tegendraads: Eist Zeeuws-Vlaanderen, Maastricht, Limburg en Luxemburg
Weigert Oranje op de troon
Kiest voor Franse prins (wordt geweigerd uit vrees voor
verdoken annexatie)
Onder militaire dreiging van GB Leopold van Saksen-Coburg op de troon
-> XVIII Artikelen (9 juli): sluit behoud van Maastricht, Limburg-over-de-Maas en Luxemburg
niet uit
Willem 1 aanvaardt XVIII niet, verbreekt Wapenstilstand en valt België binnen (2/08/1831)
“10-daagse veldtocht” -> Hollanders gestopt met hulp van Frans expeditiecorps
-> Opgevat als voorspel Franse annexatie
Nederland moet gunstigere regeling krijgen als echte buffer tegen Frankrijk.
Opstelling XXIV Artikelen (14/10/1831): Hollanders mogen tol heffen op de Schelde
Krijgen Maastricht, Limburg-over-de-Maas en
Duits Luxemburg
Willem 1 blijft zich verzetten uit ergernis Fransen en Britten. Nederland garizoen verdreven
uit Antwerpen. Britten dreigen met vlootblokkade.
Voordelig voor België: Moeten geen intrest betalen op staatschuld en blijven in feitelijk bezit
van Limburg en Luxemburg.
In 1838 bindt Willem 1 in. België probeert status-quo tevergeef te behouden, krijgen enkel
verzachting schuldplichten.
3
, 1839 verdrag scheiding Noord en Zuid. Garantie België door de 5 mogelijkheden. Protest bij
bevolking. Verplichte neutraliteit.
C. Wisseling van de macht
Hollands -> Belgisch niet vanzelfsprekend; vaak manu militari
Intellectuele middenklasse eigenlijk drijvende kracht achter revolutie, toch adel en hoge
burgerij die belangrijke rol innemen ten gevolg van cijnskiesrecht.
Orangisten: Verkiezingen Nationaal Congres 10% (actieve minderheid)
Bestond uit: oude bestuurselite en aristocratie.
Behalve economische belangen volgden orangisten toch ideologische motieven (anti-
klerikaal en oude liberalen)
Na aanvaardig XXIV door Willem I verdwijnt het orangisme.
Tegenstelling op de voorgrond: Republikeinse democraten <-> Reünionisten
Republikeinse democraten: teleurgesteld in compromis: cijnskiesrecht, monarchie, geen
capacitair kiesrecht
Reünionisten: sturen aan op reünie met Frankrijk: Economische motieven burgerij en
culturele motieven Franstaligen
Klerikale revolutie: beeld die later ontstond aangezien de groeiende invloed macht van de
Kerk in 19de eeuw en grote voordelen na de revolutei
Gesloten revolutie: beeld dat arbeiders revolutie hebben uitgevochten, maar de burgerij de
vruchten heeft geplukt.
3) De Belgische natiestaat
2 voorstellingen: België als artificiële constructie – België als onontkoombare manifestatie
van Belgische identiteit.
Artificiële constructie: Gesteund door Frankrijk. Er zijn enkel Vlamingen/Hollanders,
Franstaligen en Duitstaligen
Onontkoombaar: ontstaan uit Bourgondische periode: Spaanse en Oostenrijkse
overheersing, ook katholiek.
Hoofdstuk 2: Kenmerken van het politiek systeem in de
19de eeuw
1) Rechten en vrijheden
Aantal fundamentele vrijheden en rechten volgens Franse en Amerikaanse revolutie
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller BV9844. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.05. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73314 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now