Maatschappijleer H1
Paragraaf 1
Maatschappelijke probleem:
- Het hangt samen met of is een gevolg van maatschappelijke veranderingen
- Het gaat meerdere groepen mensen met verschillende belangen aan
- Meningsverschillen over de oorzaken en aanpak
- Het vraagt een gemeenschappelijke oplossing
Oorzaken van wat het oplossen van maatschappelijke problemen moeilijk maakt:
1. Actoren hebben tegengestelde belangen
2. Er is sprake van een collectieve-actieprobleem: er is te weinig onderling vertrouwen dat
iedereen bij zal dragen aan het algemeen belang en de kosten van maatschappelijke
problemen worden gedeeld door de hele samenleving, waardoor je persoonlijk niet genoeg
beloond wordt als je je gedrag verandert
3. Actoren hebben verschillende normen en waarden
Actoren = mensen en instanties die invloed proberen uit te oefenen op de oplossing van een
maatschappelijk probleem
Politiek probleem = als de overheid het maatschappelijk probleem oppakt. De overheid heeft het
gewelds- en belastingmonopolie
De overheid kan men ook met financiële prikkels en voorlichtingscampagnes verleiden tot goed
gedrag. De actoren gebruiken hun machtsbronnen (geld, status, kennis) om de overheid te
overtuigen.
Systeemmodel van politieke besluitvorming
Paragraaf 2
Ideologieën:
Het liberalisme: vrijheid, eigen verantwoordelijkheid
Politieke stromingen Klassieke liberalisme -> negatieve vrijheid = geen bemoeienis van anderen,
niemand. niemand mag inbreuk maken op jouw individuele rechten
Sociaalliberalisme -> positieve vrijheid = zelfontplooiing
Het socialisme: gelijkheid en solidariteit
Politieke stromingen Communisme -> klasseloze samenleving
Sociaaldemocratie -> economische groei, gelijke kansen, gelijke(re)
uitkomsten uitkomsten
, Het confessionalisme: naastenliefde, gemeenschapszin
Politieke stroming Christendemocratie laat zich inspireren op de Bijbel
Tegenwoordig zijn politieke partijen ingedeeld in links en rechts en niet meer volgens de ideologie.
Links is vooral voor gelijkheid en overheidsingrijpen, rechts vooral voor vrijheid en weinig
overheidsingrijpen.
Drie dimensies waarop links en rechts kunnen verschillen:
1. Sociaaleconomische Links: sociaaldemocraten, gelijke inkomensverdeling, accepteert hoge
dimensie belastingen
Rechts: liberalen, accepteert inkomensverschillen, prestaties worden
moeten beloond
2. Progressief-conservatieve Links: progressief, geen tradities, zelf bepalen hoe je je leven wil leiden,
dimensie overheid moet mensen niet beperken
Rechts: conservatief, traditionele waarden en normen -> stabiliteit en
zekerheid, maatschappij veranderen niet goed
3. Kosmopolitische- Links: kosmopolieten, verbonden met wereld, internationale problemen
nationalistische dimensie oplossen met andere landen, voor de EU en pluriforme samenleving
Rechts: nationalisten, geen invloeden van buitenaf, belang van eigen volk en
tegen de EU en pluriforme samenleving
Paragraaf 3
Formele kenmerken (vastgelegd in (grond)wet) van een democratie:
Er zijn regelmatig vrije en geheime verkiezingen
De rechtsstatelijke beginselen worden gerespecteerd: alle burgers hebben dezelfde
grondrechten en er is een onafhankelijke rechterlijke macht
Er zijn vrije media die het volk kunnen informeren over de politiek, verkiezingen en
maatschappelijke problemen
Informele kenmerken (politieke cultuur) van een democratie:
o Burgers zijn goed geïnformeerd en er is een diversiteit aan meningen
o Afwijkende meningen mogen ook gehoord worden
o De bevolking is actief betrokken bij de politiek
In landen die niet alle kenmerken van een democratie hebben, is er vaak een onevenwichtig
machtsbalans. De grens tussen democratie en dictatuur is niet altijd duidelijk. Voor een democratie is
ook vooral een politieke cultuur nodig, waarin mensen democratische waarden hebben en naleven.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jasmineofili. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.16. You're not tied to anything after your purchase.