Maatschappijleer H2 Rechtsstaat
Paragraaf 1
Kenmerken van rechtsstaat:
De aanwezigheid van grondrechten
Het legaliteitsbeginsel: dat zorgt voor rechtszekerheid
Een machtenscheiding
Een onafhankelijke rechtsstaat
Een rechtsstaat is een staat met een rechtssysteem waar iedereen gelijke rechten heeft. Kenmerken
van een rechtsstaat zijn dat alle burgers dezelfde rechten hebben en er is een machtenscheiding om
te zorgen dat niet alle macht in de handen van 1 persoon of groep komt. Ook gebruikt de rechtsstaat
het legaliteitsbeginsel, dat betekent dat nieuwe strafwetten geen terugwerkende kracht hebben, dus
je kan niet gestraft worden voor iets dat op dat moment nog niet strafbaar was. De rechtsstaat
hanteert mensenrechten en de overheid moet zich net als de burgers aan de wetten houden.
Politiegeweld gaat ten koste van de rechtsbescherming. Bij rechtshandhaving van zware middelen
moet de politie toestemming vragen aan de officier van justitie en zij moet toestemming vragen aan
de rechter-commissaris.
Filosoof Thomas Hobbes:
Zonder hogere machten zouden mensen alleen aan hun eigen belang denken. Alleen een sterkere
hogere macht kan een strijd tussen mensen voorkomen. Burgers staan daarbij hun individuele
vrijheden af aan een soevereine macht en krijgen hiervoor orde en veiligheid terug.
Paragraaf 2
Klassieke grondrechten worden door de wet gegarandeerd, maar ze zijn niet grenzeloos. Ze zijn in te
delen als:
1. Gelijkheidsrechten
2. Politieke rechten
3. Vrijheidsrechten: meeste discussies
Sociale grondrechten hebben een inspanningsplicht.
Grondrechten zijn tijd- en plaatsgebonden, maar je kan ze niet zomaar veranderen.
Het wijzigen van de grondwet is bewust moeilijk gemaakt om machtsmisbruik te voorkomen. De
grondwet biedt de overheid de ruimte om rechten in te perken.
Paragraaf 3
In principe is alle informatie van de overheid openbaar, behalve als de informatie, bijvoorbeeld
staatsgeheimen bevat. Als een journalist of burger bepaalde overheidsinformatie niet krijgt, kan hij
op basis van de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) een verzoek indienen om alsnog die
informatie te krijgen. In een democratie vormen de media, samen met de ambtenaren en
pressiegroepen, extra machten naast de trias politica. De 4 e macht zijn de ambtenaren en de 5e
macht de media.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jasmineofili. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.06. You're not tied to anything after your purchase.