Biologie thema 3 havo
Basisstof 1: Als een organisme geen levensverschijnselen meer toont noem je het dood. Als
ze het nooit hebben gedaan en ook nooit meer zullen doen noem je het levenloos. Elk
individueel organisme (individu) heeft een levensloop. Die eindigt met de dood van het
individu. Hoewel elk individu doodgaat, heeft elke soort een levenscyclus. In de cellen van
een individu worden voortdurend moleculen omgezet in andere moleculen. Bij deze
moleculen spelen enzymen een belangrijke rol. Enzymen versnellen de chemische reacties
van stofwisselingsprocessen.
Basisstof 2: Alle organismen bestaan uit 1 of meer cellen. Prokaryoten zijn eencellige
organismen waarvan de cel gaan celkern bevat. De celkern is een voorbeeld van een organel.
Een organel is een deel van een cel dat naar bouw en functie apart is te onderscheiden. Veel
organellen zijn omgeven door een membraan. Eukaryoten zijn organismen waarvan de cel
wel een celkern bevat. Het DNA van eukaryoten ligt in de celkern. Een eukaryoten cel bevat
ook andere organellen, zoals: vacuolen en bladgroenkorrels in plantencellen. Eukaryoten zijn
eencellige of meercellige organismen. Een orgaan is een deel van een organisme met een
specifieke bouw en functie. Een orgaan is meestal opgebouwd uit meerdere weefsels. Een
organenstelsel bestaat uit een aantal organen die samen een bepaalde functie uitvoeren.
Organismen kunnen zich organiseren tot een populatie. Een populatie is een groep
individuen van dezelfde soort die in een bepaalt gebied leeft en zich onderling voortplant.
Binnen een bepaald gebied leven populaties van verschillende soorten. Deze populatie
vormen samen een leefgemeenschap. Een ecosysteem is een min of meer begrensd gebied
met bepaalde factoren (biotisch en abiotisch) die samen een eenheid vormen. Het geheel
van ecosystemen op aarde vormt de biosfeer of het systeem aarde.
Basisstof 3: Cellen zijn omgeven door een celmembraan. Via het celmembraan vindt
selectieve opname en afgifte van stoffen plaats. Via stoffen die zich van het celmembraan
kunnen hechten, vindt communicatie tussen cellen plaats. Ook van meercellige organismen
bevat iedere cel alle informatie en alle structuren om zelfstandig te functioneren. Planten en
dieren zijn eukaryoten organismen en hebben een celkern. Het celmembraan bestaat voor
het grootste gedeelte uit vetmoleculen. Hierdoor wordt het inwendige van de cel, het
cytoplasma gescheiden van het milieu buiten de cel. Het cytoplasma bestaat uit water met
daarin organellen en een grote hoeveelheid opgeloste stoffen. Organellen zijn structuren in
een cel. Bij cellen van planten ligt om het celmembraan de celwand. De celwand van
plantencellen liggen niet altijd strak tegen elkaar aan. Er liggen holtes tussen, die noem je
intercellulaire ruimtes. Vaak bevindt zich daar water. De celkern ligt in het cytoplasma. De
buitenste laag van de celkern wordt gevormd door het kernmembraan. In de kern bevinden
zich de chromosomen. Veel plantaardige cellen bevatten een grote centrale vacuole.
Basisstof 4: Een groep cellen met dezelfde vorm en functie noemen we een weefsel. Elk
weefsel heeft hun eigen vorm en functie. Bij weefsels liggen de cellen niet tegen elkaar aan
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller amberdeijkers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.93. You're not tied to anything after your purchase.