Lesnotities Religie en Zingeving de bachelor criminologische wetenschappen
24 views 1 purchase
Course
Religie & Zingeving (BKULA07C7A)
Institution
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Volledige samenvatting van Religie & Zingeving die bestaat uit de inhoud van de Powerpoints met bijbehorende lesnotities. Samenvatting van al de 6 lessen gegeven tijdens het academiejaar :
- Les 1: wetenschap technologie en de 'zingevende interesse'
- Les 2: Religie, zingeving en wetenschap...
RELIGIE & ZINGEVING – mede mogelijk gemaakt door je partner in crime
Inhoud
Les 1: Wetenschap, technologie en de ‘zingevende interesse’...............................................................3
1. Wetenschap, betekenis, leefwereld...............................................................................................3
2. De ‘zingevende’, ‘cognitieve’ en ‘manipulatieve’ interesses van de mens.....................................3
3. Conclusie........................................................................................................................................4
Les 2: Religie, zingeving en wetenschap.................................................................................................6
1. Religie en secularisatie: waarom nog spreken over religie?...........................................................6
2. Religie en wetenschap: is er eigenlijk een conflict?........................................................................7
Religie en de cognitieve interesse..................................................................................................7
Religie en de manipulatieve interesse............................................................................................8
Wetenschap en de zingevende interesse.......................................................................................8
3. Religie en redelijkheid: zijn religieuze overtuigingen onredelijk omdat ze onwetenschappelijk
zijn?..................................................................................................................................................10
Les 3: Woede en straf...........................................................................................................................14
Definities woede...............................................................................................................................14
Woede en straf in antiek Athene......................................................................................................14
Aristoteles’ definitie van woede.......................................................................................................14
Elementen van Aristoteles’ definitie.................................................................................................14
Rede en emotie in de woede............................................................................................................15
De dynamiek van de woede..............................................................................................................15
Woede en haat.................................................................................................................................16
Emotie en misdaad...........................................................................................................................16
De waarde van woede in de filosofie................................................................................................17
Martha Nussbaum............................................................................................................................17
Kritiek op Nussbaum.........................................................................................................................17
Les 4: Rehabilitatie, risico en zingeving................................................................................................19
Algemeen kader................................................................................................................................19
Risk-Need-Responsivity model.........................................................................................................19
Good Lives Model.............................................................................................................................21
RNR vs. GLM.....................................................................................................................................21
Integratie RNR en GLM?...................................................................................................................21
Risicotaxatieinstrumenten................................................................................................................22
Les 5: Hannah Arendt: politiek, zingeving, waarheid en vrijheid..........................................................25
Politiek en zingeving.........................................................................................................................25
Politiek handelen in tijden van Covid................................................................................................25
1
,RELIGIE & ZINGEVING – mede mogelijk gemaakt door je partner in crime
Politiek als ‘handelen’.......................................................................................................................27
I. Publiek en privaat......................................................................................................................27
II. Vrijheid.....................................................................................................................................28
Politiek, waarheid en goedheid........................................................................................................28
Les 6: Euthanasie: zingeving, levensbeschouwing, recht en politiek....................................................31
Band met vorige les..........................................................................................................................31
Het etentje van Arwin Meiwes.........................................................................................................31
Het homohuwelijk............................................................................................................................32
Communitarisme en liberalisme (Michael Sandel)...........................................................................32
What the hell is ‘liberalism’?............................................................................................................33
Politiek liberalisme en communitarisme..........................................................................................34
Het traject van de euthanasiewetgeving..........................................................................................34
‘Politiek liberalisme’ over euthanasie...............................................................................................35
‘Politiek liberalisme’ over euthanasie – kritiek.................................................................................36
‘Politiek liberalisme’ over euthanasie – conclusie............................................................................38
Politiek, tragiek en incommensurabele waarden.............................................................................38
2
,RELIGIE & ZINGEVING – mede mogelijk gemaakt door je partner in crime
Les 1: Wetenschap, technologie en de
‘zingevende interesse’
1. Wetenschap, betekenis, leefwereld
Edmund Husserl
Leefwereld= intersubjectief, persoonlijk, betekenisvol … dingen en mensen in onze
leefwereld hebben een betekenis
Wetenschap:
o Alle taken van de wetenschap vertrekken vanuit betekenisvolle elementen uit
leefwereld
o Maakt abstractie van de leefwereld (subject-object, afstandelijkheid, onpersoonlijk)
wetenschap objectiveert
o Is een ‘tijdelijke opschorting’ van de normale omgang met de leefwereld
In anatomie wordt lijk herleid tot object van studie, hoopje moleculen,
terwijl men normaal respect heeft voor dode lichamen
o Keert terug naar de leefwereld
“Hey, daar ligt Louise”
Filmpje “Cosmetic Eye” als voorbeeld va vertrek uit en terugkeer naar leefwereld
Relatie van de wetenschap tot de leefwereld?
o Een meer ‘wetenschappelijke’ wereld?
o Een autonome leefwereld?
o Tinder gebruikt algoritme, leefwereld wordt ten dele bepaald door wetenschap
Redelijkheid en rationaliteit
Illusie om onze leefwereld meer wetenschappelijk te maken; we willen gewoon
niet, eerder intuïtie (om bv. vrienden te maken)
Wat redelijk is in leefwereld is niet altijd rationeel in wetenschap
2. De ‘zingevende’, ‘cognitieve’ en ‘manipulatieve’
interesses van de mens
3 ‘interesses’ van de mens (’verlangens’, ‘manieren van betrokken zijn’):
o COGNITIEF: vanuit verlangen om te kennen
o MANIPULATIEF: onze betrokkenheid wereld, voor zover we wereld naar
onze hand willen zetten
o ZINGEVEND: alle dingen die we doen, puur omdat we ze belangrijk/intrinsiek
waardevol vinden
Stellingen ZINGEVEND & COGNITIEF:
1. Er zijn activiteiten in ons leven die lijken te gaan over een ‘cognitieve interesse’, maar die
eigenlijk fundamenteel over zingeving gaan
- “Als buren een gesprek voeren over het weer vieren ze hun relatie”, de meeste
gesprekken die we voeren gaan niet over uitwisselen info
2. Op domein zingeving bestaat er (on)redelijkheid. Wat ‘(on)redelijk’ is, is echter niet
hetzelfde wat vanuit cognitief oogpunt ‘(ir)rationeel’ is
3. Wetenschappelijke (cognitieve) bevindingen, zijn vaak slechts van relatief belang voor de
zingevende relaties in de leefwereld
3
, RELIGIE & ZINGEVING – mede mogelijk gemaakt door je partner in crime
Voorbeelden:
1. Liefde en chemie: tot wie je je aangetrokken voelt, heeft te maken met geurstoffen
(wetenschap), maar in leefwereld heeft dit inzicht weinig relevantie
2. Straf:
- Daders partnergeweld zijn relatief ongevaarlijk (in vergelijking met bv.
brandstichters). Maakt dit cognitief inzicht dat we effectief vinden dat daders
partnergeweld na korte tijd terug vrij mogen? (nee, dit is een bv. van hoe de
zingevende interesse niet wordt aangetast door wetenschappelijke interesse:
onze zinvolle omgang met leefwereld is sterker dan cognitieve interesse)
- Auto slaan omdat die kapot is; volgens Dawkins even irrationeel als het straffen
van mensen
Stellingen ZINGEVEND & MANIPULATIEF:
1. Er zijn zaken in ons leven die lijken te gaan over onze ‘manipulatieve interesse’, maar die
eigenlijk fundamenteel over zingeving gaan (en die niet kunnen bereikt worden door
manipulatief handelen). Bv. geluk en erkenning
- Vb. 1: zoeken naar geluk: geluk heeft iets te maken met dat het er ook niet had
kunnen zijn, iets dat je niet kan controleren. Op moment dat je dingen kunt
krijgen door manipulatie verliezen ze al hun waarde (paradoxale van zoektocht
naar geluk en erkenning)
o “we willen gelukkig zijn en gaan zo wereld naar onze hand zetten”: gaat
eigenlijk niet over manipulatieve interesse
o Machine creëert dingen die je gelukkig maken: zou je heel je leven aan
zo’n machine willen hangen? Machine maakt geluk niet meer zinvol
- Vb. 2: zoeken naar erkenning en waardering
o Je pakt pilletjes waardoor anderen je leuk vinden. We willen echter
erkenning van mensen die ons die erkenning ook niet zouden kunnen
geven
2. De focus op de manipulatieve interesse kan uiteindelijk de zingevende dimensie
aantasten
- De zingevende interesse wordt aangetast door manipulatieve (bv. geld krijgen)
- Je vindt iets waardevol, maar vanaf idee ‘ik moet er iets aan hebben’ verliest het
waarde
- Vb. burgerschap
3. Conclusie
‘mysterie’ (vs. ‘probleem’)
o Probleem: iets wat je moet oplossen door manipulatieve interesse
o Ziek zijn is ook een mysterie: we kunnen op elk moment ziek worden of sterven
o Zingeving heeft te maken met perplexiteit (verwondering, verbijstering,
verontwaardiging, …)
Betrokkenheid (vs. afstandelijkheid)
o Het heeft te maken met geraakt worden door de dingen (door iets buiten ons,
zingevende interesse), gevoelig zijn voor bepaalde waardevolle zaken, eerder dan
met nuchtere kennis
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller partnerincrime. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.40. You're not tied to anything after your purchase.
