Class notes
Inleiding Psychologie voor Maatschappijwetenschappen
- Course
- Institution
Samenvatting hoorcolleges van Inleiding Psychologie voor Maatschappijwetenschappen
[Show more]
Seller
Follow
MilouV1
Content preview
Hoorcollege 1- Hoe kunnen we mensen aansporen om zich aan vervelende, maar belangrijke maatregelen te
houden? (corona)
- Waarom gedragen we ons op een manier die ons op lange termijn schade toebrengt?
(opwarming aarde)
- Waarom is het voor slachtoffers zo lastig om zich uit te spreken? (The Voice)
- Hoe kunnen we dagelijks menselijk gedrag begrijpen en verklaren?
Hoofdstuk 1: Wat is psychologie
Psychologie is de wetenschappelijke studie van de geest (mentale processen) en het gedrag van de
mens.
Doel: algemene uitspraken formuleren over psychische processen.
Belangrijk: objectief en controleerbaar bewijs!
Wat is sociale psychologie?
Het wetenschappelijk onderzoek naar hoe mensen over elkaar denken, elkaar beïnvloeden, en
relaties met elkaar vormen.
Mensen worden beïnvloed door de werkelijke (expliciete) of ingebeelde (impliciete) aanwezigheid
van anderen.
Sociale psychologie, 4 verschillende groeperingen:
1. Social thinking
- The self
- Social beliefs and judgements
- Attitudes and behaviors
2. Social influence
- Persuasion
- Conformity and obedience
3. Social relations
- Aggression
- Attraction and intimacy
- Helping
4. Groups and identities
- Small group processes
- Social categorization and social identity
- Prejudice, intergroup relations, and conflict
Het belang van het perspectief
Belangrijke perspectieven:
- Sociaal cognitief
- Evolutionair
- Sociaal leren
- Socio-cultureel
➢ Elke categorie slaat een brug naar een bepaalde tak van de psychologie
- Sociaal cognitief:
Het theoretische perspectief wat zich richt op mentale processen- aandacht, interpreteren en
het onthouden van sociale ervaringen.
, Gestalt psychologie
- Evolutionair:
Het theoretisch perspectief dat sociaal gedrag verklaart vanuit fysieke en psychologische
kenmerken die over de eeuwen zijn aangepast om de kansen op overleven en voortplanting te
vergroten.
Charles Darwin: natuurlijke selectie: het proces waarin belangrijke eigenschappen die helpen bij
overleving doorgegeven worden aan nageslacht.
Verklaart waarom sommige vormen van menselijk gedrag universeel zijn:
➢ Bepaalde gewoontes zijn universeel tussen mensen:
o Trouwen, roddelen, taboes (incest)
➢ Mensen hebben veel overeenkomsten met andere dieren
o Gezichtsuitdrukkingen, vertoon van macht en status.
- Sociaal leren:
Theoretische perspectief dat zich richt op hoe leerervaringen in het verleden gedrag kunnen
voorspellen.
- Socio-cultureel:
Het theoretische perspectief dat zoekt naar oorzaken van sociaal gedrag in de invloed van
grotere sociale groepen.
Verklaart verschillen tussen culturen:
➢ Waarom mogen mannen in sommige landen met meerdere vrouwen trouwen?
➢ Waarom is softdrugs in Nederland toegestaan?
Interactie tussen perspectieven:
- Het ene perspectief is niet meer ‘ waar’ dan het andere: Taal (universeel)
Onderzoeksmethodes (hoofdstuk 2)
Replicatie crisis: het controleren/ opnieuw uitvoeren van een onderzoek om het oude onderzoek te
controleren.
Het testen van theorieën:
Onderzoeksvraag: Een vraag die je met wetenschappelijk onderzoek wilt beantwoorden.
Vb: verschilt selectiviteit bij het kiezen van een partner per geslacht?
Theorie: Een verzameling gerelateerde voorspellingen die bedoeld zijn om een bepaald aspect van de
wereld te verklaren.
Vb Evolutietheorie
Hypothese: Een voorspelling over wat er gaat gebeuren in een bepaalde situatie, gebaseerd op een
theorie.
Vb: Vrouwen zijn selectiever dan mannen
Studie: Toets van de hypothese
Vb: onderzoek naar de selectiviteit van mannen versus vrouwen.
,Onderzoeksmethoden:
Verschillende manieren om onderzoek te doen:
- Kwalitatief onderzoek (interviews)
- Kwantitatief onderzoek (sociale psychologie) (onderzoek met cijfers om te kijken of er verschillen
zijn tussen mensen):
o Correlationeel onderzoek
o Experimenteel onderzoek
Correlationeel onderzoek: onderzoekt de relatie tussen verschillende variabelen, zonder hierbij een
van de variabelen te beïnvloeden.
Voorbeeld:
- Onderzoeksvraag: hebben extraverte mensen meer vrienden dan introverte mensen?
- Vragenlijst: extraversie en aantal vrienden
- Uitkomst: extraversie is positief gecorreleerd met aantal vrienden
Correlatie: score tussen -1 en 1
Correlationeel versus experimenteel onderzoek
Als je onderzoek wilt doen naar oorzaak en gevolg is correlationeel onderzoek niet voldoende, je
weet niet dat het een leidt tot het ander.
Je raakt niet verbrand van ijsjes eten, het is de derde factor (de zon)
die ervoor zorgt dat je meer ijsjes eet en eerder verbrand raakt.
Experimenteel onderzoek: onderzoek waarbij er een variabele beïnvloed wordt, en proefpersonen
willekeurig worden toegewezen aan condities
Voorbeeld:
- Onderzoeksvraag: beïnvloedt temperatuur de mate van behulpzaamheid?
- Experiment:
o Deelnemers nemen plaats in (a) een koele ruimte, (b) een warme ruimte
o Onderzoeksleider laat een doosje pennen vallen: helpen proefpersonen mee met
opruimen?
Voordeel: er kan wel uitspraak gedaan worden over causaliteit (oorzaak en gevolg)
Onafhankelijke variabele:
- De variabele die wordt beïnvloedt (gemanipuleerd) door de onderzoeker.
- De onderzoeker veronderstelt dat dit de oorzaak is.
Afhankelijke variabele:
- De variabele die wordt gemeten
- De onderzoeker veronderstelt dat dit het gevolg is.
, Belangrijk bij experimenteel onderzoek:
- Toevoegen van controleconditie: een conditie waarbij onafhankelijke variabele niet beïnvloed is
3 groepen:
1. Warme ruimte
2. Koele ruimte
3. Ruimte op kamertemperatuur
➢ Worden mensen behulpzamer van een warme ruimte, of worden ze minder behulpzaam van
een koude ruimte?
Van belang in elk type onderzoek: ETHIEK!
- Informed consent: deelnemers informatie geven, toestemming
- Voorkom deceptie: niet liegen tegen je deelnemers
- Bescherm deelnemers tegen pijn en ongemak
- Vertrouwelijkheid
- Debriefing: na afloop van het onderzoek mensen vertellen wat het doel is geweest.
Hoorcollege 2
Ons eigen gedrag verklaren
Deel 1: zelfconcept
Het beeld dat geschetst wordt in de media dat jongeren narcistischer zijn geworden blijkt na
onderzoek heel weinig van te kloppen.
Obsessie met onszelf:
- Self-reference effect: Als we informatie horen over onszelf dan kunnen we dat heel goed
onthouden. → social cognitive perspective
- Cocktail-party effect: Als jij in een groepje mensen staat te praten en ineens hoor je in een ander
gesprek dat iemand jou naam noemt dan wordt jou aandacht automatisch naar dat andere
gesprek getrokken (werkt ook als je iemand iets hoort zeggen over je moeder of vriend/ vriendin)
Ons brein is continu op zoek naar informatie over onszelf, we vinden het heel belangrijk wat andere
mensen van ons vinden. (heeft te maken met de evolutietheorie: we hebben andere mensen nodig
om te kunnen overleven)
Illusies over onszelf:
We denken ook dat andere mensen voortdurend met ons bezig zijn.
- Spotlight-effect: Je hebt het idee dat er als het ware een spotlight op jou staat, dat iedereen
bijvoorbeeld op die puist op je gezicht let, iedereen ziet wat jij mankeert (maar dat is niet waar:
iedereen is met zichzelf bezig)
- Illusion of transparancy: wij denken ten onrechte dat mensen door ons heen kunnen kijken, dat
andere mensen onze emoties onmiddellijk kunnen lezen.
Zelfconcept: wie ben ik?
We hebben heel veel kennis over onszelf, zelfconcept is een hele brede term van alles wat we weten
over onszelf.
Zelfschema’s (voorbeeld):
- Slim
- Zorgzaam
- Eerlijk
- Lui
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MilouV1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.22. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now