Summary
Samenvatting ethiek en economie
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting bedrijfsvoering en ethiek, bestuurskunde jaar 2 Thorbecke Academie NHL Stenden
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
wendymedendorp1
Content preview
Hoofdstuk 1; wat is ethiek?1.1 feiten en waarden
- ethiek begint waar feiten eindigen
- ethiek begint wanneer we ergens een waardeoordeel over hebben en gaat in op de
totstandkoming hiervan
- Een waardeoordeel wordt lastiger wanneer er meerdere waardeoordelen mogelijk
zijn in een situatie en voor meerdere waardeoordelen iets te zeggen valt.
- Moreel dilemma: wanneer op basis van een feitelijke situatie er meerdere
waardeoordelen zijn die elkaar uitsluiten
1.2; ethiek als wetenschap
- Ethiek is de wetenschap die zich bezighoudt met het structureel analyseren en
evalueren van de moraal.
1. Moraal: het overkoepelende begrip van wat juist is
2. Structuur
3. Analyseren: de onderzoeker is neutraal
4. Evalueren: het weloverwogen nemen van een beslissing
1.3; de moraal
- De moraal is iemands perceptie van wat ethisch juist is.
- Moraal is het overkoepelende begrip van wat juist is
→ de moraal kun je bekijken vanuit het perspectief van de individu, maar ook op het
niveau van georganiseerde verbanden (zoals een bedrijf of land).
→ een voorbeeld hiervan is het bedrijfsmoraal
Zie figuur 1.1 op pagina 17
- Normen: de perceptie van iemands moraal wordt gevormd door normen en waarden.
Een norm is de manier waarop men een of meerdere waarden wil realiseren.
- beschrijft een activiteit
→ Individuele normen
→ Collectieve normen; normen waarvan de naleving wordt verwacht door een
(sub-)cultuur, waarbij afwijking van de norm onethisch is. Deze zijn vaak gebonden
aan cultuur of religie
→ Universele normen; Universele verklaring van rechten van de mens. Geschreven
normen welke verplicht tot naleving
- Waarden: een waarde is het uiteindelijk doel dat gerealiseerd wordt door het naleven
van bepaalde normen
→ wordt altijd omschreven als een zelfstandig naamwoord
→ waarden kunnen elkaar in de weg zitten
, - Terminal values: zijn de allerbelangrijkste waarden in het leven waar we niet
zonder kunnen leven
- Instrumental values: zijn de waarden die ons daarbij helpen, maar vormen
geen doel op zich.
→ Kanttekening; dit houdt geen rekening met culturele interpretaties van de
waarden
- Deugden: een bepaalde eigenschap die nodig is om een norm succesvol te kunnen
naleven
→ bijvoeglijk naamwoord of bijwoord
→ vb: egoïsme of precisie
- nature vs nurture debat
- Belang: onder belang verstaan we materiële en immateriële benodigdheden voor het
naleven van een norm.
Problemen met belangen:
1. Iets wat in mijn belang is, staat haaks op het belang van een ander
2. Er bestaat niet genoeg voor iedereen van iets wat in mijn belang is en
zodoende moeten we erom wedijveren
3. Iets wat in mijn belang is ter realisatie van een bepaalde waarde, leidt
tegelijkertijd tot een afbreuk van andere waarden die ik ook wil nastreven.
1.4; structureel analyseren
- Functionalisme: het vergelijken van verschillende oplossingen van dezelfde
probleemstelling op basis van functionele gelijkwaardigheid
● De toegevoegde waarde van vergelijken zit in hem in het naast elkaar zetten
van informatie, op die manier verkrijg je veel meer informatie. Hierdoor kun je
begrip krijgen voor de situatie van de ander.
- Werking: Er is een moreel dilemma wat met feitelijkheden niet kan worden opgelost.
Het morele dilemma kan op verschillende manieren worden beantwoord, afhankelijk
van de normen en waarden die eraan ten grondslag liggen. De mogelijke antwoorden
worden in kaart gebracht. Het antwoord op het morele dilemma komt neer op de
formulering van normen die het morele dilemma moet oplossen. In een functionele
methode, zijn alle antwoorden gelijkwaardig. De laatste stap is om te verklaren
waarom deze antwoorden op die manier gegeven worden. Hiervoor moeten de
achterliggende waarden in kaart worden gebracht. Waarom iemand iets antwoord is
heel belangrijk binnen deze methode.
1.5; structureel evalueren
- Waarom geeft iemand een bepaald antwoord
- Er wordt 1 oplossing verkozen boven de andere
- De normen en waarden van de persoon die de keuze maakt, zijn hierbij een
belangrijke richtlijn.
,1.6; ethiek in relatie tot andere disciplines
- ethiek wordt vaak toegepast in concrete situaties → toegepaste ethiek
- Beroepsethiek; ethiek geeft een morele invalshoek aan een vakgebied
Voorbeelden
- juridische invalshoek
- theologische invalshoek
- psychologische invalshoek
- sociologische invalshoek
- medische invalshoek
- bedrijfseconomische invalshoek
- ethische invalshoek
1.7; bedrijfsethiek
- maatschappelijk verantwoord ondernemen
- bedrijfsethiek: een woord met daarin een tegenstelling, bedrijven hebben namelijk
een winstoogmerk of een kostendekkendheid garantie
- er is geen individu welke de beslissing neemt
- waar ethiek in economie de vraag stelt wat moreel juist is ten aanzien van ons
economisch gedrag, stelt bedrijfsethiek de vraag hoe men winst kan maken door het
juiste te doen.
, Hoofdstuk 2; verantwoordelijkheid
2.1; het begrip verantwoordelijkheid
Verantwoordelijkheid: de uiting die een persoon geeft aan zijn eigen moraal, wanneer deze
effect heeft op de moraal van een ander, en wanneer die persoon daarvoor ter
verantwoording geroepen kan worden.
- De meeste ethische discussies gaan over de manier waarop iemand zijn/ haar
verantwoordelijkheid vorm geeft
- Individuele factoren: de manier waarop een persoon verantwoordelijkheid kan nemen
- Situationele factoren: welke factoren beïnvloeden de vraag ten aanzien van wie en in
welke situatie een persoon zich verantwoordelijk voelt.
Wanneer ben je verantwoordelijk?
- verantwoordelijkheidsgevoel
- het kunnen nemen van verantwoordelijkheid
- factoren die van invloed zijn
Individuele factoren → verantwoordelijkheid ← situationele factoren
2.2; individuele factoren
Randvoorwaarden voor het nemen van verantwoordelijkheid; vrijheid, kennis en geweten
Vrijheid
- fysieke vrijheid: de mate waarin een individu in staat is uiting te geven aan zijn/ haar
verantwoordelijkheidsgevoel
- wilsvrijheid: de manier waarop iemand vrij van geest is om uiting te geven aan zijn/
haar verantwoordelijkheidsgevoel.
→ determinisme; er bestaat geen vrije wil, omdat samenhangende elementen uit je
verleden je gemaakt hebben tot wie je nu bent. Wanneer je ervan uitgaat kun je
niemand moreel verantwoordelijk houden
→ incompatibilisme: een moreel oordeel kan pas worden gevormd wanneer er
meerdere morele alternatieven zijn om uit te kiezen, beginsel van alternatieve
mogelijkheden; iemand kan pas moreel verantwoordelijk zijn wanneer hij of zij ook
anders had kunnen handelen.
→ compatibilisme: er bestaat vrije wil. Het feit dat je uit eigen beweging een morele
handeling verricht is leidend
- Negatieve vrijheid: iemand heeft de vrijheid om te doen en laten wat hij/ zij wil
- Positieve vrijheid: iemand heeft de vrijheid zelfstandig richting te geven aan zijn/
haar leven
→ impliceert de aanwezigheid van ingrijpen van buitenaf
Positieve vrijheid Negatieve vrijheid
←—-------------------- links rechts —----------------------->
Aanwezigheid ingrijpen Afwezigheid ingrijpen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller wendymedendorp1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.43. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now