Summary
Samenvatting VWO 4 Hoofdstuk 1 WERELD wereldbeeld BuiteNLand
- Course
- Level
- Book
Een uitgebreide, maar compacte samenvatting met alle stof van hoofdstuk 1 VWO 4 die je nodig hebt om een goed cijfer te behalen!
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
kajverburg
Content preview
AARDRIJKSKUNDE HOOFDSTUK 1§1.1 VERSCHILLEN IN WELVAART
Welvaartsverschillen kun je op verschillende manieren meten:
1.) Bruto binnenlands product per inwoner (bbp/hoofd of bnp/hoofd)
Al het geld dat in ‘t land verdiend wordt (ook in buitenland) delen door aantal inwoners.
2.) Samenstelling van de beroepsbevolking
Alle mensen die tegen betaling werken + werklozen.
Primaire sector:
Haalt producten uit de natuur (landbouw, visserij, mijnbouw).
Secundaire sector:
Bewerkt producten uit de natuur (industrie, ambachten).
Tertiaire sector:
Levert diensten (winkels, horeca, onderwijs, transport).
3.) VN-welzijnsindex (HDI)
Kijkt naar de levensomstandigheden
- Levensverwachting (hoe oud word je?)
- Koopkracht (hoeveel is het geld waard?)
- Alfabetiseringsgraad (kan men lezen en schrijven?)
Aan metingen met het bbp/hoofd zit een aantal nadelen:
a.) Je ziet niet wat het geld waard is --> koopkracht.
b.) Niet al het geld is geregistreerd ---> zwartgeld, ruilhandel, informele sector*.
c.) Het is een gemiddelde ---> sociale ongelijkheid (vb. rijkste 10% heeft helft van al het geld).
d.) Je ziet de regionale verschillen niet --> regionale ongelijkheid.
* Informele sector: Niet officieel, geen belasting, verkopen wat je over hebt.
Algemene regel:
Hoe armer een land -> hoe meer mensen werkzaam zijn in de landbouw (primaire sector).
Je kunt de landen in de wereld in drie hoofdgroepen indelen:
1.) Centrum (rijke, vooral westerse landen)
2.) Semiperiferie (hebben laatste 20 jaar flinke groei doorgemaakt)
3.) Periferie (armste landen)
Deze samenvatting is eigendom van AllesOmTeSlagen, elke manier van delen van dit bestand zal gezien worden
als het schenden van auteursrecht. Hierop kunnen wij u aanspreken en een schadevergoeding eisen.
, §1.2 BEVOLKINGSSPREIDING EN CULTUURGEBIEDEN
Bevolkingsspreiding: Geeft aan waar de mensen op aarde wonen. (Hoe zijn ze verspreid?)
Bevolkingsdichtheid: Geeft het gemiddeld aantal mensen per km 2 weer.
De verklaring voor de bevolkingsspreiding heeft te maken met natuurlijke en sociaaleconomische
factoren:
a.) Natuurlijke mogelijkheden
- Geschikt klimaat - Beschikbaarheid van water
- Vruchtbare bodem - Geschikt landschap
b.) De ligging
- Gebieden die gunstig liggen t.o.v. - Langs de kust
Economische kerngebieden in de wereld
c.) Koloniale verleden
Diffusie: De verspreiding vanuit een kerngebied van cultuurelementen zoals taal, religie, sport en
mode.
Cultuurvermenging/Acculturatie: Een nieuw cultuurelement wordt aangepast aan de bestaande
cultuur.
Culturen veranderen door:
- Migratie - Toerisme
- Handel - Media
- (Koloniaal verleden)
§1.3 DE POLITIEKE EN SOCIALE WERELDKAART
We onderscheiden drie vormen verschillende bestuursvormen: (gelet op het democratisch gehalte)
1.) Democratie
Burgers hebben door vrije verkiezingen grote invloed op het bestuur (Vooral westerse landen)
2.) Beperkte democratie
Burgers hebben wel stemrecht, maar mogen alleen stemmen op 1 of 2 door de overheid
gecontroleerde politieke partijen. (vb. Afrika, Latijns-Amerika)
Uitslagen worden soms gemanipuleerd, er is corruptie en sommige groepen (minderheden,
vrouwen) mogen niet stemmen.
3.) Dictatuur
Land wordt autoritair bestuurd door één partij, een kleine minderheid of een dictator.
Politieke vrijheid van burgers is klein + elke oppositie hardhandig onderdrukt. (vb. Afrika, Azië,
Midden-Oosten)
Mensenrechten: Recht op vrijheid, gelijkheid en rechtvaardigheid.
Bipolair: 2 grote machtsblokken
Na WOII -> Amerika tegen Sovjet Unie (Koude Oorlog)
Na Koude Oorlog -> uiteenvallen in meerdere machtsblokken -> Multipolair
Deze samenvatting is eigendom van AllesOmTeSlagen, elke manier van delen van dit bestand zal gezien worden
als het schenden van auteursrecht. Hierop kunnen wij u aanspreken en een schadevergoeding eisen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kajverburg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.35. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62555 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now