HAVO - MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN samenvatting H8 t/m 10
2 views 0 purchase
Course
Maatschappijwetenschappen
Level
HAVO
VOLLEDIGE Samenvatting H8 t/m 10
H8: Politieke veranderingen in het verhoudingsvraagstuk
H9: Sociale veranderingen in het verhoudingsvraagstuk
H10: Veranderingen in het vormingsvraagstuk
De tekstboek definitie van het verhoudingsvraagstuk kennen.
Het verhoudingsvraagstuk is een vraagstuk over de manier waarop mensen zich van
elkaar onderscheiden en tot elkaar verhouden en de manier waarop samenlevingen
in sociale zin vorm geven aan deze verschillen.
Kunnen uitleggen wat een natie is.
Naties zijn volken die hun eigen staat hebben of willen vormen.
Het verband leggen tussen een machtige overheid en interne conflicten.
Naties werden steeds belangrijker in de westerse wereld. De mensen voelden zich
steeds meer met elkaar verbonden in de natiestaat, omdat ze dezelfde taal spraken
en dezelfde cultuur deelden. Uiteindelijk mondde dit echter uit in conflicten tussen
naties . Onder de oppervlakte sluimerde er tegelijkertijd een intern conflict in de
landen omdat de mensen vonden dat de staat te machtig was geworden en daarmee
vrijheid van de burgers inperkte. De overheden zorgden wel voor veiligheid voor de
burgers (dankzij het geweldsmonopolie) maar daarbij pasten de overheden wel
dwang en onderdrukking toe.
Voorbeelden kunnen noemen van revoluties.
- Amerikaanse Revolutie van 1776 : De inwoners van de Britse koloniën
kwamen in opstand tegen de macht van de Britse koning en het Britse
parlement.Uiteindelijk zorgde dit voor het ontstaan van de Verenigde Staten
van Amerika.
- Franse Revolutie in 1789 : Door deze Franse Revolutie werd de macht van de
koning, adel en kerk verbroken en kregen de burgers meer zeggenschap.
Het verband kunnen leggen tussen een revolutie en een veranderde
machtsverhouding tussen burgers en vorst/adel/staatshoofd.
Aan het eind van de 18e eeuw en het begin van de 19e eeuw vond er in een korte
tijd een aantal revoluties plaats. Een belangrijke drijfveer achter die revoluties was
de drang van mensen naar vrijheid. Mensen wilden niet langer dat de macht in
handen was van de vorst en adel maar in handen van het volk.
De tekstboek definitie van gezag en van macht kennen en voorbeelden op
micro en macroniveau kunnen noemen.
Gezag : Macht die als legitiem beschouwd wordt.
Macht : Het vermogen om hulpbronnen in te zetten om bepaalde doelstellingen te
bereiken en de handelsmogelijkheden van anderen te beperken of te vergroten.
Op micro- en macroniveau kunnen we het kernconcept gezag gebruiken. Op
microniveau krijgen mensen gezag op basis van: persoonlijke kwaliteiten, geleverde
, prestaties, de positie of functie die iemand heeft. In haar eigen land heeft een
overheid de macht om de vrijheid van mensen in te perken, dankzij het gewelds- en
belastingmonopolie.
Het verband kunnen uitleggen tussen het gezag van de overheid (interne
soevereiniteit) en de politieke positie van het land.
Als een actor gezag heeft accepteren anderen vrijwillig de beslissingen die hij neemt
en aanvaarden ze dat hun vrijheid wordt ingeperkt. Een staat met interne
soevereiniteit heeft dus gezag bij de bevolking. Gezag krijgt een actor niet zomaar.
Onderdanen accepteren dat alleen maar als ze dat steeds wordt waargemaakt. De
vorsten en adel in de 18e en 19e eeuw hadden dat gezag verloren: de bevolking
accepteerde niet langer dat zij meer macht hadden dan het volk en kwam in verzet.
De definitie van representatie kennen en voorbeelden kunnen noemen.
Representatie is de vertegenwoordiging van een groep in (politieke) organisaties
door één of enkele betrokkenen die namens de groep optreden. Bijv de
Amerikaanse opstandelingen.
Het verband kunnen uitleggen tussen machtsmisbruik van het staatshoofd en
het kiesstelsel met politieke partijen.
De Amerikaanse opstandelingen wilden ook representatie. Voor hen had de koning
afgedaan. Ze wilden mensen kunnen kiezen die wel oog hadden voor hun belangen.
En als die hun macht misbruikten moesten die weggestuurd kunnen worden. Zo
wilden ze het gezagsprobleem oplossen. Maar dat betekende dat er een nieuwe
organisatie voor de staat moest worden bedacht. Zo ontstonden nieuwe politieke
instituties als een kiesstelsel en politieke partijen.
Kunnen uitleggen wat een representatieve democratie is.
In een representatieve democratie met politiek partijen moeten de wensen van het
volk wel weerspiegeld worden. De burgers moeten zich kunnen herkennen in de
besluiten die genomen worden. Dat geldt zowel voor de burgers die horen bij de
meerderheid als voor hen die bij de minderheid horen. In dictaturen geldt dat niet en
maakt het niet uit of de wensen van de bevolking weerspiegeld worden. Bij een
democratie gebeurt dat wel.
De definitie van representativiteit kennen met voorbeelden van de drie punten
waarop representativiteit betrekking kan hebben.
Representativiteit : De mate waarin de (politieke) besluiten, de standpunten of
achtergrondkenmerken van vertegenwoordigers overeenkomen met die van de
groep die zij vertegenwoordigen.
- Achtergrondkenmerken : Lijkt ‘de politiek’ wat betreft variabelen als leeftijd en
geslacht op de bevolking? Als er een nieuwe Tweede Kamer of kabinet komt
wordt er vaak gekeken hoeveel vrouwen erin zitten. Ook kenmerken als
woonplaats en opleidingsniveau worden vaak genoemd.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller chavellycorlushia. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.94. You're not tied to anything after your purchase.
