College aantekeningen Wetenschapsfilosofie (WF) Philosophy of Social Science, ISBN: 9780415898256
VOLLEDIGE samenvatting Wetenschapsfilosofie 2021
All for this textbook (7)
Written for
Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
Bachelor Pedagogische Wetenschappen
Wetenschapsfilosofie (PABA3023)
All documents for this subject (9)
2
reviews
By: joyce20 • 2 year ago
By: femkedeboer1 • 2 year ago
Seller
Follow
elinemonteban
Reviews received
Content preview
Aantekeningen wetenschapsfilosofie
College 1: demarcatie (grenzen van wetenschap).
Wetenschap staat niet vast, maar is veranderlijk. Kennis is in beweging. Er is steeds meer kritiek op
de wetenschap. De waarheid bestaat eigenlijk niet meer als een vast gegeven. Wetenschap staat in
die zin ook enorm onder druk. Het is dus belangrijk te weten wat voor aannames daarachter schuil
staan. Is belangrijk als onderzoeker, maar ook als consument van kennis. Durf achter rapporten te
kijken.
Het probleem van demarcatie
Pseudowetenschap versus wetenschap: (geen harde grens, dat is lastig). Hoe onderscheiden we zin
van onzin? à demarcatiediscussie. We proberen op een redelijke manier tot conclusies te komen,
maar dat is een menselijke beperking dat dat niet lukt.
Hoe goed zijn antwoorden? Kloppen die wel? Wat geloven we wel, en wat niet? En waarom?
We beginnen met vragen/interesse en vervolgens proberen we antwoorden te vinden. Er is een
scheiding nodig tussen wetenschap en pseudowetenschap.
Hoe kunnen we een scheiding maken? kan dat? Zo ja hoe, zo nee: wat betekent dat?
Waar op te letten bij de scheiding:
1. Empirische kwaliteit: (methodologische kijk, good science vs bad science)
Is het onderzoek goed opgezet?
Zijn de analyses goed uitgevoerd?
Zijn de proefpersonen een goede afspiegeling van de populatie?
Wat is pseudowetenschap: niet wetenschap die zich voordoet als wetenschap. Deze definitie voldoet
niet helemaal, wetenschappelijke fraude zou dan ook aan deze definitie voldoen. Daarom vaak:
pseudowetenschap is vaak én niet-wetenschappelijk én afwijkend qua theorie (het komt op andere
antwoorden uit). Gefraudeerd onderzoek is vaak heel erg volgens de geldende theorieën, terwijl
pseudowetenschap daar juist vaak tegenin gaat en beweringen doet die meestal in de wetenschap
niet worden aangenomen. Vaak wordt nog als eis toegevoegd:
Doctrine=leer
Proponents= voorstanders
2. Logische kwaliteit
, Is dit een logische gevolgtrekking gegeven de data?
Wat is de kwaliteit van de argumentatie?
Anders gezegd: is het een argument of een smoes?
Voorbeeld 1: werkt parapsychologie? (volgens Rink pseudowetenschap). Parapsychologie is een
beetje aan de randen van psychologie. Zoals het kunnen voorspellen van random events doordat je
een één of ander plaatje hebt gezien. Dat kunnen we verder niet verklaren. Bevinding: relatief weinig
ondersteuning gevonden. Verklaring parapsychologen: nieuwe theorie: decline effectà naarmate
iemand beter getest wordt wordt de kracht van het fenomeen minder. Als het gevonden wordt zeg
je: zie je wel het is er. En als het niet gevonden zeg je: ja het probeert te ontsnappen aan onze
waarnemingen. Dit laat ook zien hoe makkelijk het is om een theorie te formuleren die sluitend is.
Voorbeeld 2: Uri Geller. ‘ik kan lepels buigen met mentale kracht’. Vraag: kan dat echt, of is er een
andere verklaring. Hij wil bewijzen dat hij dat kan, dat lukt niet. Argumenten: ik voel me niet sterk, ik
voel me onder druk gezet, ik voel me niet sterk. Maar, is hiermee bewezen dat hij geen mentale
krachten heeft? à nee.
Rest voorbeelden bekijken!!
Demarcatie is belangrijk binnen de wetenschap, maar de scheiding is niet altijd makkelijk. Het is
moeilijk criteria te vinden omdat:
- Wetenschap heel heterogeen is
- Wetenschap verandert over tijd
- Elementen pseudo-wetenschap soms ook in wetenschap te ontwaren
- Pseudo-wetenschappers doen zich voor als wetenschappers
Een oppervlakkig onderscheid is niet voldoende.
Historisch perspectief rondom het probleem van demarcatie
Het standaardbeeld van wetenschap heeft zich vooral ontwikkeld in de 19 e en 20e eeuw. Er werd
ontdekt dat je wetenschappelijke kennis ook kan toepassen in het sociale domein.
Logisch empiristen:
- Ook wel logisch positivisme, vaak geen compliment eerder een scheldwoord. Je hebt dan een
simplistische naïeve opvatting over wetenschap.
- Opvatting is dat mensen in een metafysische opvatting terecht kwamen (het onzichtbare).
We hebben de verlichting gevonden en zijn dus het licht gaan zien van waarneming en
, wetenschap als methode. Als je iets kan verifiëren is het betrouwbaar. Het zijn gekgenoeg
juist in de 20e eeuw dat er fundamentele verschuivingen in de natuurkunde plaatsvinden die
de wereld op de kop zetten (einstein met relitiviteitstheorie). De logica kwam ter discussie
omdat meetkunde niet het instrument bleek om bijvoorbeeld de theorie van einstein te
begrijpen. Hierdoor ontstond de beweging van logisch empiristen.
- Wiener Kreis (Weense cirkel): groep van filosofen, natuurkundigen en wiskundigen. Een open
groep mensen. Ook Freud kwam er langs. Ze zochten naar een nieuwe doctrine voorbij het
positivisme. Het idee was, we moeten werken aan logisch positivisme. We moeten veel
strenger worden op onze logica, op de taal die we toepassen. Wat kunnen we eigenlijk
zeggen en wat niet. Sommige dingen kun je wel degelijk logisch zeggen: als het sneeuwt
worden de straten wit. Hier zit een wiskundige redenering achter. Veel filosofen kwamen
met abstracte, vage zinnen. Dus ze zochten naar een logische taal en aan de andere kant een
procedure van wetenschap die gebaseerd was op waarnemen. Net na 1 e wereldoorlog. In de
2e wereldoorlog zijn ze heel invloedrijk geworden in de Amerikaanse wetenschap.
- Stroming in de analytische filosofie, actief in Wenen van 1920-1935.
Doctrine bestaat uit:
Ontwikkelen van formele logica. Het ontdoen van betekenisloze taal. Interesse in de
taalfilosofie van Ludwig Wittgenstein (pictruce theory of meaning). Waarover men niet
spreken kan kan men beter zwijgen. Je moet wel zuiver zijn in wat je op een
wetenschappelijke manier kan zeggen.
Empirisme, wetenschap gebaseerd op waarnemingen. Verificatie van kennis door
waarnemingen (bevestiging van theorie door experimenten). En ontwikkeling van theorie
door toepassing van inductie (observatie> patroon> hypothese? Theorie).
Videofragment 1: Popper en falisificatie
Wetenschap gebeurt altijd op basis van reeds bestaande theorieën en eerder gedaan onderzoek. We
kijken niet alleen naar de data, maar je kijkt ook naar de data vanuit het perspectief van de theorieën
waar je in gelooft. Wetenschap wordt dus niet puur gedreven door observaties. Je wordt altijd geleid
door theoretische perspectieven. Er zijn altijd theorieën die we als waarheid opvatten en niet
bekritiseren.
Karl Popper vond dat verhaal niet waar. Volgens hem is het belangrijke ding over wetenschap dat het
altijd kritisch is en je niks zomaar aanneemt. Wetenschappers moeten altijd proberen te laten zien
dat hun theorieën niet waar zijn, ze moeten hun eigen theorieën proberen te falsificeren. Dit
onderscheidt een echte wetenschapper van een pseudo-wetenschapper. Je kunt alleen inductie doen
als je bepaalde achtergrond theorieën aanneemt, maar je moet niet alles zomaar aannemen. We
moeten daarom niet meer zeggen dat wetenschappers inductie gebruiken, dat doen ze namelijk
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elinemonteban. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.91. You're not tied to anything after your purchase.