Politieke strijd en emancipatie
Discussies over de ‘sociale kwestie’
De opkomst van emancipatiebewegingen
Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds eer mannen en vrouwen aan het
politieke proces
De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme,
confessionalisme en feminisme
Conservatisme en politiek liberalisme
Restauratie: herstel van de maatschappelijke en politieke verhoudingen van voor de Franse Revolutie
(periode tussen 1814 en 1830)
- Napoleon had een einde gemaakt aan de privileges van de adel, vorsten werden vervangen voor
staatshoofden, nieuwe grenzen waren getrokken, nieuwe wetten uitgevaardigd en nieuwe
bestuursfuncties ingevoerd.
- Congres van Wenen (1814-1815): vorsten moesten in hun oude positie worden hersteld en er
moest een machtsevenwicht komen tussen de verschillende staten.
Conservatisme: behoudende politieke stroming die zich keerde tegen de maatschappelijke
vernieuwingen van de Franse Revolutie, het liberalisme en het socialisme.
- Wilden een bestuur met koning en mensen van adel, steunden de Restauratie.
Politiek liberalisme: politieke stroming die het opneemt voor de vrijheid van het individu tegenover
de macht van de staat.
- Burgers moeten worden betrokken bij het bestuur, nieuwe grondwet met vrijheid van
meningsuiting en drukpers en vergadering.
Nieuwe revolutie in Frankrijk (1830), koning vluchtte en er kwam een burgerkoning → meer rechten.
Nieuwe liberale revoluties (1848), meer rechten voor burgers, macht afstaan bij de burgerij.
→ macht ligt bij de volksvertegenwoordiging → tirannie van de politieke meerderheid?
Het Koninkrijk der Nederlanden
1795: Bataafse Republiek, revolutionaire staat, met hulp van de Fransen.
- Eenheidsstaat: staat waarin overal dezelfde wetten gelden en waarin provincie en gemeente
ondergeschikt zijn aan het centraal gezag.
1806: Koninkrijk Holland, Napoleon heeft zijn broer Lodewijk ingesteld als koning.
1810: Koninkrijk Holland wordt onderdeel van het Franse Keizerrijk.
1813: Fransen vertrekken uit Nederland.
1814: Koninkrijk der Nederlanden, een Oranje wordt soeverein vorst, een jaar later wordt hij koning.
- Constitutionele monarchie: staatsvorm met aan het hoofd een vorst die zijn of haar functie
uitoefent op basis van erfrecht en waarin die macht wordt beperkt door een grondwet (constitutie).
- Grondwet, ministers werden gecontroleerd door een parlement, ministers werden door de koning
gekozen, censuskiesrecht (= alleen mannen die bepaalde belasting betalen mogen stemmen),
indirecte verkiezingen (tussenpersoon: Provinciale Staten) en Koninklijke Besluiten (nemen zonder
raadpleging parlement → onderdanen nauwelijks inspraak.
1830: België wordt een apart land, wordt in 1839 pas erkent.
1848: koning bang voor revolutie → nieuwe grondwet:
- Ministeriële verantwoordelijkheid: staatkundige afspraak dat de ministers slechts aan het
parlement verantwoording verschuldigd zijn voor hun eigen politieke handelen en dat van de koning.
- Vrijheid van onderwijs: het recht van burgers om scholen te stichten.
- Vrijheid van vereniging en vergadering: het recht van burgers om zich te organiseren.
- Kiesrecht: het recht om deel te nemen aan verkiezingen voor bestuurlijke functies (beperkt).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller JamieBo. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.