Summary
Samenvatting Ontwikkelingspsychologie
- Course
- Institution
Samenvatting Ontwikkelingspsychologie
[Show more]
Seller
Follow
BrentUGent
Reviews received
Content preview
OntwikkelingspsychologieHoofdstuk 1: Geschiedenis, theorie en onderzoeksstrategieën.
• Hoe kunnen we ontwikkelingspsychologische theorieën met elkaar vergelijken?
• Welke zijn de meest belangrijke klassieke en meet hedendaagse
ontwikkelingstheorieën?
• Welke methodes worden er gehanteerd om ontwikkelingspsychologische processen te
bestuderen?
De ontwikkelingspsychologie heeft als kenmerken dan het: wetenschappelijk, toegepast
(het heeft belang voor praktijk) en interdisciplinair (ontwikkelt zich door gecombineerde
inspanningen uit vele wetenschappen) is.
Het is een wetenschap die stabiliteit en verandering van gedrag wil begrijpen over de
levensloop. Dit in verschillende domeinen: fysiek, perceptueel, cognitief, emotioneel en
sociaal. Dit met interesse voor beïnvloedende factoren voor de ontwikkeling.
1. Basisvragen od structurele kenmerken van ontwikkelingspsychologie
De 3 basisvragen zijn: is ontwikkeling continu of discontinu? Is er één verloop van de
ontwikkeling of meerdere? Is erfelijkheid of milieu het belangrijkste?
1.1.Basisvraag 1: Continu of discontinu?
Discontinu:
• Kwalitatieve verandering= nieuwe manier van reageren in speci eke periodes.
• Abrupte verandering, plotse ommezwaai.
• Bv empathie, geloof (door bij ouder te worden meer kritisch beginnen denken),
seksualiteit, ..;
Continu:
• Kwantitatieve verandering= uitbreiden van al bestaande vaardigheden.
• Vaak geleidelijke verandering, gradueel.
fi
, • Bv: kennis, leren wandelen (dit kan lijken alsof het heel abrupt is maar er vinden
heel veel verandering achter de schermen plaats, het sterker worden van de
spieren, …) leeftijd, bijan alle fysieke ontwikkelingen, vocabularium, …
De waarheid ligt in de realiteit tussenin deze 2.
1.2.Basisvraag 2: 1 verloop of meerdere?
Vroeger (1 verloop) waren er aanhangers van stadiatheorieën (vb. Piaget en
Kohlberg). Deze gingen er van uit dat iedereen dezelfde sequentie van ontwikkeling
had, dat deze universeel en unidimensioneel was. Hier ging men er dus van uit dat
iedereen door vaste stadia ging altijd in dezelfde richting, je ging namelijk altijd
naar een hoger (beter) niveau.
Nu gaan we er van uit dat er meerdere vormen van ontwikkeling mogelijk zijn door
unieke combiniaties van persoonlijk en omgevingskenmerken. Hier gaat niet alles
in dezelfde richting je kan soms achteruit gaan. Je hebt hier ook verschillende
vormen van ontwikkeling.
1.3.Basisvraag 3: erfelijkheid of omgeving?
Erfelijkheid (biologische theorieën):
• Aangeboren biologische eigenschappen.
• Nadruk op ontwikkeling als endogeen (=van binnenuit gestuurd).
• Benadrukken stabiliteit en belang van erfelijkheid.
• Omgeving = belangrijk bij vroegere ervaring.
Omgeving (milieutheorieën):
• Fysische en sociale invloeden uit de omgeving.
• Nadruk op ontwikkeling als exogeen (=van buiten uit gestuurd).
• Beklemtonen plasticiteit of veranderbaarheid.
• Omgeving = ganse leven door belangrijk.
Het is tegenwoordig een achterhaalde discussie van erfelijkheid en omgeving
spelen op een complexe manier op elkaar in.
De kans op klinische depressie te hebben hangt ster vast aan genen + de invloed van de
omgeving op deze genen.
Je kan je dan ook de vraag stellen hoe deze structurele kenmerken onderling
verweven zijn? Of zal een onderzoeker die bijvoorbeeld sterk in discontinue
ontwikkeling gelooft eerder in nature of in nurture geloven?
1.4.Levensloopperspectief
Dit is ontstaan door een lopende interesse in oudere mensen. Menselijke
ontwikkeling is namelijk levens lang en stop niet als je volwassen bent.
,De levensloopperspectief is een belangrijke vertegenwoordiger van dynamische
systeembenadering. Het is de ontwikkeling als: levenslang, multidimensioneel en
veelvorming, plastisch en ingebed in verschillende contexten.
Multidimensioneel: hier bedoelen we dan alles niet op hetzelfde moment komt en
dat het door verschillende factoren beïnvloed kan worden, vb taal: eerst leer je
praten en pas later in je leven zal je de grammatica van deze taal leren. Dit wordt
bepaald door complex samenspel van biologische, psychologische en sociale
factoren.
Multidirectioneel: vooruit en achteruitgang over alle domeinen heen maar ook
binnen dezelfde domeinen.
Plasticiteit: veranderbaarheid, grote verschillen tussen individuen. Capaciteit tot
veranderbaarheid neemt af over tijd (toenemende rigiditeit).
Er zijn 3 brede domeinen van ontwikkeling die interageren, namelijk: fysiek,
cognitief en emotioneel & sociaal.
Verschillende contexten: er zijn verschillende bronnen van invloed. Bij bepaalde
zaken lijken we veel op elkaar maar op sommige vlakken zijn we heel anders
anders.
De verschillende contexten zijn:
• Leeftijdsgebonden: meest biologische zaken, school, kinderen hebben, …. Deze
gebeurtenissen zijn sterk gebonden aan leeftijd en daardoor voorspelbaar
(normatief).
• Geschiedenis gebonden: oorlog, 9/11, natuurrampen, digitalisering, corona. Dit
gaat vooral bij mensen binnen dezelfde groep een gelijkaardige invloed hebben
(normatief). Dit zorgt voor een cohort of generatie (vb: gen Z, babybooms, …).
, • Niet-normatief: verliezen van een belangrijke persoon, trauma, diagnose van
(potentieel dodelijke) ziekte, rijk worden, viraal gaan, …. Dit gebeurt bij een
beperkt aantal mensen en is niet voorspelbaar.
2. Inhoudelijke typering van ontwikkelingspyschologische theorieën
Hier in hebben we verschillende mensbeelden, namelijk: we zijn van nature slecht, we
worden als een leeg blad geboren of we zijn van nature goed. Door ons verder in dit deel
te verdiepen zullen we een duidelijker beeld krijgen over welk mensbeeld “correct” is.
2.1.Wetenschappelijke voorvaders
Ten eerste hebben we Darwin met de evolutietheorie (dit is een verklarende
theorie.
• Natuurlijke selectie: organismen met bepaalde eigenschappen (adaptaties)
slagen er beter in om te overleven
• Seksuele selectie: eigenschappen die bijdragen tot reproductieve succes van
organisme (voortplantingskansen).
• Beide van deze eigenschappen hebben een grotere kans om overgeërfd te
worden, zodat alleen goed aangepaste soorten overleven (survival of the ttest).
• De vaststellingen gemaakt door de evolutietheorie worden door
ontwikkelingspsychologen toegepast op de mens => bepaalde eigenschappen
en gedragingen zijn nuttig voor onze overleving.
• Dit wordt ook gezien als recapitulatietheorie: ontogenese (de ontwikkeling van
een mens gedurende een mensenleven, van geboorte tot dood) als herhaling van
de fylogenese (de ontwikkeling of evolutie van de mens als soort, over
verschillende generaties heen). Dit wilt dus zeggen dat we van eenvoudig naar
complex zouden gaan.
In vroegere kindertijd (o-4 jaar) Dieren => we smeten, slaan, …
Kindertijd (4-8 jaar) Nomadisch => tikkertje,
verstoppertje, …
Pre-adolescentie (8-12 jaar) Huisjes maken, in tenten spelen, …
Adolescentie (12-24 jaar) Evolutie voldaan
fi
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller BrentUGent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now