In 1948 vindt de derde Algemene Vergadering vd VN plaats, waar Spaak zich gedwongen ziet om de
kant van de NAVO te kiezen. Heeft hier zijn ‘Nous avons peur’ speach.
De koude oorlog
Meteen na WO2: hoop op meer constructieve internationale samenwerking. Tijdens de oorlog
besluiten VS en SU aan kop om het nazisme en fascisme van Dui, It, Japan en hun bondgenoten te
verslaan en de naoorlogse wereld vorm te geven
Oktober 1943: ministers van BuiZ van de VS, SU, VK en ambassadeur van China bij SU komen samen
in Moskou om de nood aan een nieuwe internationale organisatie, gebaseerd op het principe van
soevereine gelijkheid tussen vredevolle staten te erkennen. Organisatie moet ook leren uit de fouten
van de Volkerenbond die in het interbellum door interne twisten ten onder is gegaan.
VN wordt voor het eerst opgeworpen. SU treedt toe (noodzakelijk voor slagen) na
besprekingen bij de conferentie van Jalta tussen Stalin, Roosevelt en Chuchill in februari
1945.
25 april 1945: soldaten van VS en SU komen elkaar tegen aan de Elbe. 850 afgevaardigden uit
50 landen komen samen om de VN formeel op te richten.
VN veiligheidsraad met China, Fr, VS, SU en VK als permanente leden, 6 roterende leden die
elkaar om de 2 jaar afwisselen -> naar 10 roterende leden in 1965
Gevoel van optimisme, maar begin van koude oorlog door wederzijds wantrouwen
Stalin’s perspectief: VS en VK wachten heel lang tijdens WO2 (tot de landing van Normandië
in juni 1944) om een westelijk front op te richten. SU lijdt al vanaf 1941 onder de
permanente en directe confrontatie met Hitlers troepen. Hebben ze zo lang gewacht om SU
af te zwakken?
Westers perspectief: communisten doen het heel goed in West-Europa (Be, It, Fr) door
beslissende rol van SU om de Duitsers te verslaan. Wordt er dubbel spel gespeeld? Tijdens de
oorlog nog annexeert de SU de Baltische staten en een stuk van Finland. Na de oorlog:
betrokken bij de burgeroorlog in Griekenland en communistische staatsgreep in Tsjecho-
Slowakije. Ook maakt het veelvuldig gebruik van haar vetorecht. Pro-Sovjetpremier aan de
macht in Perzië, steun van de Russen voor de territoriale ambities van Armenië en Georgië.
Verdrag van Washington in april 1949: ter oprichting van de NAVO, met als zwaartepunt:
collectieve verdedigingsbepaling: agressie op het grondgebied van 1 van de lidstaten boven
de Kreeftskeerkring kan een aanval op alle deelnemende landen betekenen. Eerste
deelnemende landen zijn België, NL, Noorwegen, Port, VK en VS, later ook Turk en Griek.
Bedoelt door de VS om de veiligheid van West-Eu tegen de dreiging van de SU uit eco en pol
eigenbelang te garanderen.
Reactie: oprichting Warschaupact (1955), als tegenhanger van NAVO, met Albanië, Hongarije,
Polen, Bulgarije, Roemenië, DDR en Tsjecho-Slowakije
Pan Europa
Al na WO1 ideeën van Europese eenmaking.
- politiek: overtuiging dat de natiestaat enkel geschikt is om actuele problemen aan te pakken.
- Economisch: Eu moet competitief blijven tov de SU en de VS
1
, o Bv: Graaf Richard von Choudenhove-Kalergi start in 1923 een pan-Eu beweging: Eu
landen kunnen via eco samenwerking in de erts-, kool- en mijnindustrie de handen in
elkaar slaan om toenadering tussen de Duitse Weimarrepubliek en de SU vermijden.
o Bv: Briand-Kellogpact (1929): landen over heel de wereld ertoe verbinden om
inplaats van oorlog te kiezen voor vredevolle oplossingen wanneer conflicten
opduiken.
o Hoewel WO2 gebeurt, zijn de geesten om de W-EU constallatie op een andere
manier aan te pakken gerijpt bij een deel van de elite.
Frans-Duitse verzoening
Relatie tussen Fr en Dui na WO2 heel delicaat, door Frans-Pruisische oorlog (1870-71), WO1 en WO2:
in minder dan 75 jaar.
Christendemocratische politici van beide landen spreken in het geheim op neutraal terrein af
(Genève) en leggen later ook langs heleboel kanalen informele contacten. Ook liberalen en
socialistische strekkingen leggen over de grenzen heen contacten. De transnationale
netwekren zijn zwak en spontaan, maar vormen wel belangrijke basis voor Eu integratie (bv
aan de onderhandelingstafel waren de hoofdrolspelers geen onbekenden meer) later meer
structurele netwerken
Churchill: preekt voor Frans-Duitse verzoening als noodzakelijke voorwaarde voor een
verenigde staten van Europa. Zo kan Dui gere-integreerd worden in Europa. Frankrijk moet
het wantrouwen tegen west-Dui verminderen en west-Dui tegen zichzelf beschermen
Benelux als voorbeeld
België, NL en Lux bereiken in 1943 en 1944 een akkoord over uniform betalingsverkeer, versterkte
eco betrekkingen en een eengemaakte tariefgemeenschap. (basis hiervan is de Belgisch-
Luxemburgse unie (1921) waarmee Be en Lux-stad 1 munt en douane-unie nastreven.)
- 1944: Benelux wordt dan opgericht als internationale organisatie
- 1948: Benelux-verdrag gaat in werking: de drie landen vormen 1 douane-unie
- 1958: Economische Unie, gericht op een gemeenschappelijk handelsbeleid met derde
landen, coördinatie van het economisch, financieel en sociaal beleid om het vrije verkeer van
goederen, diensten, personeel en kapitaal.
- Fritalux: poging om Frankrijk en Italië mee te betrekken, lukt niet.
- Relatief autonome instellingen: ministercomité, algemeen secretariaat, gerechtshof en
parlement. (4 instellingen zien we ook terug in EGKS en EU -> voorbeeldfunctie)
Marshallplan
West Eu is sterk verzwakt door de oorlog, klaar om opgepeuzeld te worden door Stalins Rode leger
(zijn zelfs buiten de bezette gebieden actief gebleven). VS hebben hun troepen wel weggehaald uit
niet-bezette gebieden, maar willen de bevrijde gebieden niet zomaar opgeven. VS Banken hebben
heel veel leningen gegeven aan W-EU landen, die ze terugbetaald willen zien en W-EU moet een
afzetmarkt worden voor de consumptie-industrie van de VS.
2
, VS blijft een cruciale rol spelen op het EU toneel
o Eco vlak: een breed financieel steunpakket (Eu Recovery Programme), niet enkel
voor w-Eu landen, maar ook landen in centraal en oost Eu (voelen zich wel door de
SU gedwongen om dat aanbod aan zich voorbij te laten gaan).
o Plan krijgt permanent karakter door oprichting van de organisatie Eu Eco
Samenwerking (OEES) in 1948. Vanaf begin jaren 1960 wordt het OESO: organisatie
voor eco samenwerking en ontwikkeling
o VS hoopten dat het plan ook zou leiden tot politieke samenwerking, maar zal niet
gebeuren met OEES en OESO. Leidt tot frustratie: zonder pol samenwerking geen
duurzame eco en militaire integratie
Raad van Europa
In 1948: Congres van Eu in Den Haag: aanwezig zijn een heleboel vertegenwoordigers van 20 Eu
landen, canada en de VS. Buigen zich over de vraag of en in welke mate ze voor hun gedeelde
belangen een centrale en overkoepelende autoriteit willen aanvaarden. Moet waarborg bieden voor
de handhaving van de vrede.
Uiteindelijk gaan Be, Den, Fr, Ierl, It, Lux, NL, Noor, VK en Zwe na 4 dagen onderhandelen akkoord
met de oprichting van de Raad van Europa (wordt in 1949 geformaliseerd in het Verdrag van
Londen). Er vindt wel geen soevereiniteitstrafser plaats. RvE krijgt supranationale Assemblee, maar
ministerraad blijft intergouvernementeel.
Wel: oprichting van het Eu Hof voor de rechten van de mens: moet er op toezien dat de recente
gruweldaden niet opnieuw kunnen plaatsvinden -> 1950: Eu verdrag voor de rechten van de mens.
Met de raad willen ze ook hier meer Eu integratie, maar ook hier ver onder de verwachtingen
De Schumanverklaring
Voorgaande zaken, maar ook de angst door het ontstaan van de Bondsrepubliek Duitsland door de
samensmelting van de Fr, Britse en Amerikaanse bezettingszones in 1949, en het feit dat het meer
ruimte krijgt om volwaardig deel te nemen aan internationale organisaties zoals de raad van Europa
en de internationale autoriteit voor de Ruhr door het akkoord van Petersberg, zorgen ervoor dat
Monet de Duitse en Fr economie met elkaar wil integreren. Er is ook zenuwachtigheid door de snelle
wederopbouw (Werschafswunder) en de mogelijke hermilitarisering van Duitsland.
Ipv Duitsland politiek en economisch in de perken te houden samenwerken op het vlak van
kolen en staal. Monet brengt dit voorstel tot bij Schuman, minister van BuZa, die het in een
persconferentie (Schumanverklaring) voorlegt aan andere Eu landen om zo in een nieuwe
internationale organisatie te stappen, waarin lidstaten nu wel supranationaal willen
samenwerken door hun soevereiniteit te bundelen. De samenwerking moet in de praktijk
voelbaar zijn en de reikwijdte ervan moet relatief beperkt blijven.
Adenauer (Bondskanselier) neemt het voorstel met beide handen aan:
o Eu integratie is de enige manier om West-Eu en het Westen in zijn geheel sterker te
maken tov de SU
o Enige manier om het Franse wantrouwen tegen West-Duitsland te temperen
o Kans om de veeleer beperkende juk van de geallieerde mogendheden af te werpen
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller adrianatengan1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.50. You're not tied to anything after your purchase.