Onderwijs in Vlaanderen
1. De evolutie van het Vlaams onderwijs van 1830-2021.......................................................................3
1.1. 2 basisscholen in 1 straat: de geschiedenis biedt een verklaring................................................3
1.1.1. 1ste schoolstrijd (1878 – 1884)...............................................................................................3
1.1.2. Na WOII................................................................................................................................4
1.1.3. 2de schoolstrijd......................................................................................................................4
1.1.4. Schoolpact (1958 – 1959).....................................................................................................4
1.1.5. Impact van het schoolpact....................................................................................................5
1.2. Het onderwijsbeleid in de huidige tijd........................................................................................6
1.2.1. Scholen (en hun leerlingen) per net (macroniveau)..................................................................6
1.2.2. Onderwijsbevoegdheden (macroniveau)..................................................................................6
1.2.2.1. Controle en inspectie.....................................................................................................6
1.2.3. Pedagogische begeleidingsdiensten (macro/mesoniveau).......................................................7
1.2.4. Scholengemeenschappen en scholengroepen (macro/mesoniveau).......................................7
1.2.5. Netoverschrijdende en andere ‘vernieuwende’ initiatieven (macro/mesoniveau)..................7
2. Leerplannen en ontwikkelingsdoelen.................................................................................................8
2.1. Ontwikkelingsdoelen vs. eindtermen..........................................................................................8
2.1.1. Waarom geen eindtermen voor kleuters?............................................................................8
2.1.2. Controle: garantie voor het ‘minimum’................................................................................8
2.2. Leerplannen.................................................................................................................................8
2.3. Leerplan van het Katholiek onderwijs Vlaanderen......................................................................8
2.3.1. De krachtlijnen van ZILL........................................................................................................8
2.3.2. De leeruitkomst van ZILL.......................................................................................................9
2.3.3. Het ordeningskader van ZILL.................................................................................................9
2.3.4. De krachtige leeromgeving vanuit ZILL-perspectief............................................................11
2.3.4.1. Focus bepalen..............................................................................................................12
2.3.4.2. Onderwijsarrangementen............................................................................................12
3. De taken van de kleuteronderwijzer.................................................................................................13
3.1. Het beroepsprofiel.....................................................................................................................13
3.1.1. Definitie..............................................................................................................................13
3.1.2. Indeling van de 10 type functies in drie clusters.................................................................13
3.2. Basiscompetenties.....................................................................................................................14
3.2.1. Begripsomschrijving............................................................................................................14
3.2.2. Indeling in 10 functionele gehelen en 8 attitudes (beroepshoudingen).............................14
3.3. Domeinspecifieke en opleidingsspecifieke leerresultaten (DLR en OLR)...................................20
3.3.1. Begripsomschrijving............................................................................................................20
, 3.3.2. Indeling in 10 domeinspecifieke leerresultaten (DLR)........................................................21
3.3.3. Opleidingsspecifieke leerresultaten (OLR) en interculturele competenties EBAKO............22
3.4. Rechten en plichten...................................................................................................................23
3.4.1. Loopbaan............................................................................................................................23
3.4.2. Discretieplicht.....................................................................................................................23
4. Onderwijsstructuur...........................................................................................................................24
4.1. (Gewoon) basisonderwijs..........................................................................................................24
4.1.1. Kleuteronderwijs.................................................................................................................25
4.1.2. Lager onderwijs...................................................................................................................25
4.2. Buitengewoon onderwijs...........................................................................................................25
4.2.1. Opdeling in types................................................................................................................26
4.2.2. Leeftijdsvoorwaarden.........................................................................................................26
4.2.3. Verslag voor toegang tot het buitengewoon onderwijs......................................................27
4.3. Het zorgcontinuüm....................................................................................................................27
4.4. Maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften (M-decreet)........................31
,1. De evolutie van het Vlaams onderwijs van 1830-2021
1.1. 2 basisscholen in 1 straat: de geschiedenis biedt een
verklaring
- Onafhankelijkheid (ontstaan) België 1830
Onafhankelijkheidsverklaring had ook grondwet met veel vrijheden ook onderwijs
Staat was niet verplicht onderwijs in te richten onderwijs werd uit handen gegeven
1830 – 1879: katholieke staatscholen= organisatie van het onderwijs is de kerk,
godsdienst verplicht op het programma, bisschoppen hadden controle, geen
overheidscontrole
Onderwijsniveau daalde sterk
- Schoolwet van minister Nothomb (1842)
Elke gemeente moet een lagere gemeenteschool hebben die gecontroleerd moest
worden door de rijksinspectie
Als er al een school was kon deze geadopteerd worden
Gemeenten zonder school richtte er een op, de rooms-katholieke kerk mocht hier
instaan voor het godsdienstonderricht en ook de controle hierop (de diocesane
inspectie)
Vrij onderwijs werd gesubsidieerd door de staat
Heel het Belgische lager onderwijs katholiek onderwijs
- Macht van de kerk moeilijk verteerbaar voor liberale partij
- In steden verzwakte het confessionele karakter (niet op het platteland)
- Liberalen winnen verkiezing (1878) 1ste schoolstrijd (godsdienstoorlog)
1.1.1.1ste schoolstrijd (1878 – 1884)
- Pierre van Humbeeck (toenmalig minister van openbaar onderwijs)
Bande godsdienst uit het programma in alle officiële scholen
Gemeenten werden verboden vrije scholen te subsidiëren
En werden verplicht minstens 1 neutrale school op te richten
- Eerste schoolstrijd
Liberalen wilden het onderwijs onkerkelijken – katholieken wilden het religieuze karakter
vrijwaren
Conflict tussen rijksonderwijs en katholiek onderwijs
Katholieken zagen eerste schoolstrijd als strijd om de ziel van het kind en tegen scholen
zonder god
- Katholieken deden beroep op artikel 24 van de grondwet (1879)
Belgisch onderwijs was vrij
Gaf hun het recht eigen onderwijs in te richten
Grote vakantie van 1879 honderden nieuwe katholieke lagere scholen
Officiële rijksscholen liepen leeg ongelukswet katholieke kerk (=elke medewerking of
deelname aan het officiële rijksonderwijs is een zonde)
- Leerlingenaantal
1879: aantal leerlingen in katholiek onderwijs 13% van de totale bevolking
1880: 61% van de totale bevolking
In ieder dorp een België een katholieke school en een gemeenteschool
- Onderwijsrust
, 1.1.2.Na WOII
- Opkomst secundair onderwijs probleem van subsidiëring (katholiek onderwijs)
Breidde sterk uit
Inkrimping aantal geestelijken
Katholiek onderwijs moest beroep doen op leken moesten betaald worden
katholieken konden dit zelf niet bekostigen
- Liberalen en socialisten:
‘Katholieke hadden luxe van eigen schoolnet en moesten dit dan ook zelf bekostigen’
Neutrale officiële onderwijs was voor iedereen en dus moest de staat dat betalen
- Katholieken:
Vinden dat met artikel 24 (grondwettelijke vrijheid van onderwijs) onderwijs financieel
mogelijk gemaakt moest worden
Vonden dat officieel onderwijs door minder leerlingen slechts een aanvullende rol had en
overbodig gemaakt kon worden
- Socialisten en liberalen eisten financiële garanties om neutrale net uit te breiden
- Verkiezingen van 1954
Christelijke volkspartij (CVP) verloor de verkiezing
Socialistisch-liberale coalitie werd gevormd
Léo Collard werd aangesteld als onderwijsminister deed een aantal correcties
1. Ontsloeg 110 katholieke leerkrachten in het officieel onderwijs om de neutraliteit te
waarborgen
2. Diende een wetsontwerp in om de subsidies van het vrij onderwijs drastisch te
verminderen
3. Wetsvoorstel om nieuwe rijksscholen op het niveau van kleuter- en lager onderwijs
op te richten (voor het eerst in Belgische geschiedenis)
- Resultaat was een ware opstand
Politieke partijen verloren greep op de situatie
Land stond in rep en roer
Tweede schoolstrijd
1.1.3.2de schoolstrijd
- Nieuw ideologisch conflict
- Strijd om middelen
Hoeveel scholen mag de staat nog oprichten
Hoe uitgebreid mogen de subsidies aan het vrij onderwijs zijn
- Verkiezingen 1958
Overwinning voor katholieken in Vlaanderen
Overwinning socialisten en liberalen in Wallonië
Nood aan onderhandeling SCHOOLPACT ontstaat
1.1.4.Schoolpact (1958 – 1959)
- Schoolpact = compromis
- Erkenning 2 soorten onderwijs (indeling op basis van inrichtende macht):
Officieel onderwijs
Vrij onderwijs
- Waarborgen door toekennen van donaties of subsidies
Gevolg: onderwijsaandeel in de rijksbegroting stijgt fors (naar 21%)
- Zorgt voor onderwijsvrede
- Inschrijving is gratis door subsidies
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lleytonlombaerts. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.07. You're not tied to anything after your purchase.