Samenvatting van het boek apologie van de school met examenvragen en voorbeeldvragen. Onderdeel van het vak inleiding tot de pedagogische wetenschappen gegeven door Koen Lombaerts op de VUB.
Module 6: De apologie van de school
6.1. Inleiding
● School veel beklagen
→ schuldig aan wandaden in Griekse stadstaten
→ vrije tijd/studeren/oefenen aan mensen die daar volgens archaïsche orde geen aanspraak
→ kennis/kunde als algemeen goed
→ geluk gehad geen rechter of jury die haar bestaansrecht heeft ingetrokken
→ school voortdurend voor verbetering in aanmerking
→ werd getolereerd zolang aan aanpassingsprogramma onderwierp, ten dienste stelde van
vastgelegde idealen/klaar bestemde projecten
● Vanaf 2e helft 20e eeuw: bestaan in vraag gesteld
→ ontscholers (vb Ivan Illich): pleidooien om haar snel af te schaffen
❖ in schoolse onderwijs zit kwaad
❖ institutionele logica is misdadig
❖ brengt valse idee dat men school nodig heeft om te leren (veel meer/beter buiten school
leren)
→ Vandaag voorspelt men verdwijnen van de school door overbodigheid als verouderde instelling
→ School is niet meer van deze tijd, grondig aanpassen
● Auteurs van dit boek
→ pleiten voor haar vrijspraak
→ vandaag duidelijk kan worden wat school is en doet
→ veel aantijgingen tegen school wss door angst voor radicale eigenschap van de school
❖ ze maakt vrije tijd/kennis tot algemeen goed
❖ potentieel iedereen (ongeacht afkomst, talent, begaafdheid) tijd/ruimte geven eigen
leefwereld verlaten, boven zichzelf stijgen, wereld vernieuwen
→ dus iedereen die oude wereld wil laten duren is schoolse tijd bron van angst
→ dus school, jonge generatie moet getemd worden om wat men voor ogen heeft te realiseren
→ veel vinden zelf dat wantrouwen gerechtvaardigd is tot tegendeel bewe
6.2. De aanklachten, de eisen en de vaststellingen (5)
1. Wereldvreemdheid
→ De school houdt weinig rekening met de noden van de arbeidsmarkt.
→ bereidt niet genoeg voor op het echte leven het sluit niet aan bij de leefwereld van jongeren
→ school sluit zich af van de samenleving + sluit zich af van de behoefte van jongeren
→ Er moet een zichtbare band gecreëerd worden met de leefwereld
schoolvakken zijn niet wereldlijk genoeg
→ leerstof is kunstmatig: connecties tussen hoofdstukken worden niet gemaakt dus beetje
kunstmatig hoofdstuk per hoofdstuk
→ school bereid niet voor op leven
→ te weinig rekening met reële noden van arbeidsmarkt of vragen van hoger onderwijs
→ slaagt er niet in jongeren algemene basisvorming die voorbereidt op volwassen leven
→ curriculum geen aansluiting bij leefwereld van leerlingen
→ sluit zich af van de samenleving + behoeften van jongeren
1
, → vervreemd jonge mensen van zichzelf/samenleving
→ gematigden vragen openheid en realiteitszin
→ radicale: wereldvreemdheid karakteristiek van elke schoolse vorm van onderwijs (eind school)
→ onderwijs moet zichtbare banden hebben met leefwereld
→ nadruk op cognitieve doelen, kennisontwikkeling, dingen die niet in dagelijks leven aan bod
komen
→ bij volwassenen niet meer leerplichtig ‘wat gebruikt ge in u dagelijks functioneren dat
rechtstreeks in die formele educatie is voorgekomen’
→ antwoord: 70-90% van dingen die we gebruiken via informele weg geleerd
→ critici over die manier van impact van informeel leren in kaart brengen: slechte manier gemeten,
reduceren dat tot 40-50%
→ alles wat we via formele weg leren niet enkel bijdraagt tot dagelijks leven en zelfs mogelijks
delen nooit meer gebruikt zal worden
2. Macht Bestendiging en corruptie
→ ongelijke toegang, ongelijke behandeling want: de school staat ten dienste van het kapitaal -
❖ economische kapitaal: kennis is een economisch goed en er is een hiërarchie in de
kennisvormen die de school reproduceert
❖ culturele kapitaal: reproduceert de beleefde, bescheiden, hardwerkende, vooruitziende en
deels gelovige burger
→ opdeling in klassen, examen, curriculum en de verschillende richtingen en onderwijsvormen =
middel om macht te bestendigen
= corruptie: ‘de school zou op een open of verdoken wijze haar macht misbruiken om de andere
belangen te dienen’
→ op open/gesloten wijze macht misbruiken om andere belangen te dienen
→ school reproduceert maatschappelijke ongelijkheid: geen gelijke toegang, behandeling,..
→ als toch gelijke uitkomsten dan op arbeidsmarkt/samenleving ongelijke behandeling
→ ongeacht professionaliteit en onderwijskundige objectiviteit
→ klacht: school laat zich strikken door iedereen die bestaande orde boven natuurlijke orde wil
→ school is uitvinding van macht
→ perversiteit van school= hardnekkig blijven geloven in autonomie/vrijheid/neutraliteit
3. Demotivering van de jeugd
→ kinderen gaan niet graag naar school, de leerkrachten zijn saai, leren is niet fijn,...
→ Als de leerkracht populair is, brengt die niets bij ←→ de zeldzame, inspirerend leerkrachten
bewijzen dat de school niet deugt: ze zijn precies inspirerend omdat ze de klas of school omtoveren
tot een uitdagende leeromgeving
→ inspelen op noden, interesses, behoeften
→ ontspanning en inspanning moeten in balans zijn
→ ideaal: spelenderwijs leren motivatie om te leren: bijbrengen waarom ze iets leren, wat de
waarde ervan is, de gebruikswaarde + de mogelijkheid dat jongeren zelf kunnen kiezen wat hun
motiveert maar
→ school is conservatief
2
, → hoe wel handelen? als de school een toekomst wil hebben , moet ze inzetten op het creëren van
een leeromgeving/ mobiliteit + flexibiliteit
→ aandacht wordt verward met therapie
❖ lln niet goed voelen maar veel leren
❖ school geen therapeutische setting waar lln zich beter moeten voelen
4. Gebrek aan effectiviteit en inzetbaarheid
→ tijdperk van de bureaucratie niet overstijgen: gaat om regels, procedures, uitvoeringsplannen ipv
doelstellingen en uitkomsten
→ De school=blind voor zijn output
→ stelling: bepaalde scholen mag samenleving zonders chuldgevoel laten verdiwjnen
❖ scholen die blind blijven en dus niet leren dat er tussen scholen verschil is in toegevoegde
waarde
❖ dat ze die toegevoegde waarde zelf in handen hebben
❖ schoolbeleid/schoolorganisatie cruciaal
❖ hun maatschappelijke verantwoordelijkheid
→ wat is output van de school?
❖ leerresultaten, competenties (die ze kunnen inzetten in een sociale, culturele en politieke
omgeving)
❖ deugden die de school ontbreken - effectiviteit - efficiëntie - performativiteit
❖ “wij zijn een school en geen bedrijf”
➢ antwoord van school op die aanklacht van effectiviteit
➢ ze hebben een ander doel dan enkel kwalificeren
➢ leiden generatie op dus meer dan enkel kennis overbrengen dus niet afrekenen op
werken van school als bedrijf
❖ gebrek aan zakelijke verantwoordelijkheid + ondernemingszin
5. De eis tot hervorming en de vaststelling van overbodigheid
→ radicale hervormingen (hervormers)
❖ meer leerlinggericht zijn
❖ talentontwikkeling streven
❖ meer aansluiten bij arbeidsmarkt/leefwereld
❖ aandacht welbevinden lln
❖ evidence based onderwij bieden dat effectiever is en kan bijdragen tot gelijke kansen
→ zo’n eisen gesteld vanuit perspectief school optimaliseren van individuele leerprestaties
→ veel mensen die school in ere willen herstellen (restaurateurs)
❖ herscholing bewegingen die restauratieve houding aannemen
❖ klassieke traditionele school installeren
→ beide bewegingen zien de school functioneel + school als middel tot bepaald doel (stimuleren
leren, talenten ontwikkelen, prestatiegerichtheid, gezag, waarden doorgeven)
→ stellen vraag naar doel/functionaliteit school maar niet wat typisch schoolse uitmaakt
❖ wat doet de school uit zichzelf en waartoe dient ze uit zichzelf
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kianaooms. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.02. You're not tied to anything after your purchase.
