Jonge denkers over grote religies 6 - Nieuwe spiritualiteit
Samenvatting van het boek Nieuwe Spiritualiteit uit de serie Jonge Denkers over Grote Religies door Maarten Meester. Let op! Alleen de inleiding, Hoofdstuk 1 en de conclusie zijn opgenomen in de samenvatting. Deze samenvatting kan je helpen bij het tentamen Levensvragen 2 uit de minor Spirit van he...
Mike George:
Het geloof van elke religie kan een bedreiging zijn voor dat van anderen, zeker wanneer ze Gods
naam inroepen om hun vormen van geloof en daden te ondersteunen.
Spiritualiteit moedigt ons aan afscheid te nemen van al onze beperkte denkbeelden en zowel nederig
te zijn als open te staan voor de mogelijkheid dat God aanwezig is in je leven. Vandaar de nadruk op
persoonlijke ervaring in plaats van op een aangeleerd of overgeërfd geloof.
Religie neigt ertoe strikte aanhankelijkheid aan te moedigen aan een verzameling te boek gestelde en
geïnstitutionaliseerde vormen van geloof. Spiritualiteit zou eerder zeggen: ‘Je moet me niet geloven
als ik zeg dat het buiten sneeuwt – ga zelf kijken. Hier ik wijs je de weg, maar nu moet je gaan en zelf
de sneeuw zien en aanraken.’
Dekker:
‘Deze spiritualiteit’ en de ‘huidige nagestreefde spiritualiteit’ staan aan de ene kant. Aan de andere
kant bestaat er maar één vorm van spiritualiteit. En als je ergens niet moet zijn om die te ervaren, is
het bij religie.
Joke van Saane:
Spiritualiteit is iets wat je graag wilt zijn, het is persoonlijk, en vertrouwen speelt een rol. Religie
heeft daarentegen in de vorige eeuw langzaam maar zeker meer negatieve betekenissen gekregen.
Religieus associeert men met negatief en met beperkingen.
Heelas en Woodhead:
Life-as model was lang dominant Het leven leven conform wat anderen en instituties van hen
verwachtten, en conform de plaats waarvan zij meenden dat zij die in de gemeenschap en de kosmos
toegewezen hadden gekregen.
Subjective-life het gaat om je innerlijke, subjectieve leven. Je eigen unieke zelf worden, ontdekken
wat je bent buiten al die opgelegde rollen.
Religie is life-as. Vanuit het subjective-life-perspectief ontneemt de kerk je de mogelijkheid je eigen
spirituele pad te gaan, diep in je de waarheid te vinden. In plaats daarvan zadelt ze je op met dode
dogma’s en gedateerde wet- en regelgeving. Vanuit een life-as-perspectief gezien, beperken de
nieuwe vormen van spiritualiteit zich tot navelstaren. Ze isoleren de mens van het grotere geheel
waarbinnen hij pas werkelijk mens kan zijn.
Study van Taylor, A Secular Age
Hoe kan het dat het in 1500 onmogelijk was om niet in God te geloven, terwijl in 2000 velen van ons
dat niet alleen eenvoudig vinden, maar zelfs onontkoombaar?
Dat komt o.a. door wat we in de huidige discussie zo gemakkelijk ‘religie’ noemen, zich voortdurend
heeft getransformeerd en nog steeds transformeert.
Daarbij wordt nog iets anders duidelijk: het christendom heeft er zelf aan meegewerkt dat het
moderne subject (=de mens) steeds meer in zichzelf is afgedaald (=introspectie).
Deze wending naar binnen is deels door ‘religie’ veroorzaakt, en daarmee is ‘spiritualiteit’ ook deels
door religie veroorzaakt.
, Voorbeeld ter verduidelijking:
Kerkvader Augustinus deed de uitspraak: “Ga niet naar buiten, keer tot uzelf in. De waarheid
verblijft in de innerlijke mens’. Deze wending naar binnen heeft in het Westen grootste
invloed gehad: aanvankelijk kwamen er nieuwe vormen van christelijke spiritualiteit. Later
nam deze wending een geseculariseerde (=onteigening van de kerk) vorm aan we keren
niet meer tot onszelf om God te vinden, maar om in ons leven een bepaalde orde te
ontdekken of aan te brengen, of om het een bepaalde betekenis of rechtvaardiging te
verlenen.
Nieuwe spirituelen onder de buitenkerkelijken met religieuze overtuigingen vormen zij een
kerngroep van religieus geïnteresseerden. Ze betonen zich daarbij ware spirituele omnivoren.
Nieuwe spirituelen worden gekenmerkt door veel belangstelling voor zingevingsvragen, een hoge
mate van religieuze individualisering, een sterke gerichtheid op zoekreligiositeit en een grote
religieuze openheid.
Nieuwe spiritualiteit is onder te verdelen in 5 stromingen:
Mainstream nieuwe spiritualiteit = vormen van nieuwe spiritualiteit die probleemloos aansluiten bij
de algemene cultuur je hoeft je manier van leven er niet voor om te gooien.
Kenmerken mainstream nieuwe spiritualiteit:
- Diepgang gaat samen met toegankelijkheid.
- Wijsheid staat niet buiten het gewone leven maar valt goed te combineren met werken,
wonen, reizen, enzovoort.
De mainstream nieuwe spiritueel heeft er dan ook geen behoefte aan zijn manier van leven radicaal
te veranderen. Wel zoekt hij inspiratie omdat hij meer uit zijn leven wil halen.
Voorbeelden: Happinez, acupunctuur, aurareading, feng shui tot healing, reiki en tarot.
Geëngageerde nieuwe spiritualiteit = engagement, bij deze vorm zullen mensen wel hun leven
moeten omgooien.
- Zijn is altijd inter-zijn (Thich Nhat Hanh) het individu kan alleen maar bestaan in
verhouding tot al het andere bestaande. Al het handelen heeft altijd gevolgen voor al het
andere wat bestaat. Dat betekent ook dat het individu zich daar bij al zijn handelen van
bewust moet zijn.
Christelijke nieuwe spiritualiteit = elementen uit het christendom spelen een grote rol, zolang dat
maar buiten het instituut kerk gebeurt nadruk ligt vaak op teksten.
- Deze vorm verwerpt de strenge, straffende God, terwijl ze de liefdevolle Christus koesteren.
Neopaganisme = spiritualiteitsvormen die teruggrijpen op de voorchristelijke, heidense traditie.
- VB: Wicca, druïdendom, asatru, neosjamanisme, heidendom en Baltisch neopagisme.
Levenskunst = Levenskunst grijpt terug op de filosofische traditie van zelfzorg.
Volgens sommigen heeft het christendom levenskunst gemarginaliseerd (=gezorgd dat een
groep minder belangrijk/invloedrijk wordt). De uitspraak van Augustinus is hiervoor de
aanleiding: ‘bouw jezelf en je bouwt een ruïne’.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Resigk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.
