Summary
Samenvatting Biologie - thema 1 - Regeling
- Course
- Level
Samenvatting Biologie thema 1 vwo
[Show more]
Seller
Follow
rooswesselsboer
Content preview
1.1 regeling en homeostaseNormwaarde de normale waarde van lichaamsfactoren zoals temperatuur, zuurstofconcentratie
en osmotische waarde, de normwaarde worden steeds beïnvloed door de omgeving en activiteiten
dynamisch evenwicht, dit gebeurd door regelkringen.
Homeostase in stand houden van dynamisch evenwicht in het inwendig milieu van organismen
door middel van regelkringen (zelfregulatie op niveau van het organismen)
Negatieve terugkoppeling een toename van het resultaat vormt een remming van het proces (het
ene daalt en het ander stijgt) (+ -)
Positieve terugkoppeling een toename van het resultaat versterkt het proces (+ +)
1.2 hormonale regulatie
Communicatie tussen cellen is nodig voor homeostase, dit gebeurd via
signaalmoleculen/signaalstoffen
Een voorbeeld van signaalmoleculen zijn hormonen, deze worden afgegeven aan het bloed door
hormoonklieren (endocriene klieren), dit heet secretie.
Klieren met een afvoerbuis heten exocriene klieren (zweet/speekselklieren), dit heet excretie
De hormonen zijn alleen werkzaam in organen waarvan de cellen specifieke receptoren hebben
(doelwitorgaan). De mate waarin dit doelwitorgaan reageert wordt beïnvloed door de
hormoonconcentratie/hormoonspiegel en het aantal receptoren op de celmembranen.
Hormonen blijven lang in je lichaam en regelen geleidelijke processen zoals groei, ontwikkeling en
voortplanting
Sommige hormonen worden door de cellen van een doelwitorgaan opgenomen en bind zich aan een
receptoreiwit in het cytoplasma dit vormt in het kernplasma een hormoon-receptorcomplex dat
bepaalde genen aan of uit kan zetten
Andere hormonen binden zich aan een receptoreiwit op het celmembraan. Aan de binnenkant van
de cel wordt dan de second messenger geactiveerd die een signaal doorgeeft om een reactie op gang
te brengen
Wanneer een signaal via meerdere schakels in de cel wordt doorgegeven spreek je van een
signaalcascade
Het hormoonstelsel (wordt aangestuurd door de hypothalamus door
neurohormonen te produceren en af te geven) bestaat uit een aantal
hormoonklieren:
De hypofyse produceert verschillende hormonen die de werking
van andere hormoonklieren beïnvloeden.
o Neurohormonen uit de hypothalamus (inhibiting
hormonen en releasing hormonen) beïnvloeden de
endocriene cellen in de hypofysevoorkwab
Inhibiting hormonen (IH) – zorgen ervoor dat er geen hormonen worden
geproduceerd
Releasing hormenen (RH) – zorgen ervoor dat er extra hormonen worden
geproduceerd
Hormonen die worden aangemaakt in de voorkwab;
Groeihormoon
prolactine (melkstimulatie)
, thyreoïstimulerend hormoon (TSH) – reguleert de schilklier
FSH en LH – reguleren processen in de ovaria en testes
Adrenocorticotroop hormoon (ACTH) – stimuleert bijnierschors tot afgifte
van cortisol
o Hypofyseachterkwab geeft neuronhormonen af die worden geproduceerd door
neuronen (zenuwcellen) in de hypothalamus. Deze neuronhormonen zijn:
Oxytocine – stimuleert weeën bij de geboorte, bevorder verzorgend gedrag
bij de moeder, zorgt na de bevalling voor samentrekken spierweefsel
Antidiuretisch hormoon (ADH) – regelt resorptie in de nieren bij de vorming
van urine
De schildklier produceert thyroxine/schildklierhormoon, dit hormoon beïnvloedt de
stofwisseling door verbranding van glucose te stimuleren en de groei/ontwikkeling bij
kinderen
o TSH uit de hypofyse stimuleert de vorming van schildklierweefsel, de opname van
jodium door schildkliercellen en de productie van thyroxine
o Teveel thyroxine > verbranding in cellen te hoog (mager, rusteloos)
o Te weinig thyroxine > verbranding in cellen te laag (groei blijft achter)
Spijsverteringsklieren spijsverteringshormonen worden geproduceerd door endocriene
cellen in de alvleesklier en maag- en darmwand
Eilandjes van Langerhans (in de alvleesklier) produceren:
o Insuline – zorgt ervoor dat glucose wordt omgezet in glycogeen waardoor de
glucoseconcentratie/bloedsuikerspiegel in het bloed wordt verlaagd
o Glucagon – stimuleert de omzetting van glycogeen in glucose wat zorgt voor de
verhoging van glucoseconcentratie/bloedsuikerspiegel in het bloed
Nieren en bijnieren de nieren produceren het hormoon EPO (erytropoëtine) als ze
onvoldoende zuurstof krijgen, hierdoor wordt de productie van rode bloedcellen in het rode
beenmerg gestimuleerd.
De bijnieren bestaande uit:
o Bijniermerg – produceert bij stress adrenaline (fight-flighthormoon)
o Bijnierschors – produceert cortisol (stresshormoon) onder invloed van ACTH >
beïnvloed glucosegehalte, remmende werking op ontstekingsreacties
1.3 het zenuwstelsel
Het zenuwstelsel op basis van anatomie (bouw & ligging):
Centrale zenuwstelsel de grote hersenen, de kleine hersenen, de hersenstam en het
ruggenmerg
Perifere zenuwstelsel zenuwen die alle delen van het lichaam verbinden met het centrale
zenuwstelsel
Het zenuwstelsel op basis van functie:
Animale zenuwstelsel regelt de bewuste reacties, houding en beweging van het lichaam
Autonome/vegetatieve zenuwstelsel regelt de werking van inwendige organen (alles wat
vanzelf gaat)
Prikkel = een invloed uit het milieu op een organisme (lichtstraal/geur)
Onder invloed van prikkels ontstaan in zintuigcellen impulsen (elektrische signalen), deze
worden in de hersenen verwerkt en geven weer impulsen af die naar bijvoorbeeld je
speekselklieren/armspieren gaan
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rooswesselsboer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.83. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
59063 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now