De geschiedenis van Nederland tot parlementaire democratie. Geeft een goed chronologisch overzicht van de ontwikkeling van Nederland tot parlementaire democratie. Daarnaast zijn ook de kenmerkende aspecten erin verwerkt.
Nederland en zijn geschiedenis van zijn rechtsstaat en parlementaire
democratie
Bijpassend kenmerkend aspect voor komende tekst: Het conflict in de Nederlanden dat
resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat.
De Nederlanden behoorden in de vijftiende eeuw tot het hertogdom Bourgondië. Karel de V.,
de kleinzoon van Maria van Bourgondië en vader van Filips II, slaagde erin om alle
Nederlandse gewesten bij zijn rijk te voegen en streefde naar centralisatie. De Nederlandse
gewesten verzetten zich tegen deze centralisatiepolitiek.
1566: Begin Nederlandse Opstand tegen de koning van Spanje ofwel Filips II, geleid door
Willem van Oranje.
Door onvrede over het Spaanse beleid tegen de protestantse Reformatie en economische
crises, brak in 1566 de Beeldenstorm uit. Onder leiding van de hertog van Alva, traden de
Spanjaarden hard op, en de invoering van nieuwe belastingen zorgden voor het uitbreken in
1568 van de tachtigjarige oorlog.
1568 tot 1648 Tachtigjarige Oorlog
Oorzaken op een rijtje:
1. Centralisatiebeleid van Filips II (privileges afschaffen)
2. Kettervervolging: godsdienst
3. Economische: armoede belastingen zoals 10e penning
In 1572 werd Willem van Oranje door de Hollandse Statenvergadering uitgeroepen tot
stadhouder. Revolutionair want alleen de koning mocht een stadhouder benoemen.
In 1576 sloten alle Nederlandse gewesten zich in de Pacificatie van Gent aaneen tegen
Spanje, maar dit hield maar drie jaar stand.
1579 De Noordelijke Nederlanden sluiten de Unie van Utrecht. Zij besluiten samen strijd te
voeren tegen hun landsheer, de Spaanse koning Filips II. Deze spreekt de ban uit over
opstandelingenleider Willem van Oranje.
In 1581 volgde met het plakkaat van Verlatinghe door de Staten Generaal de formele
afzetting van Filips II als vorst. Daarbij speelden twee zaken een rol: (Unie van Utrecht)
● Het ging om het verdedigen van godsdienstvrijheid;
● Het ging om de verdediging van politieke vrijheden en privileges.
In 1584 wordt Willem van Oranje te Delft vermoord.
Bijpassend kenmerkend aspect voor komende tekst: Het streven van vorsten naar
absolute macht & De bijzonder plaats in staatkundig opzicht en de bloei in
economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek.
In 1588 besluiten de Noordelijke Nederlanden om samen een staat te vormen, de Republiek
der verenigde Nederlanden. Pas 60 jaar later wordt, bij de vrede van Münster, de Republiek
pas officieel erkend.
, De Republiek werd bestuurd door de Staten Generaal en machtige regenten. Ook speelde
de stadhouder en raadspensionaris een belangrijke rol.
Stadhouder Raadspensionaris
legerleider buitenlandse politiek
iemand uit de familie van Oranje woordvoerder Holland
voerde opdrachten van de Staten-Generaal machtig politicus
uit
indirect invloed op Staten-Generaal en Johan van Oldenbarnevelt
Gewestelijke Staten → hij benoemde
stadsbestuurders. In Staten-Generaal zaten
namelijk veel afgevaardigden van steden.
1572 → Willem van Oranje
1585 → Maurits
1625 → Frederik hendrik
1647 → Willem II van Oranje
1650 - 1672 → geen stadhouder
1672 → Willem III
Het is een wonder te noemen dat de kleine Republiek zich twee eeuwen lang, tot 1795 met
de komst van de Fransen, heeft kunnen handhaven.
Na de moord op Willem van Oranje spelen zijn nakomelingen in de Republiek een rol als
stadhouder. Ze hebben dan niet dezelfde macht als de buitenlandse vorsten.
In de Republiek was het protestantisme de overheersende godsdienst en deze werd als
enige godsdienst door de overheid erkend. In vergelijking met andere landen was er echter
een groot verschil. In de Republiek heerste er een klimaat van algehele vrijheid doordat
zowel een centrale burgerlijke overheid als een machtige geestelijkheid ontbrak.
De Republiek was een buitenbeentje in Europa omdat:
- De Republiek geen Staatskerk kende;
- De meeste calvinisten tegenstander waren van een kerk die ondergeschikt zou zijn
aan de staat;
- In de Republiek was er gewetensvrijheid. Een aanhanger van het katholicisme of
jodendom kon dus nooit vanwege zijn godsdienst worden vervolgd. In andere
Europese landen moest men de religie van de vorst volgen.
- De vrijheid die er heerste in de Republiek trok veel geloofsvluchtelingen naar de
Republiek.
Toch bestonden er voor andersdenkenden wel allerlei beperkingen:
- Er was geen vrijheid van godsdienstuitoefening;
- Ze mochten geen kerken bouwen;
- Andersdenkenden mochten geen openbare functies bekleden.
- Minderheden werden dus wel degelijk in hun burgerrechten beknot. Katholieken
kwamen in schuilkerken bijeen voor het bijwonen van de mis en moesten vaak flinke
boetes betalen om aan gerechtelijke vervolging te ontkomen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller katiekorporaal. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.38. You're not tied to anything after your purchase.
