Centrum-periferiemodel in Zuid-Amerika (klas 5 VWO (en Havo))
8 views 0 purchase
Course
Aardrijkskunde
Level
VWO / Gymnasium
Klas 5 VWO - PO Aardrijkskunde Domein Zuid-Amerika
--------------------------------------------------------------------------------
Het centrum-periferiemodel beschrijft ruimtelijk hoe sterk een gebied is op een economische, politieke en/of culturele vlak. Het model kan op alle schalen worden toe...
Ilayda Kozan & Oumnia Nounouh | V52 PO Zuid-Amerika Onderdeel C
HET CENTRUM-PERIFERIEMODEL VAN ZUID-AMERIKA:
STERKE VERBAND TUSSEN WELVAART EN WELZIJN
Het centrum-periferiemodel beschrijft ruimtelijk hoe sterk een gebied is op een
economische, politieke en/of culturele vlak. Het model kan op alle schalen worden
toegepast: van een lokaal tot een mondiaal niveau en is het bruikbaar om gebieden/landen
met elkaar te vergelijken. We gaan aan de hand van vier meetwaarden (sterftecijfer,
geboortecijfer, urbanisatiegraad en BBP per hoofd onderzoeken welke landen in Zuid-
Amerika tot het centrum behoren, welke in de semi-periferie en welke in de periferie.
STERFTECIJFER
Sterftecijfer Om te bepalen of een land midden in een transitie zit of
(per duizend inwoners)
1. Ecuador en Paraguay (5)
juist de transitie heeft doorgemaakt, is het belangrijk om
2. Bolivia, Peru, Colombia, Suriname rekening te houden met het sterftecijfer. Een te hoge
en Chili (6) sterfte-aantal kan vaak laten zien dat het land nog geen
3. Guyana, Brazilië en Argentinië (7) transitie heeft meegemaakt. Hoe lager het sterftecijfer,
4. Venezuela (8) hoe welvarender het land is. Het sterftecijfer van Zuid-
5. Uruguay (9)
Amerika is gemiddeld 6,5 per duizend inwoners. Als je
het sterftecijfer vergelijkt met het geboortecijfer
(ongeveer zestien per duizend inwoners) dan merk je op dat Zuid-Amerika aan het einde
van de tweede fase zit van het demografisch transitiemodel. Op continentaal niveau
kunnen de fasen variëren en dus ook de sterftecijfers. Zo heb je aan de ene kant Uruguay
die een sterftecijfer heeft van negen op de duizend inwoners en aan de andere kant heb je
Ecuador en Paraguay die allebei een sterftecijfer hebben van vijf op de duizend inwoners.
GEBOORTECIJFER
Geboortecijfer Naast het sterftecijfer is het geboortecijfer ook een belangrijke
(per duizend
inwoners) meetwaarde voor het demografische transitiemodel. Zo
1. Chili en Uruguay (13) hebben we opgemerkt dat het geboortecijfer van Zuid-
2. Brazilië (14) Amerika nog relatief hoog is en laat het met het sterftecijfer
3. Colombia, Guyana en
zien dat het continent nogal bij de periferie hoort. Als je weer
Suriname (15)
4. Argentinië (16) kijkt per land zie je dat Bolivia een hoog geboortecijfer heeft,
5. Ecuador, Paraguay en Peru namelijk 21 per duizend inwoners. Dit staat pal tegen over
(17) Chili en Uruguay die beide een geboortecijfer hebben van
6. Venezuela (18) dertien per duizend inwoners. Een hoog geboortecijfer kan
7. Bolivia (21)
verschillende oorzaken hebben. Zo kan het geen gebruik
maken van voorbehoedsmiddelen ervoor zorgen dat het geboortecijfer hoog blijft.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller oumnia-nounouh. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.94. You're not tied to anything after your purchase.
