Summary
Samenvatting Geschiedenis examenstof HAVO
- Course
- Level
Samenvatting voor het geschiedenisexamen HAVO. 7.9 behaald
[Show more]
Seller
Follow
NoaSnel
Content preview
Geschiedenis samenvattingHet Britse Rijk (1585-1900)
A) Op welke manier ontwikkelden zich de Engelse koloniën in de Amerika’s (1585-
1833)
- Vanaf eind 16e eeuw vestigden Europese kolonisten zich in Noord-Amerika
- De eerste Britse nederzetting werd gesticht in 1585 in Roanoke
Waarom vestigen de Britten zich in Amerika?
1. De Britse overheid zoekt een extra uitvalsbasis in de strijd met het katholieke Spanje
- Groot-Brittannië: Anglicaanse kerk (protestants)
2. De Britse overheid ziet in Amerika een eventuele kolonie
- Spanje heeft een groot koloniaal rijk
3. Groepen Britten zoeken religieuze en politieke tolerantie (in Europa vervolgingen
vanwege geloof + absolutisme)
- Bijvoorbeeld 1620: Pilgrim Fathers: protestantie die met Anglicaanse kerk gebroken hebben,
willen eigen staat stichten
4. Het zoeken naar betere bestaansmogelijkheden
- Herkaveling van de 17e eeuw in Engeland zorgt voor veel werklozen boeren.
De 13 kolonies hadden aanvankelijk handelscontacten met de inheemse bevolking. Door ziekte en
oorlogen met de Britse en Franse kolonisten werd de inheemse bevolking steeds meer gedecimeerd.
King Philip’s War (1675-1678) en de Pontiac oorlog (1763-1766) waren twee oorlogen om het
grondgebied van de inheemse stammen te verdedigen tegen de kolonisten.
Een proclamatie van de Britse koning in 1763 over een verbod op nederzettingen in inheems gebied
en een aantal basisrechten voor Indianen werd door de kolonisten niet nageleefd.
De Engelse kolonisten vestigden zich langs de oostkust van Noord-Amerika, waar zij dertien koloniën
stichtten.
In het noorden van Amerika: vestigingskoloniën gericht op landbouw, handel en nijverheid. In deze
noordelijke kolonies vestigden zich eerst vooral calvinistische immigranten onder leiding van
dominees.
In het zuiden van Amerika: ontwikkelt zich tot plantage-economieën waar producten zoals tabak en
katoen voor de export worden verbouwd. De invloedrijkste personen in deze koloniën waren de
plantagehouders.
De Britten hadden ook koloniën in het Caribisch gebied zoals Barbados en Jamaica. Deze kolonies
waren ook plantagekoloniën, maar dan winstgevender.
Hier maakten de Britten gebruik van slavenarbeid door o.a. de Royal African Company die via de
trans-Atlantische slavenhandel naar de Cariben werden vervoerd. De plantageproducten werden
vanuit de koloniën naar Europa verscheept en verkocht. Deze driehoekshandel was lucratief.
Verlichtingsidealen die in Europa ontstonden in de 18 e eeuw zorgden in Amerika voor grote
veranderingen. De ideeën van de trias politica, volkssoevereiniteit en natuurlijke rechten deden de
kolonisten beseffen dat GB de kolonies uitbuitte.
De kolonisten moesten namelijk steeds meer belasting betalen, maar hadden geen
vertegenwoordiging in het parlement van GB. Toen de Engelsen in 1773 bepaalden dat alleen de
Engelse East India Company thee mocht verkopen in de koloniën, volgde na de Boston Tea Party een
aaneenschakeling van gebeurtenissen die leidde tot het ontstaan van de Verenigde Staten.
, Van 1775 tot 1783 werd de onafhankelijkheidsoorlog (ook wel vrijheidsoorlog of Amerikaanse
Revolutie) uitgevochten. In 1776 werd de onafhankelijkheidsverklaring aangenomen.
In 1787 kwam de grondwet tot stand en spraken de kolonies (nu staten) af tot samenwerking in een
gezamenlijke unie.
De Verenigde Staten werd gesticht op basis van de trias politica: een uitvoerende, wetgevende en
rechtssprekende macht. De grondwet garandeerde de burgers (kleine groep blanke mannen) gelijke
rechten. De zwarte bevolking, indianen en vrouwen vielen hierbuiten.
Eind 18e eeuw kwam het abolitionisme op. Deze door de Verlichting geïnspireerde stroming vond ook
medestand bij religieuze groepen. Dus:
- 1807: verbod op slavenhandel in het Britse Rijk ingevoerd economische bloei Barbados en
Jamaica ten einde
- 1833: slavernij in grootste deel van het rijk verboden
In de Verenigde Staten werd in sommige noordelijke staten de slavernij al verboden eind 18 e
eeuw. In de zuidelijke staten bleef slavernij bestaan tot 1865.
B) Waardoor werd India in de 19e eeuw de belangrijkste kolonie binnen het Britse Rijk
(1765-1885)?
Vanaf 17e eeuw: East India Company, heeft factorijen in het gebied dat nu India heet.
Het gebied werd bestuurd door Mogolvorsten, die de Britten het Europese handelsmonopolie geven.
Een Brits leger versloeg in de Slag bij Buxar (1764) de legers van de Mogolvorsten, wat leidde tot:
1765: Verdrag van Allahabad gesloten = belasting en politieke macht in de Bengalen is voor GB en
niet meer voor de Mogolvorsten. Al snel heerste de keizer alleen in naam, terwijl de EIC in
werkelijkheid de baas speelde.
Na onafhankelijkheid van de VS: India wordt steeds belangrijker als kolonie voor GB.
18e en 19e eeuw: positie van Mogolvorsten verzwakt. Er komt strijd met de lokale adel om de macht.
De EIC maakt hier gebruik van om de macht over India uit te breiden.
Een kleine groep Britten had de macht in handen en gebruikte het bestaande inheemse bestuur om
over het gebied te heersen.
Hierin speelden het Brits-Indische leger (Indiase soldaten o.l.v. Britse officieren) en de Royal Navy
(leger) een grote rol.
De Royal Navy beschermde de handel op de wereldzeeën.
De meeste Indiërs merkten in eerste instantie weinig van de nieuwe machthebbers en accepteerden
de overheersing. Pas in 1857 komt een deel van de Indiërs die in het Brits-Indisch leger dienden in
opstand tegen:
- Uitbuiting van Indiase vorsten
- Verarming van de boeren
- Het gebrek aan respect voor de Indiase religieuze en sociale gebruiken
Deze Sepoy-opstand (Sepoys = hulptroepen) werd door de Britten met geweld onderdrukt.
Gevolg: gebied komt onder direct gezag van GB te staan, koningin Victoria wordt keizerin van India
Economie
De kolonie gaf GB in de 19e eeuw economisch, politiek en militair aanzien. Deze zaken worden in het
modern imperialisme nagestreefd. Er werden plantages opgezet voor bijvoorbeeld katoen en andere
handelsgewassen en grondstoffen voor de Britse industrie. Het gebied werd gebruikt als afzetmarkt
voor de industrieproducten. Hiermee beconcurreerden de Britten de Indiase nijverheid.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller NoaSnel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.98. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50843 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now