Een notaris maakt notariële akten. Dit college focussen we ons op de akten.
Authentieke akte
3 aspecten:
1. Verplicht vormvoorschrift (vgl. 3:39 BW)
Het burgerlijk wetboek heeft als uitgangspunt vormvrijheid. Soms geldt er voor
rechtshandelingen een vormvoorschrift, dat is soms de notariële akte.
- Denk aan huwelijksvoorwaarden, oprichting van rechtspersonen, levering van
registergoederen (1956), overdracht van aandelen (1993: fraudebestrijding),
hypotheekakten, uiterste willen.
2. Bewijsrecht
Een authentieke akte heeft een andere bewijskracht dan een onderhandse akte of
een mondelinge overeenkomst.
3. Afgeven grosse (art. 50 Wna)
Art. 156 lid 2 Rv: Authentieke akte
1. Akte:
Art. 156 lid 1 Rv: Dit is een ondertekend en gedateerd geschrift, bestemd om tot
bewijs te dienen.
- Art. 156a Rv: Een akte kan ook elektronisch worden opgemaakt, maar dat geldt
alleen voor een ONDERHANDSE AKTE.
- DUS: De notariele elektronische akte kennen we nog niet. Komt wel heel dichtbij:
De BV moet vanwege EU-richtlijnen op enig moment volledig elektronisch kunnen
worden opgericht.
2. In vereiste vorm:
De vormvoorschriften die gelden voor een notariële akte zullen wij gaan behandelen.
3. Bevoegdelijk opgemaakt:
De notaris moet op het moment dat hij de akte opmaakt bevoegd zijn.
- Niet bevoegd: Als een notaris de waarneming aan een andere notaris heeft
gegeven is hij zelf niet bevoegd. Het komt wel eens voor dat de notaris dan toch
per ongeluk een akte passeert terwijl hij zijn waarneming aan een ander heeft
gegeven. Ook een notaris die geschorst is, is niet bevoegd.
- Gevolg: De akte is dan onbevoegdelijk opgemaakt. Aan de akte ontbreekt dan
authenticiteit wegens gebrek aan bevoegdheid van de betreffende notaris.
4. Door de ambtenaar aan wie dit bij of krachtens de wet is opgedragen
Als een notariële akte een authentieke akte is, dan is een notaris een ambtenaar
naast dat hij ondernemer is.
- Art. 1 lid 1 sub a Wna: Bekleder van het ambt bedoeld in art. 2 Wna
,NOTARIS ALS AMBTENAAR (AD. 4)
Art. 2 lid 1 Wna:
Hierin staat geregeld wat het ambt van de notaris inhoudt, nml:
“Het ambt van de notaris houdt de bevoegdheid in om authentieke akten te
verlijden in de gevallen waarin de wet dit aan hem opdraagt of een partij zulks
van hem verlangt … (en andere in de wet aan hem opgedragen werkzaamheden
te verrichten.)”
- De notaris mag en soms moet hij akten verlijden als de wet dit aan hem
opdraagt:
Velen denken dat de wet dit aan hem opdraagt als een notariële akte een
verplicht vormvoorschrift is, maar dit is NIET zo. De partijen vragen in dit geval de
notaris om aan het verplichte vormvoorschrift te voldoen.
o Wening voorbeelden dat de wet aan de notaris opdraagt om akten te
maken:
Als een notaris een andere notaris opvolgt, dan neemt hij ook zijn protocol
over (verzameling van alle minuten), dan moet de notaris van de wet een
akte opmaken waarin hij iets verklaard over de volledigheid van het
protocol. Dit is een geval dat de wetgever rechtstreeks tegen de notaris
zegt dat hij daar een notariële akte over moet opmaken.
Overige: Voor het overige zullen het altijd partijen zijn die een notaris
vragen om een akte op te maken.
- Belangrijk: Een notaris zal gevraagd worden om een notariele akte op te maken
in de gevallen dat een notariele akte een verplicht vormvoorschrift is (bijv.
levering van een huis), maar daar is het opmaken van authentieke akten niet toe
beperkt.
o Geen vormvoorschrift notariele akte: Een cliënt kan ook vragen een
notariele akte op te maken van een rechtshandeling, waar het
vormvoorschrift notariele akte niet geldt.
Denk aan een akte van geldlening, dat kan voordelen hebben
bewijstechnisch, om dat notarieel vast te leggen. Denk ook aan
samenlevingscontracten, ook al geldt hiervoor geen vormvoorschrift.
- De bevoegdheid van de notaris is niet onbeperkt:
Als een cliënt aan de notaris vraagt om een trouwakte of een geboorteakte op te
maken, dan zal de notaris dat niet mogen.
o Akten ten aanzien van die handelingen (huwelijk, aangifte kind) liggen bij
de ambtenaar van de burgerlijke stand. Als dit bij een andere ambtenaar
ligt, dan heeft de notaris niet ook die bevoegdheid.
o Restbevoegdheid: Notaris mag overal een authentieke akte van opmaken,
waar het niet aan een andere ambtenaar is opgedragen.
Verhouding tussen begrippen authentieke akte en notariele akte
Nu we weten dat er ook andere authentieke akten zijn dan notariele akten, kunnen we iets
zeggen over de verhouding tussen de begrippen authentieke akte en notariele akte:
, - Authentieke akte: Verzamelbegrip, elke notariele akte is een authentieke akte,
maar niet elke authentieke akte is een notariele akte.
Art. 2 lid 1 Wna: “…en andere in de wet aan hem opgedragen werkzaamheden te
verrichten.”
Tot het ambt behoren ook andere in de wet aan hem opgedragen werkzaamheden:
- Art. 49 Wna: Afgeven van afschriften: Een notaris maakt een akte op, de minuut
blijft altijd bij hem en verder kan hij afschriften afgeven om in het rechtsverkeer
rond te lopen.
- Art. 4:49 lid 3 Wna: Vergeleken afschrift: De notaris kan afschriften afgeven van
akten die in zijn protocol zitten, maar als u naar de notaris gaat met uw master
bul om een kopie te maken en hiervan een afschrift te maken, dan geef je
hiermee aan dat het een afschrift is die klopt met het origineel.
o Dit gaat om een stuk dat NIET in zijn protocol zit.
- Art. 52 lid 2 Wna: Legalisatie: De notaris heeft iemand op kantoor, die
identificeert hij, die persoon tekent een bepaalde akte in aanwezigheid van de
notaris of de klerk, en vervolgens verklaart de notaris dat die persoon die
handtekening heeft gezet.
o Je weet dan dus dat het door de juiste persoon is ondertekening met een
notariele verklaring en de notaris heeft dat waargenomen.
o Levering huis: Notaris werkt graag met een gelegaliseerde volmacht;
o Zuid-as praktijk (Buitenland): Men wil ook weten dat het door een
bevoegd persoon getekend is.
o Als een notaris legaliseert, en stuurt het stuk naar Ecuador, wie zegt hun
dan wie die notaris is en dat de handtekening klopt?
De lange weg
Justitie: Nadat de notaris de handtekening zelf heeft gelegaliseerd,
gaat het stuk naar justitie, en zij verklaren dat het de handtekening
is van de notaris;
Buitenlandse zaken: Hierna gaat het naar buitenlandse zaken. Het
is bevoegd getekend door justitie, en hierna kan het naar de
ambassadeur van Ecuador;
Ambassadeur van Ecuador: Zij kunnen dan aangeven dat het
bevoegd is getekend vanuit buitenlandse zaken.
Spoedeisende transacties: kan dus ingewikkeld zijn!
Apostilleverdrag: Als een land hierbij aangesloten is, dan spreken
ze met z’n alle af dat er een notaris is die legaliseert, dan kan de
griffier van de rechtbank nogmaals verklaren dat het klopt en dit
accepteren we internationaal allemaal. De lange keten wordt
beperkt.
Wettelijke en buitenwettelijke werkzaamheden
De notaris doet veel meer dan aangegeven in art. 2 lid 1 Wna. Hij is ook een adviseur e.d.,
dat valt niet onder dit artikel. De wet maakt onderscheid tussen wettelijke en niet wettelijke
werkzaamheden:
- Activiteiten die een notaris in zijn hoedanigheid van ambtenaar verricht;
- Activiteiten die een notaris niet in zijn hoedanigheid van ambtenaar verricht.
, o Als hij adviseert, handelt hij niet als ambtenaar, maar wel als notaris.
- Wet op het Notarisambt: Niet de notariswet. De suggestie wordt gewekt dat die
wet ALLEEN ziet op wettelijke werkzaamheden.
o Dat is niet zo: Zaken als de geheimhoudingsplicht of tuchtrecht, maakt
niet uit of je dat bij de advisering doet of bij wettelijke werkzaamheden.
Ook voor NIET wettelijke werkzaamheden is de Wet op het Notarisambt
wel gewoon van belang.
o Ministerieplicht: In beginsel moet je als notaris je diensten verlenen (bijv.
akte opmaken), tenzij je gegronde redenen hebt om het niet te doen.
Deze geldt ALLEEN voor de wettelijke werkzaamheden!! Je hoeft niet
iemand te adviseren als je hier geen zin in hebt. Maar als iemand om een
legalisatie vraagt, dan zal je dit in beginsel moeten doen.
Hoe moet het verder met de bezoldiging van de notaris?
- Hoe moet je een ambtenaar bezoldigen?
De meeste ambtenaren worden bezoldigd vanuit de staat of een andere
overheidsinstelling.
- Voor 1999: Er golden bij de meeste transacties vaste tarieven. Deze werden door
de KNB vastgesteld. Je moest je eraan houden.
- Bij een notaris is dit niet het geval: Er bestond de angst voor tragere afhandeling
zou een argument tegen ambtelijke bezoldiging
o Prikkel om harder te werken als ondernemer!
o Marktwerking
Dus: Geen ambtelijke beloning. Je bent wel ambtenaar, maar je moet de cliënten
zelf het geld in rekening brengen en hierover onderhandelen.
- Art. 54 Wna: Dit artikel geeft de mogelijkheid om bij AMVB toch nog als overheid
iets te zeggen over de beloning van een notaris.
o Bijvoorbeeld: Maximumtarieven invoeren als het uit de hand loopt.
- Art. 56 Wna: Hier zien we dat de voorzitter van de kamer van toezicht een notaris
kan opdragen om bepaalde werkzaamheden tegen een bepaald laag tarief te
verrichten voor minder draagkrachtigen (dit gaat alleen om de familiepraktijk).
Stellen van een krankzinnig hoog tarief: Kan gelijkgesteld worden met dienst weigeren. Er
zou dan formeel de stap naar de tuchtrechter gemaakt kunnen worden.
Als een notaris een ambtenaar is die bekleed is met openbaar gezag, en een cliënt wil iets
van hem, wat voor een rechtsverhouding ontstaat er dan?
- Is dit een civielrechtelijke rechtsverhouding of is dit meer een publiekrechtelijke
rechtsverhouding?
- Ambtenaar burgerlijke stand: om je geboorteakte op te vragen en je betaalt de
leges, dan komt er een publiekrechtelijke overeenkomst tot stand.
- Art. 16 Wna: Hier wordt omdat het anders onduidelijk is, expliciet gezegd dat
ookal handel je met de notaris in de hoedanigheid van ambtenaar, er WEL een
normale overeenkomst van opdracht tot stand komt.
o Procederen: Dit is weer van belang zodat er o.g.v. het burgerlijke recht
geprocedeerd kan worden (denk aan wanprestatie).
o Wettelijke werkzaamheden: Overeenkomst van opdracht;
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Notarieelrechtenstudent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.