Summary
Samenvatting Geschiedenis havo tijdvak 5 tm 10 leerdoelen
- Course
- Level
samenvatting van geschiedenis tijdvak 5 tm 10, alle leerdoelen uitgewerkt
[Show more]
Seller
Follow
jaydaqg610
Content preview
H5Uitleggen wat de renaissance is en waarom in Italië begon:
Omdat daar klassiek erfgoed aanwezig was, veel rijke handelaren en een groep rijke mensen die
interesse had in het laten maken van kunst,
Wat heeft het veranderde mens- en wereldbeeld in de renaissance te maken met de heroriëntatie
op de klassieke oudheid?
Met nadenken, argumenteren, redeneren en onderzoeken hoopte de rijke burgerij de wereld beter
te begrijpen hierbij gebruikte ze theorieën uit de klassieke oudheid.
Ideeën enkele humanisten:
Je kent de economische, politieke en religieuze motieven voor ontdekkingsreizen en kolonisatie:
Economisch: een zeeroute naar Indië te vinden om zelf te handelen in Aziatische producten.
Politiek: het uitbreiden van gebieden en koloniale overheersing
Religieus: het overbrengen van het katholieke geloof.
Je weet hoe in de 16de eeuw de kolonisatie van Midden-Amerika door de Spanjaarden verliep:
Columbus dacht dat hij in Indië was maar dit was eigenlijk Amerika. Conquistadores die gebieden
veroverden kregen als beloning landgoederen. Indianen werkten op plantages en in mijnen, ze waren
niet geschikt hiervoor. Met behulp van trans-Atlantische-slavenhandel werden Afrikaanse slaven
naar Amerika vervoerd.
Beschrijven hoe het wereldbeeld Europeanen veranderde door de combinatie van
ontdekkingsreizen en kolonisatie:
Door de ontdekkingsreizen die Europeanen gingen doen werd het wereldbeeld groter. Ook kwam de
slavenhandel tussen Afrika en Amerika dit was een gevolg van kolonisatie.
Kritiek Luther/Calvijn op de kerk:
Luther: 95 stellingen, wilde met een reformatie/hervorming misstanden rechtzetten, bijbel is alles
wat je nodig hebt, aflaathandel onzin, kerkdiensten in volkstaal + een vertaalde versie van de bijbel
die iedereen begrijpt en vorst is aangewezen door god.
Calvijn: voor je geboorte staat vast of je naar de hemel gaat, bijbel in begrijpelijke taal uitleggen,
niets in de kerk wat af kan leden van het geloof, vorst mag afgezet worden als hij zich niet aan de
regels van god houdt.
Tegenmaatregelen kerk ten aanzien van de hervormers:
Harde maatregelen tegen protestanten, inquisitie.
Gevolgen kerkhervorming politieke/maatschappelijke situatie in Europa:
Politiek: steeds meer vorsten gingen over tot het lutheranisme. En er ontstonden conflicten tussen
landen met verschillende geloofsovertuigingen.
Maatschappelijk: constante ruzies tussen katholieken en protestanten.
Economische/religieuze/politieke oorzaken Nederlandse opstand:
Economisch: hoge belastingen.
Religieus: Filips II wilde iedereen katholiek.
Politiek: Filips II/Karel V wilde absolutisme en centralisatie en de adel wilde ook macht behouden.
Hoe ontstond de Republiek der zeven verenigde Nederlanden uit de opstand?
Unie van Utrecht: noordelijke gewesten, Unie van Atrecht: zuidelijke gewesten die toenadering van
Spanje zochten. De Nederlanden zocht zonder resultaat naar nieuwe landsheer.
Gevolgen opstand voor bestuurlijke/religieuze verhoudingen in de republiek:
Bestuurlijk: Nederland een republiek. Religieus: godsdienstvrijheid.
, H6
Je kunt uitleggen dat de graanhandel het begin vormde van een uitgebreid handelssysteem met
een stapelmarkt voor een steeds groter handelsnetwerk:
Omdat de Nederlandse grond niet geschikt was voor het verbouwen van graan gingen wij graan
halen uit oost-zeegebieden (moedernegotie). Handelaren gingen graan opslaan in stapelmarkten, dit
betekend graan opslaan om het op een moment met een tekort met zo veel mogelijk winst te
verkopen. Dit groeide en zorgde voor een steeds groter handelsnetwerk.
Je kunt de doelen en de werkwijze van de VOC en de WIC beschrijven:
VOC was een handelscompagnie met een handelsmonopolie op Azië. De WIC was een
handelscompagnie met handelsmonopolie op West-Afrika en Amerika. VOC en WIC speelden een
belangrijke rol in de wereldeconomie doordat zij met verschillende delen van de wereld handel
dreven.
Je kunt beschrijven hoe Engeland en Frankrijk reageerden op de economische voorspoed van de
republiek:
Engeland en Frankrijk probeerden de Nederlandse handel tegen te gaan doormiddel van
mercantilisme.
Je kunt beschrijven hoe het streven naar particularisme de staatsinrichting van de republiek heeft
beïnvloed:
Er was geen invloedrijke koning, maar de macht lag bij de Gewestelijke Staten en de Staten-Generaal.
Hierin vergaderden vertegenwoordigers van de gewesten. Zo behield elk gewest zelf veel macht en
invloed, waardoor ze zelfstandigheid en onafhankelijkheid behielden
Je kunt de verschillen van inzicht tussen staatsgezinde en Oranjegezinden benoemen en verklaren:
staatsgezinde wilden een sterke machtspositie van de Staten-Generaal en de Gewestelijke Staten
(Oldenbarnevelt). Oranjegezinden wilden een sterke machtspositie van de Stadhouder (Maurits).
Oranjegezinden wilden de oorlog voortzetten (goed voor steden) en de staatsgezinde wilde vrede
met Spanje (beter voor de handel).
Je kent de kenmerken van het Franse absolutisme:
Alle macht bij de koning, centralisatiepolitiek en droit divin.
Je kunt overeenkomsten en verschillen noemen tussen de staatsinrichting van de republiek en die
van Frankrijk:
Het rampjaar:
In het Rampjaar 1672 werd de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden van verschillende kanten
aangevallen, namelijk door Engeland, Frankrijk (onder koning Lodewijk XIV) en de bisdommen
Münster en Keulen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jaydaqg610. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.75. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
81177 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now