Class notes
Uitwerkingen hoorcolleges Strafrecht en Mensnrechten
- Course
- Institution
Uitwerkingen hoorcolleges Strafrecht en Mensnrechten
[Show more]
Seller
Follow
irisvandermeijden
Reviews received
Content preview
Hoorcolleges Strafrecht en mensenrechtenWeek 1
Introductie en recht op een eerlijk proces
Waarom zijn mensenrechten juist in het strafrecht zo belangrijk? Er kunnen dwangmiddelen
worden toegepast, inbreuk op de individuele vrijheden. Mensenrechten zijn er om ons als
verdachte te beschermen tegen de Staat als grote macht.
Het is een repressieve vorm van recht, zwaardere middelen mogelijk, belangrijk om te
motiveren en te toetsen waarom bepaalde mensenrechten noodzakelijk zijn.
Strafrecht en mensenrechten
Mensenrechten en grondrechten
o Grondrechten: zie o.a. nederlandrechtsstaat.nl
o Door het toetsingsverbod is de concretisering van de grondrechten voor ons
strafrecht minder concreet zijn gemaakt dan vergelijkbare mensenrechten in
het EVRM.
Focus EVRM en EU
o Maar kijk ook eens verder: VN (o.a. BUPO- verdrag); Raad van Europa CPT;
ACHPR; IACtHR
Focus strafprocesrecht
Het EU recht is een supranationaal systeem en geldt voor de landen van de EU. Dat is een
beperktere groep van de Raad van Europa (EVRM komt daaruit voort) en hier zijn veel meer
landen bij aangesloten.
Invloed EVRM NL strafprocesrecht
Door zaken tegen NL/ door zaken tegen andere landen
o Kesging en Salzburg tegen Turkije
In NL wordt volgens Meijer over het algemeen gehoor gegeven aan de
ontwikkelingen van het EVRM. Maar er zijn wel uitzonderingen; levenslange
gevangenisstraf
Invloed op wetgeving en/of rechtspraak
o
NL meestal wel geneigd om gehoor te geven, maar…. (levenslange
gevangenisstraf…)
Er wordt gehoor gegeven naar de huidige omstandigheden. Je moet bij dezelfde tekst
blijven, maar de manier hoe het wordt geïnterpreteerd staan niet letterlijk vermeld. Dit moet
het Hof erin lezen.
Engels vs Nederland
Was sprake van dienstweigering; administratieve boete opgeld
Invloed EU op NL strafprocesrecht
Handvest van de grondrechten, o.a. art. 47-50
Routekaart procedurele verdachten een beklaagden
o Recht op toegang en het recht om een derde op de hoogte te laten brengen.
o Recht op vertolking en vertaling
o Recht op informatie
o Procedurele waarborgen voor kinderen die verdachte of beklaagde zijn
,Invloed EU op NL strafprocesrecht
Handvest van de Grondrechten, o.a. 47-50
Routekaart procedurele rechten verdachten en beklaagden
o Recht op vertolking en vertaling
o Recht op informatie
o Recht op toegang tot een advocaat
o Procedurele waarborgen voor kinderen die verdachte of beklaagden zijn
o Rechtsbijstand voor verdachten en beklaagden in strafprocedures en voor
gezochte personen (…)
o Vermoeden van onschuld en van het recht om in strafproces bij de
terechtzitting aanwezig te zijn
Deze specifieke richtlijnen waren nodig omdat iedereen erbij was aangesloten en je niet ‘kon
kiezen’ welke richtlijn je ging volgen. Bovendien voor de harmonisatie is dit erg belangrijk. Je
moet vertrouwen hebben in elkaars systeem.
Strafrecht en mensenrechten
Lezen en vinden relevante uitspraken en ontwikkelingen voor de presentaties
Houdoc, Curia, Nederlandse jurisprudentie ( annotaties)
Nieuwsbrief rechtspraak Europa
https://www.rechtspraak.nl/Organisatie-en-contact/Organisatie/Gerechtshoven/
Gerechtshof-Amsterdam/Over-het-gerechtshof/Publicaties/Paginas/Nieuwsbrieven-
Gerechtscoordinator-Europees-recht.aspx
Tijdschriften: Delikt en Delinkwent (eens per half jaar Europees strafrecht overzicht +
EHRM rechtspraak overzicht), Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten, Boom
Strafblad, NJB…
Recht op een eerlijk proces
Art. 6 EVRM
- Wat staat erin?
- Wat wordt er ingelezen?
o Equality of arms
o Recht om je eigen zaak te mogen bijwonen
o Recht om zichzelf te verdedigen
o Nemo tenetur
o Bewijsrecht
o Advocaat bij het politieverhoor
- Wat regelt het ERHM nog niet of nauwelijks?
Ontwikkelingen EVRM en EU
Consultatiebijstand/ verhoorbijstand
Salduz t. Turkije
o Ging om een minderjarige; in algemene zin moet je van te voren
consultatiebijstand aanbieden. Anders bewijsuitsluiting
Post-Salduz-rechtspraak Hoge Raad (30 juni 2009, NJ 2009/349):
consultatiebijstand, geen verhoorbijstand (m.u.v. minderjarige verdachten)
OM-Aanwijzing rechtsbijstand politieverhoor om dit allemaal mogelijk te maken
Toen kwam er een EU richtlijn.
Jurisprudentie na aanvaarding Richtlijn:
• HR 1 april 2014, ECLI:NL:HR:2014:770
AG Spronken: EHRM-rechtspraak + aanvaarding RL 2013/48/EU is reden om verdachten nu
al recht op verhoorbijstand toe te kennen
,HR: RL geen rechtstreekse werking + taak voor de wetgever
• HR 22 december 2015, ECLI:NL:HR:2015:3608
AG Knigge: stel prejudiciële vragen aan HvJ
HR: geen belang, voldoende bewijs zonder bekennende verklaring
Maar: ivm casuïstische rechtspraak EHRM
vanaf nu wel recht op verhoorbijstand.
Toepassing vanaf 1 maart 2016.
• Nederlandse wetgeving ter implementatie:
Wet 1 maart 2017 in werking getreden: nieuw art. 27d-e; 28a-e Sv etc.
Besluit inrichting en orde politieverhoor
• Vergelijking NL implementatie met Richtlijn (Art. 3 lid 3 Richtlijn 2013/48)
• Hof van Discipline (advocatentuchtrecht)
Keskin
Pre-Keskin:
1. goede reden voor het niet horen van de getuige en daarmee het toelaten van de
eerder afgelegde verklaring?
2. gewicht dat de getuigenverklaring in de schaal legt: ‘uitsluitend of in beslissende
mate’ gebaseerd op de verklaring van de niet ondervraagde getuige?
3. Zijn er compenserende factoren?
Prosecution and defence witnesses
Motivering/onderbouwing verzoek
, Week 2
Het nemo tenetur- beginsel
Art. 6 EVRM eerlijk proces
Dit beginsel is beweging, wordt redelijk over gediscussieerd.
Met name de grondslag
Grondslag
In Nederland worden de volgende grondslagen gebruikt:
1. Voorkomen van ongeoorloofde dwang
Die grondslag houdt historisch verband met de pijnbank etc. Die praktijken willen we
niet meer om verklaringen af te dwingen
2. Tegengaan gerechtelijke dwalingen
Als je op die pijnlijk ligt zou je wel alles kunnen verklaren om van die pijn af te zijn
3. Autonomie (staat niet in de rechtspraak van het EHRM)
Deze wordt wel geaccepteerd en erkent van in NL; respecteren en erkennen van de
autonomie van de verdachte. Dus we moeten de verdachte niet dwingen om iets te
doen; je maakt dan namelijk inbreuk om iemands zijn autonomie
Dit samenspel van grondslagen is lange tijd geaccepteerd. Recentelijk is gewezen door
auteurs op feiten waardoor de eerste twee grondslagen nuanceren.
Wat steeds meer gebeurt is dat er bewijsmateriaal steeds meer via digitale weg wordt
verzameld. Daarmee verkrijgen we veel informatie van de verdachte. Dat is in de regel
betrouwbaarder dan het afdwingen van de verklaring. De mate van dwang valt in de regel
wel mee. Wat doen we wel? Je maakt wel inbreuk om iemands autonomie én iemands
privacy. Misschien zijn daarom de grondslagen niet meer heel relevant.
Van Toorn geeft aan dat privacy de kern moet zijn i.p.v. autonomie als grondslag voor het
beginsel. Maar in de Engelse literatuur is dit niet nieuw. Privacy rationalen overtuigt niet, is
niet logisch. Buiten het strafrecht zijn allerlei procedures waarin burgers worden gedwongen
om dingen te delen. Denk aan scheidingszaken, daarin kunnen ouders ook worden verplicht
om zaken naar voren te brengen. Toch geldt daar geen nemo tenur beginsel.
Als privacy als grondslag gebruikt moet worden, dan zou dat overal moeten zijn.
Maar art. 8 EVRM bestaat toch? Waarin privacy centraal staat.
Als privacy de grondslag zou zijn, waarom is art. 6 EVRM er dan? Hierin is het recht op
privacy al gegarandeerd, dus waarom ook nog opnemen in het nemo tenetur beginsel?
Hierin beperkt juist de individuele en publieke belangen tegen elkaar af te wegen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller irisvandermeijden. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.40. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now