Waarom Europa?
Inleiding
Het ontstaan van de EU:
1. Schumanverklaring 5 mei 1950
Robert Schuman
2. package deal: 9 december 1991
over de vraag waar europees parlement zou zetelen (=zetelkwestie)
Wie? Nederlandse Ruud Lubbers wil strassbourg of Brussel
Wilfried martens (toenmalige eerste minister belgie) steunt Lubbers.
3. Verdrag van Maastricht
a. 1991: politiek akkoord
b. 1992: ondertekend akkoord
c. 1993: ratificering door de 12 lidstaten
Weg van schumanverklaring (1950) -> state of union toespraak (voorbije jaar)
= is een traag leerproces met vooruitgang
1. ° en inhoud van de europese verdragen
Van verdrag van Parijs 1952 (°egks) Steeds meer BH’en naar Europa adhv nieuwe
verdragen en/of verdragswijzigingen. Niet deelnemen kan ook (vb. schengenzone)
2. geografische uitbreiding
van 6 vergelijkbare lidstaten naar 27 uiteenlopende lidstaten.
3. de crisismomenten
Door crisissen beseffen landen dat er nood is aan samenwerking om problemen op
te lossen (vb.landbouwbeleid).
Soms het fenomeen failing forward (= eu problemen gaandeweg minder slecht
aanpakt)
Tekortkomingen in de geschiedenis van het ontstaan proces
a. gender: doorheen de geschiedenis veel nadruk op founding fathers. Belangrijke
vrouwelijke figuren (thatcher merkel) vaak vergeten.
b. de West-europese focus in het europese-integratieproces
De Hongaarse opstand rond Joegoslavië (1956) tot annexatie van de krim (2014)
worden vaak vergeten.
Ook dat de west-europese landen pleiten voor samenwerking terwijl ze een gruwelijk
koloniaal verleden hebben. Zoals er een passage in verdrag van maastricht (1991)
staat over de economische integratie van kolonies.
c. de top-downbenadering
vroeger de gewone burger weinig gevolgen van Europese beslissingen, maar nu
door de BH-uitbreiding heeft Europees niveau meer invloed op dagdagelijkse leven.
Doet vragen rijzen over de legitimiteit en aansprakelijkheid van de EU.
,§1 Waarom bestaat er geen europees leger
Pan-Europa
Doet het idee van West-Europese constellatie rijpen. Als economische bescherming tegen
SU of VS. Eerst een samenwerking in grondstoffen (erts-kool-en mijnindustrie) en daarna
het briand-Kellogg Pact (ipv oorlog kiezen voor vredevolle oplossingen).
° koude oorlog
1943: beseffen VS, SU, VK en China nood is aan één internationale organisatie voor
soevereine gelijkheid tussen vredevolle staten -> opwerpen de oprichting van de VN.
februari 1945: Conferentie van Jalta
over de organisatie van het naoorlogse duitsland en Europa.
° VN: 5 grootmachten permanent lid en vetorecht (VK, VS, SU, Frankrijk, China), 6
roterende vetorecht landen (later 10).
Maar Stalin kent wantrouwen tegenover VS en VK door lang wachten van open van
westelijke fronten in de oorlog. Bovendien kennen communisten grote roem na WOII in
westen wat voor sceptisch leidt uit westelijke hoek.
Westerse mogendheden vermoeden dubbelspel van SU:
● annexeren baltische landen en stuk finland
● rol burgeroorlog in Griekenland
● communistische staatsgreep tsjecho-slowakije
● veelvuldig gebruik vetorecht in VN
=> toespraak Spaak ‘nous avons peur’ door de onoverbrugbare tegenstellingen tussen VS
en SU
april 1949: Het verdrag van Washington
° van NAVO
Door president Truman verdrag waarbij agressie tegen landen boven kreeftskeerkring
agressie is tegen alle bondgenoten. Het bevestigt de transatlantische betrekkingen tussen
VS en West-Europa.
1955: Stalin voelt nattigheid en richt Warschaupact op
=> koude oorlog is geconstitueerd.
Frans-Duitse verzoening
3 generaties opofferen leidt tot trauma’s en wantrouwen bij de bevolking tegenover
Duitsland. Daardoor worden er in het geheim op neutrale grond alleen afgesproken door
Adenauer en franse ministers. De transnationale partijpolitieke netwerken zorgen zo voor
een stroomversnelling in europese integratieproces.
Churchill pleitte voor een frans-duitse verzoening als voorwaarde voor een ‘Verenigde
Staten van Europa’. Doel is om west-duitsland te re-integreren ten voordele van de West-
Europese krachten.
, Rol van Konrad Adenauer (1876-1967)
Katholiek politicus die tegen hitler en de Nazi’s is, liet hij merken doen hij burgemeester van
Keulen was. Tijdens de oorlog moet hij onderduiken en wordt hij enkele keren gevangen
genomen. IN 1946 schopt hij het tot voorzitter van de christelijke democratische unie in
Duitsland en wordt hij eerste kanselier van de duitse bondsrepubliek.
Kan snel nieuw leven blazen in West-Duitse economie (= wirtschaftswunder), via sociale
markteconomie in ordoliberaal model (=staats schept maatschappij dient).
De verzoening gebeurde door het Frans-Duits vriendschapsverdrag door de Gaulle en
Adenauer.
Benelux als voorbeeld
Tijdens WOII wilden België, nederland en luxemburg een eigen integratieproject. Zo kwam
er in 1948 het benelux verdrag, waarbij 3 landen één douane-unie vormden. Later werd dit
een economische unie met gemeenschappelijk handelsbeleid. Het heeft relatief autonome
instellingen (gerechtshof minister comté,...) die de embryo vormen voor Europese
instellingen. Hierdoor heeft de benelux een pioniers- en voorbeeldfunctie in het Europese
integratieproces.
Marshallplan
1945: Europa is kwetsbaar en dus een goed doelwit voor de SU. Amerikaans ebanken
hebben leningen bij europese overheden en willen deze terugbetaald zien. BOvendien is
Europa de ideale afzetmarkt voor de VS (oorlog naar consumptie industrie). Vanuit
eigenbelang zal de VS dus Europa hulp bieden. Militaire hulp via de navo en economische
hulp via het marshallplan van george marshall.
1948: oprichten van de oees en later de oeso. Politieke samenwerking is er echter nooit
gekomen (tot frustratie vd VS).
raad van europa
1948: het congres van Europa in Den Haag
Wie? 20 Eu-landen + canada + vs
Waar? Den Haag, ideaal want lid van benelux dus goed voorbeeld (Churchil)
Waarover? de gedeelde belangen een centrale en overkoepelende autoriteit aanvaarden.
1949: congres van londen -> formalisering van raad van Europa
is een supranationaal assemblee maar ministerraad blijft intergouvernementeel.
1950: oprichten EVRM en later europees hof voor de rechten van de mens voor de
gruweldaden uit WOII te berechten.
Schumanverklaring
Door de voorgaande economische mislukking wilde jean monnet de duitse en franse
economie met elkaar integreren. Fransen hadden wantrouwen tegenover duitsland want
door bondsrepubliek kunnen ze weer volwaardig deelnemen aan internationale economie.
Ook door de wirtschaftswunder werden de fransen zenuwachtig. Maar door realiteit beseften
ze dat ze van koers moeten veranderen. Ook zou er een overaanbod van kool zijn in 1949
waardoor er nog meer concurrentie zou ontstaan. Ze moesten samenwerken voor kolen en
staal.
Inleiding
Het ontstaan van de EU:
1. Schumanverklaring 5 mei 1950
Robert Schuman
2. package deal: 9 december 1991
over de vraag waar europees parlement zou zetelen (=zetelkwestie)
Wie? Nederlandse Ruud Lubbers wil strassbourg of Brussel
Wilfried martens (toenmalige eerste minister belgie) steunt Lubbers.
3. Verdrag van Maastricht
a. 1991: politiek akkoord
b. 1992: ondertekend akkoord
c. 1993: ratificering door de 12 lidstaten
Weg van schumanverklaring (1950) -> state of union toespraak (voorbije jaar)
= is een traag leerproces met vooruitgang
1. ° en inhoud van de europese verdragen
Van verdrag van Parijs 1952 (°egks) Steeds meer BH’en naar Europa adhv nieuwe
verdragen en/of verdragswijzigingen. Niet deelnemen kan ook (vb. schengenzone)
2. geografische uitbreiding
van 6 vergelijkbare lidstaten naar 27 uiteenlopende lidstaten.
3. de crisismomenten
Door crisissen beseffen landen dat er nood is aan samenwerking om problemen op
te lossen (vb.landbouwbeleid).
Soms het fenomeen failing forward (= eu problemen gaandeweg minder slecht
aanpakt)
Tekortkomingen in de geschiedenis van het ontstaan proces
a. gender: doorheen de geschiedenis veel nadruk op founding fathers. Belangrijke
vrouwelijke figuren (thatcher merkel) vaak vergeten.
b. de West-europese focus in het europese-integratieproces
De Hongaarse opstand rond Joegoslavië (1956) tot annexatie van de krim (2014)
worden vaak vergeten.
Ook dat de west-europese landen pleiten voor samenwerking terwijl ze een gruwelijk
koloniaal verleden hebben. Zoals er een passage in verdrag van maastricht (1991)
staat over de economische integratie van kolonies.
c. de top-downbenadering
vroeger de gewone burger weinig gevolgen van Europese beslissingen, maar nu
door de BH-uitbreiding heeft Europees niveau meer invloed op dagdagelijkse leven.
Doet vragen rijzen over de legitimiteit en aansprakelijkheid van de EU.
,§1 Waarom bestaat er geen europees leger
Pan-Europa
Doet het idee van West-Europese constellatie rijpen. Als economische bescherming tegen
SU of VS. Eerst een samenwerking in grondstoffen (erts-kool-en mijnindustrie) en daarna
het briand-Kellogg Pact (ipv oorlog kiezen voor vredevolle oplossingen).
° koude oorlog
1943: beseffen VS, SU, VK en China nood is aan één internationale organisatie voor
soevereine gelijkheid tussen vredevolle staten -> opwerpen de oprichting van de VN.
februari 1945: Conferentie van Jalta
over de organisatie van het naoorlogse duitsland en Europa.
° VN: 5 grootmachten permanent lid en vetorecht (VK, VS, SU, Frankrijk, China), 6
roterende vetorecht landen (later 10).
Maar Stalin kent wantrouwen tegenover VS en VK door lang wachten van open van
westelijke fronten in de oorlog. Bovendien kennen communisten grote roem na WOII in
westen wat voor sceptisch leidt uit westelijke hoek.
Westerse mogendheden vermoeden dubbelspel van SU:
● annexeren baltische landen en stuk finland
● rol burgeroorlog in Griekenland
● communistische staatsgreep tsjecho-slowakije
● veelvuldig gebruik vetorecht in VN
=> toespraak Spaak ‘nous avons peur’ door de onoverbrugbare tegenstellingen tussen VS
en SU
april 1949: Het verdrag van Washington
° van NAVO
Door president Truman verdrag waarbij agressie tegen landen boven kreeftskeerkring
agressie is tegen alle bondgenoten. Het bevestigt de transatlantische betrekkingen tussen
VS en West-Europa.
1955: Stalin voelt nattigheid en richt Warschaupact op
=> koude oorlog is geconstitueerd.
Frans-Duitse verzoening
3 generaties opofferen leidt tot trauma’s en wantrouwen bij de bevolking tegenover
Duitsland. Daardoor worden er in het geheim op neutrale grond alleen afgesproken door
Adenauer en franse ministers. De transnationale partijpolitieke netwerken zorgen zo voor
een stroomversnelling in europese integratieproces.
Churchill pleitte voor een frans-duitse verzoening als voorwaarde voor een ‘Verenigde
Staten van Europa’. Doel is om west-duitsland te re-integreren ten voordele van de West-
Europese krachten.
, Rol van Konrad Adenauer (1876-1967)
Katholiek politicus die tegen hitler en de Nazi’s is, liet hij merken doen hij burgemeester van
Keulen was. Tijdens de oorlog moet hij onderduiken en wordt hij enkele keren gevangen
genomen. IN 1946 schopt hij het tot voorzitter van de christelijke democratische unie in
Duitsland en wordt hij eerste kanselier van de duitse bondsrepubliek.
Kan snel nieuw leven blazen in West-Duitse economie (= wirtschaftswunder), via sociale
markteconomie in ordoliberaal model (=staats schept maatschappij dient).
De verzoening gebeurde door het Frans-Duits vriendschapsverdrag door de Gaulle en
Adenauer.
Benelux als voorbeeld
Tijdens WOII wilden België, nederland en luxemburg een eigen integratieproject. Zo kwam
er in 1948 het benelux verdrag, waarbij 3 landen één douane-unie vormden. Later werd dit
een economische unie met gemeenschappelijk handelsbeleid. Het heeft relatief autonome
instellingen (gerechtshof minister comté,...) die de embryo vormen voor Europese
instellingen. Hierdoor heeft de benelux een pioniers- en voorbeeldfunctie in het Europese
integratieproces.
Marshallplan
1945: Europa is kwetsbaar en dus een goed doelwit voor de SU. Amerikaans ebanken
hebben leningen bij europese overheden en willen deze terugbetaald zien. BOvendien is
Europa de ideale afzetmarkt voor de VS (oorlog naar consumptie industrie). Vanuit
eigenbelang zal de VS dus Europa hulp bieden. Militaire hulp via de navo en economische
hulp via het marshallplan van george marshall.
1948: oprichten van de oees en later de oeso. Politieke samenwerking is er echter nooit
gekomen (tot frustratie vd VS).
raad van europa
1948: het congres van Europa in Den Haag
Wie? 20 Eu-landen + canada + vs
Waar? Den Haag, ideaal want lid van benelux dus goed voorbeeld (Churchil)
Waarover? de gedeelde belangen een centrale en overkoepelende autoriteit aanvaarden.
1949: congres van londen -> formalisering van raad van Europa
is een supranationaal assemblee maar ministerraad blijft intergouvernementeel.
1950: oprichten EVRM en later europees hof voor de rechten van de mens voor de
gruweldaden uit WOII te berechten.
Schumanverklaring
Door de voorgaande economische mislukking wilde jean monnet de duitse en franse
economie met elkaar integreren. Fransen hadden wantrouwen tegenover duitsland want
door bondsrepubliek kunnen ze weer volwaardig deelnemen aan internationale economie.
Ook door de wirtschaftswunder werden de fransen zenuwachtig. Maar door realiteit beseften
ze dat ze van koers moeten veranderen. Ook zou er een overaanbod van kool zijn in 1949
waardoor er nog meer concurrentie zou ontstaan. Ze moesten samenwerken voor kolen en
staal.
