Economie Samenvatting Marktresultaat en Overheidsinvloed
Hoofdstuk 1
Door sneller en goedkoper vervoer nemen transactiekosten af maar zijn we ook meer gaan reizen. De
vervoerssector bestaat uit een heleboel verschillende deelmarkten met elk zijn eigen kenmerken.
Door ruiltransacties kunnen mensen over meer verschillende goederen en diensten beschikken. Bij
een economische keuze worden kosten en baten tegen elkaar afgewogen. De kosten bestaan uit de
waarde van opgeofferde schaarse middelen en baten worden gevormd door de mate van
behoeftebevrediging. Een maatschappelijke kosten-batenanalyse kan de mogelijke keuze
verhelderen. In een kosten-batenanalyse worden alle kosten en baten inclusief de effecten op
bijvoorbeeld de natuur in geld uitgedrukt.
Het consumentensurplus is het verschil tussen het bedrag dat een koper maximaal bereid is te
betalen en de prijs die hij daadwerkelijk betaalt. Bij het uitbrengen van een bod maakt de bieder een
afweging tussen kosten en baten. De baten worden weergegeven door de waarde van het bezit. De
kosten bestaan in dit geval uit het biedingsbedrag. Het individuele consumentensurplus is de
ruilwinst die wordt behaald met een ruiltransactie. Het surplus is te berekenen door de baten te
verminderen met de kosten.
De leveringsbereidheid is de laagste prijs waarvoor een aanbieder zijn product wil verkopen. Het
bedrag dat hij als aanbieder ontvangt boven het bedrag van de leveringsbereidheid, noemen we het
producentensurplus. Dat is het verschil tussen de ontvangen prijs en de minimale prijs waartegen je
het product wil aanbieden geeft het voordeel weer dat de aanbieder heeft van de ruil. Het begrip
producentensurplus is niet hetzelfde als het begrip winst.
Als vragers en aanbieders ruilwinst kunnen behalen dan is de economische uitkomst op de markt
doelmatig. Het doel, een ruiltransactie, wordt bereikt met het gebruik van zo weinig mogelijk
middelen. Bij de vraag of markt doelmatig werkt, wordt niet gekeken naar het surplus van een enkele
consument of producent. Prijsmutaties hebben invloed op alle consumenten en producenten.
Ruil kan zowel de koper als de verkoper surplus opleveren. Bij een markt van volkomen concurrentie
zorgt marktwerking voor een evenwichtsprijs en evenwichtshoeveelheid waarbij de inzet van
schaarse middelen minimaal is, gegeven het aantal ruiltransacties. We noemen de uitkomst dan
efficiënt of (economisch) doelmatig. De markt werkt perfect als de doelmatigheid en dus ook het
totale surplus maximaal is.
De vraaglijn geeft de betalingsbereidheid van de consument weer. De aanbodlijn geeft de
leveringsbereidheid van de producent weer. In een marktgrafiek kunnen de surplussen daarom
grafisch worden weergegeven. In het marktevenwicht hebben ze de vorm van een driehoek.
Naarmate de prijs verder daalt, neemt het aantal vragers toe. Het consumentensurplus verandert
mee.
Een aanbodlijn laat zien welke hoeveelheid een producent wil aanbieden bij een bepaalde prijs. Of de
producent bereid is het product te leveren hangt af van de marginale kosten, zal de producent niet
aanbieden. Als de prijs boven de marginale kosten ligt, biedt hij wel aan. De marginale-kostenlijn
geeft dus aan welke hoeveelheid een producent aanbiedt bij een bepaalde prijs. Je kunt concluderen
dat bij volkomen concurrentie de marginale-kostenlijn samenvalt met de aanbodlijn. De
aanbodvergelijking moet dan worden omgeschreven.
De markt selecteert de vragers met de hoogste betalingsbereidheid en de aanbieders met de laagste
leveringsbereidheid. De markt selecteert dus de bedrijven die tegen de laagste kosten produceren.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Sammiee. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.46. You're not tied to anything after your purchase.