Juridische en ethische aspecten
Samenvatting Jeugdrecht Begrepen en artikelen
Hoofdstuk 2: De ouders van de jeugdige
Afstamming is de familierechtelijke relatie tussen jeugdige en zijn ouders.
Juridisch ouderschap is een levenslange band tussen ouders en kinderen. Die band blijft bestaan,
ongeacht wat er in het leven van de ouder en het kind gebeurt. O
Juridische moeder
De juridische moeder is de vrouw die het kind op de wereld zet. Dit geldt ook als er bij de
bevruchting genetisch materiaal van anderen is ingebracht.
Het burgerlijk wetboek (BW) kent geen draagmoederschap. Een draagmoeder is een vrouw die voor
een ander een kind ter wereld brengt. Doordat het BW draagmoederschap niet erkent, is de kern van
de afspraken tussen de draagmoeder en de wensmoeder over de overdracht van het kind voor het
recht ongeldig. Moederschap kan niet worden ontkent, dus ook een draagmoeder wordt voor de
overdracht van het kind de juridische moeder.
Juridische vader
De juridische vader is de man:
- Die bij de geboorte met de moeder is gehuwd
o Gehuwd of geregistreerd partnerschap
o Vader, moeder of kind kunnen de rechtbank verzoeken het vaderschap te
ontkennen. Een voorwaarde is dat het duidelijk is dat de man niet de biologische
vader van het kind is.
- Die de jeugdige heeft erkend
o Erkenning is alleen mogelijk als een kind nog geen juridische vader heeft. De
erkennende vader moet minimaal 16 jaar zijn.
o Om een kind tot 16 jaar te erkennen moet er toestemming van de moeder zijn.
Tussen de 12-16 jaar moeten moeder en kind beide toestemming geven. Vanaf 16
jaar is er alleen toestemming van het kind nodig.
o Als een man kan aantonen dat hij de verwekker is van de jeugdige, kan hij een kind
erkennen zonder toestemming. Dit mag dan de belangen van het kind niet schaden.
o Wanneer een spraken is van een donor, moet deze in nauwe persoonlijke betrekking
zijn tot de moeder of het kind
o Ontkenning kan niet ongedaan worden behalve als er sprake is van
Dwaling: Moeder en man dachten beide dat de man de vader was, maar dit
blijkt niet zo te zijn
Bedrog: Moeder heeft opzettelijk gelogen
Misbruik van omstandigheden: moeder is onder druk gezet om toestemming
te geven
- Van wie door de rechter het vaderschap is vastgesteld
o De rechter legt het juridisch vaderschap aan de verwekker op.
o Nauwe verwanten van moeder (broer, vader) kunnen nooit juridisch verder worden
o Alleen moeder en kind kunnen hierom vragen
- Die de jeugdige heeft geadopteerd
, Duo-ouderschap
Voor een vrouw is het sinds 1 april 2014 mogelij`k een 2 e juridische ouder te worden, een duo-
ouder.
- Vrouw waarmee de moeder getrouwd is wordt automatisch 2 e ouder
o Voorwaarde: kind is verwerkt met genetisch materiaal verstrekt door een donorbank
- Vrouw kan kind erkennen moet toestemming van moeder
- Vrouw die als levensgezel van de moeder heeft ingestemd met de verwekking, kan om
erkenning vragen
- Moeder en kind kunnen duo-ouderschap laten vaststellen
Is het kind kind op een andere manier verwerkt, dan via een officiële sperma bank, dan ontstaat het
duo-ouderschap niet automatisch
Het kind kan maximaal 2 juridische ouders hebben.
Adoptie
Adoptie is een manier om juridisch ouder te worden. Bij adoptie worden de adoptiefouders
juridische ouders van de jeugdige. De juridische banden met de oorspronkelijke ouders worden
verbroken. Het is daarmee een uitzondering op de regel dat juridisch ouderschap een levenslange
band is.
Interlandelijke adopties hebben in het verleden geleidt tot wantoestanden: bemiddelaars die voor
hun diensten zeer hoge bedragen aan ouders vroegen, of die kinderen ter adoptie aanboden van wie
het niet duidelijk was of de ouders vrijwillig afstand van het kind hadden gedaan. Hierom is er een
verdrag betreffende interlandelijke adoptie gesloten.
Adoptieprocedure
1. Gezinsonderzoek door de raad voor de kinderbescherming
2. Voorlichtingscursus
3. Beginseltoestemming
4. Bemiddeling
a. Het bureau zoekt via contacten in het buitenland een adoptie kind.
b. Mocht er een Nederlands kind geadopteerd kunnen worden, worden de ouders die
de interlandelijke procedure hebben doorlopen benadert
Voorwaarden van adoptie
1. Algemene voorwaarden
a. Alleen in belang van jeugdige
2. Voorwaarden adoptiekind
a. Kind kan alleen geadopteerd worden als hij op het moment van het adoptieverzoek
minderjarig is. Is hij 12 of ouder, kan de rechter hem vragen wat hij van de adoptie
vindt.
b. Grootouders kunnen niet hun kleinkind adopteren
3. Voorwaarden biologische ouders
a. De adoptie gaat niet door als de biologische ouders bezwaar maken
i. Behalve als ouders geen absoluut vetorecht hebben door mishandeling, etc
b. Biologische moeder moet minimaal 16 jaar oud zijn
4. Voorwaarden adoptiefouders
, a. Minstens 18 jaar ouder dan het kind dat zij willen adopteren
b. Jeugdige moet al 1 jaar bij adoptiefouders wonen
c. Ouders moeten minstens 3 jaar samenwonend zijn
d. Is er 1 adoptief ouders, moet de jeugdige al 3 jaar bij de adoptief ouder wonen
Voorwaarden in de Wet opneming buitenlandse kinderen
Interlandelijke adoptie is alleen toegestaan voor echtparen en in sommige gevallen voor
alleenstaanden. Daarnaast geldt er een leeftijdseis. De adoptief ouders mogen nog geen 42 jaar oud
zijn en tussen de jeugdige en ouder mag niet meer dan 40 jaar leeftijdsverschil zitten. De jongere
moet tijdens de adoptie jonger zijn dan 6 jaar (behalve wanneer er al een broertje of zusje in het
gezin is opgenomen).
Gevolgen van adoptie
Als de adoptie door de rechter is uitgesproken, zijn de adoptiefouders juridische ouders. Alle
gevolgen die de wet normaal aan ouderschap verbindt, zijn ook van toepassing op ouders die door
adoptie een kind krijgen.
Partneradoptie
We spreken van partneradoptie als de partner van de ouder de jeugdige adopteert. Partneradoptie
was voor het duo-ouderschap de manier om beide ouder te worden.
Adoptie herroepen
De geadopteerde kan tussen zijn 20 en 23 jaar bij de rechtbank een verzoek indienen om de adoptie
te herroepen, ongedaan te maken.
- De herroeping is in het kennelijk belang van de geadopteerde
- De rechter is overtuigd van de redelijkheid van het verzoek tot herroeping
Alleen het kind kan de adoptie herroepen
Gevolgen van het ouderschap
Gezag
Juridische ouders hebben in vele gevallen het gezag over hun kind, of kunnen de rechter om dit
gezag vragen. Gezag wil zeggen dat de ouders hun kind mogen opvoeden en zeggenschap over hem
hebben.
Omgang
Als een juridisch ouder geen gezag heeft, heeft hij wel recht op omgang met zijn kind. Ze mogen
elkaar regelmatig zien.
Onderhoud
Juridische ouders zijn onderhoudsplichtig. Zij zijn verplicht kosten te dragen van de verzorging en
opvoeding van hun kind. Onderhoudsplicht vervalt met 21 jaar, of als de jeugdige voor zijn 21 e jaar
trouwt. Dit geldt ook voor de verwekker en stiefouder.
Familienaam
, De jeugdige draagt de familie naam van een van zijn juridische ouders, en zij kiezen een voornaam
uit.
Wettelijk erfgenaam
De jeugdige is wettelijk erfgenaam van zijn juridische ouders
Nationaliteit
Als een van de ouders de Nederlandse nationaliteit heeft, heeft de jeugdige dat ook.
Positie in juridische procedures
De juridische ouders kan verzoeken indienen bij de rechter en kan als belanghebbende worden
aangemerkt bij juridische procedures.
Positie van de eicel- of spermadonor
Door de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting zijn ziekenhuizen en andere instellingen die
kunstmatige bevruchting verrichten, verplicht een aantal gegevens van de eicel- of spermadonor
door te geven aan Stichting Donor Gegevens Kunstmatige Bevruchting. Een jeugdige van 12 jaar of
ouder kan zich tot de stichting wenden om informatie in te winnen over de persoonlijke kenmerken
van zijn donor. Vanaf zijn 16e kan hij een verzoek indienen om de identiteit van zijn donor bekend te
maken. De stichting brengt de donor op de hoogte en vraagt hem/haar om toestemming.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller zarahdekoning. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.47. You're not tied to anything after your purchase.