Ik heb in de samenvatting de tijdvakken 5 t/m 10 samengevat en de kenmerkende aspecten komen hier in voor. Ik heb in korte tijd de stof snel & efficiënt geleerd. Ik heb mede hier door een 7.1 weten te behalen voor mijn geschiedenis examen (2022-1)
Renaissance:
De wedergeboorte van klassieke erfgoed. Dit veranderde het mens- en wereldbeeld.
Oorzaken voor de opkomst van de renaissance in Italië:
- Rijke handelaren hadden interesse in kunstwerken en konden het ook betalen
- Er was nog veel klassiek erfgoed aanwezig
- Door handelscontacten werden er veel klassieke teksten en kunstwerken naar Italië
gebracht
Humanisme:
De wereld proberen te verklaren op een rationele manier. Het individu staat centraal.
5.2 Ontdekkers van nieuwe werelden
Rond 1450 hebben de West-Europeanen een beperkt wereldbeeld (alleen Europa, Noord-
Afrika & Arabische wereld)
Redenen voor de Europese expansie;
Economische reden: zelf handelen in specerijen etc. voor winst is goedkoper. De Arabieren
en Ottomanen lieten Europese handelaren niet door.
Politieke reden: Europese heersers willen een groot rijk veroveren
Culturele reden: Verspreiding van het Christendom
Culturele reden: Nieuwsgierigheid + avontuur (verheerlijkte verhalen van de buitenwereld)
Oorzaken slavenhandel:
Spaanse conquistadores koloniseren delen van Amerika; gevolgen:
- Indianen sterven door Europese ziektes
- Indianen werden bekeert tot het Christendom
- Indianen werden gedwongen tot zware arbeid
Opkomst protest van Katholieke priesters (omdat Christenen niet zo behandeld
mogen worden) → Indianen worden niet meer als slaven behandeld, maar er zijn
wel arbeiders nodig → Transatlantische slavenhandel: Import van Afrikaanse slaven
vormt het begin van de driehoekshandel
Driehoekshandel tussen Europa, Afrika en Amerika;
Amerikaanse producten (tabak etc.) → naar Europa
Uit Europa: wapens, textiel en luxegoederen → naar Afrika en Amerika
Afrikaanse slaven → Amerika
,5.3 Kerkhervorming
Toenemende kritiek op de geestelijkheid:
- Streven naar wereldlijke macht door de paus (kerk moet zich bezighouden met het
geloof en niet met het rechtspraak)
- Geestelijken waren vooral bezig met het luxe leven, corruptie en rijkdom
- De priesters waren slecht opgeleid
De kritiek op de geestelijkheid kon snel verspreid worden door de uitvinding van
de boekdrukkunst → begin kerkhervorming/reformatie
Verschillen tussen Luther & Calvijn
Calvijn: predestinatie (je eindbestemming is voor je geboorte al bekend)
Luther: mensen kunnen wel in de hemel komen door de bijbel veel te lezen en te geloven
Calvijn: als een vorst zich niet aan de regels houdt, mag hij afgezet worden
Luther: vorst is door God gekozen en moet worden gehoorzaamd
Edict van Nantes 1598
Godsdienstvrijheid voor hugenoten (aanhangers Calvijn)
Contrareformatie door de katholieke kerk → verbetering katholieke kerk; opleiding
van priesters verbeterd en bisdommen werden verkleind + bestrijding
protestantisme
Vervolging door de inquisitie: kerkelijke rechtbank die ketters opspoort en veroordeelt
, 5.4 De opstand
Karel V wilt de Nederlanden centraliseren. Daarvoor stelde hij 3 bestuursraden op;
Geheime raad: juristen, die nieuwe wetten en regels opstellen
Raad van Financiën: edelen en juristen maken belastingmaatregelen
Raad van State: edelen en juristen die politieke adviezen gaven
Bloedplakkaat: zware vervolging tegen protestanten (door Karel V)
Onder Filips II groeide de onvrede omdat hij de centralisatie verder doorvoerde en hard
optrad tegen protestanten.
Hagenpreek: Calvinisten spreken mensen toe in de buitenlucht;
Beeldenstorm 1566
Margaretha wordt vervangen door hertog van Alva. Om de beeldenstormers te straffen richt
hij de Raad van Beroerten op.
Verloop van de Nederlandse opstand
Willem van Oranje neemt met de Geuzen Den Briel in. Alva veroverd als reactie Mechelen,
Zutphen en Naarden. Door massamoorden hielden andere steden hun verzet vol. Spaanse
leger trekt zich terug.
In 1576 plunderden Spaanse soldaten Antwerpen met veel geweld
→ Pacificatie van Gent 1576: samenwerken om Spaanse soldaten te verdrijven en
godsdienstvrede in Nederland te krijgen.
Unie van Atrecht: zuidelijke gewesten werken samen
Unie van Utrecht: noordelijke gewesten werken samen
Filips II reageerde op de Unie van Utrecht door Willem van Oranje in de rijksban te doen. De
Unie reageerde daarop door Filips II niet langer als landsheer te herkennen.
Zo ontstond in 1588 de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nyeg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.
