Dit is een samenvatting van BuiteNLand 4vwo hoofdstuk 2. Dit hoofdstuk gaat over Aarde, Klimaat. In dit document is het hoofdstuk tot en met paragraaf 6 samengevat.
Aardrijkskunde
Paragraaf 2.1
De aarde ontvangt straling van de zon. Deze straling wordt door de atmosfeer en het aardoppervlak
ontvangen en uiteindelijk weer terug stralen.
Verdeling van de inkomende kortgolvige zonnestraling:
- 31% wordt meteen weer teruggekaatst door stofdeeltjes, wolken en het aardoppervlak.
- 20% wordt door de atmosfeer geabsorbeerd.
- 49% bereikt het aardoppervlak.
De bovenstaande inkomende zonnestraling is kortgolvig. Hiermee wordt bedoeld dat de energie
compact wordt vervoerd. De straling die het aardoppervlak bereikt, wordt geabsorbeerd en
vervolgens weer wordt uitgestraald is langgolvig. Dit wordt minder compact vervoerd.
Het aardoppervlak ontvangt als gevolg van het broeikaseffect ook nog langgolvige straling door het
broeikaseffect. Niet al deze energie wordt vervolgens weer door het aardoppervlak uitgestraald.
Deze straling wordt omgezet in twee vormen van energie: latente energie (er verdampt water) en
voelbare warmte. De in- en uitstraling van al deze straling is er een evenwicht: stralingsbalans.
Zonder dit evenwicht zou de aarde opwarmen of afkoelen.
Aandachtspunt: eenheden van de soorten straling in boek!
Het broeikaseffect is het absorberen van langgolvige straling door de atmosfeer. Zonder het
broeikaseffect zou alle warmte naar het heelal worden gezonden en zou de aarde sterk afkoelen. Het
versterkte broeikaseffect is een gevolg van de extra broeikasgassen die door de mens aan de
atmosfeer wordt toegevoegd.
De gebieden op lagere breedtes ontvangen meer zonnestraling dan gebieden op hogere breedte
door de invalshoek. Hierdoor is het op lagere breedtes warmer dan hogere breedtes.
Paragraaf 2.2
Warme lucht stijgt en koude lucht daalt. Wanneer er in een bepaald gebied lucht wordt opgewarmd
en vervolgens opstijgt spreken we van een lagedrukgebied. Hoe hoger deze lucht komt, hoe verder
die afkoelt. Deze koude lucht kan minder vocht vasthouden waardoor het regent.
Op grotere hoogte gaat lucht zijdelings afstromen. Rond de 30 graden is de lucht weer zo afgekoeld
dat deze weer gaat dalen. Nu is er sprake van een hogedrukgebied: deze koude lucht is zwaar en
drukt sterk op het aardoppervlak. Deze lucht warmt bij het dalen op en is erg droog.
Deze koudere lucht stroomt weer terug ‘over de grond’. Rond de 60 graden stijgt deze warme lucht
weer op tegen koude lucht wat van de polen komt. Hier ontstaan lagedrukgebieden met regen en
wind. Al deze luchtstromen bij elkaar noemen we de atmosferische circulatie.
Doordat de aarde draait krijgt de lucht een afwijking bij het stromen. Dit noemen we het
corioliseffect of de wet van Buys Ballot:
- Op het zuidelijk halfrond krijgt de wind als je met de wind in de rug kijkt een afwijking naar
links.
- Op het noordelijk halfrond krijgt de wind als je met de wind in de rug kijkt een afwijking naar
rechts.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jiproling. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.76. You're not tied to anything after your purchase.
