De leraar als leer-kracht: het
ARK-model
Krachtige leeromgeving
Iedereen heeft een eigen idee over wat onderwijs of lesgeven is. Dit idee kan/zal veranderen
doorheen de jaren, door leservaringen, door moeilijke of schitterende momenten. Toch is iedereen
het ermee eens dat het onderwijs/lesgeven krachtig moet zijn. Die kracht komt voort uit 4
uitgangspunten/handvaten die de leerkracht voor ogen heeft.
Elk onderwijs:
- Moet maximaal doelgericht zijn
- Heeft een lat die moet inhoudelijk hoog gelegd wordt
- Hanteert een gevarieerde aanpak of methodiek (= didactische werkvormen)
- Mag niet losstaan van toetsing/evaluatie. Evaluatie moet als een rode draad doorheen de
lessen lopen.
Proberen zo goed en realistisch mogelijk een beeld schetsen van de leerling(en) in zijn leeromgeving.
(=beginsituatie)
- Essentie van lesgeven
o Creëren van een krachtige leeromgeving voor jouw leerlingen zodat zij gemotiveerd
en betrokken kunnen bijleren.
ARK-model
Kan je mee aan de slag in je lesgeven; houvast
Gebruiken als:
- Observatie-instrument: herkennen van een krachtige leeromgeving
- Planningsinstrument: in je voorbereiding als houvast om een krachtige les te ontwerpen
- Reflectie-instrument: door terug te blikken aan de hand van het ARK-model kom je op het
spoor van mogelijke handelingsalternatieven die je eigen les kunnen verbeteren
,Beginsituatie
- Wat kunnen/kennen de leerlingen al?
- Wat hebben leerlingen nodig om tot leren te komen?
- Welke factoren spelen nog mee in het leerproces van leerlingen?
Didactisch kader van ARK-model
Doelen
- Focus op wat je met de leerlingen wil bereiken; keuzes en prioriteiten stellen om de focus te
behouden; NIET laat afleiding door zijpaden, tegenslapen, tegenwerking,…
- Wat wil je dat leerlingen leren?
- Welke doelen wil je in deze les nastreven?
- Naar welke doelen in het leerplan verwijs je?
Inhoud
- Kennis, vaardigheden, gedragingen CONCREET uitschrijven (beeldkracht); bewust zijn van het
feit dat K, V en G elkaar onderling beïnvloeden (versterkend/verzwakkend).
- Welke inhoud verkies je in functie van je doelen?
- Welke bronnen gebruik je?
- Hoe bouw je met deze inhoud je les op?
Werkvormen
- Met afwisseling tussen didactische werkvormen; criteria voor afwisseling zijn legio
- Met welke werkvormen breng je leerlingen tot leren?
- Wat doen leerlingen (leeractiviteit), wat doe jij (onderwijsactiviteit)?
- Met welke leermiddelen/media ondersteun je het leren?
Evaluatie
- Vooraf tijdens en op het einde van de les de leerlingen ‘aftoetsen’ om als leerkracht keuzes
te kunnen maken voor het lesverloop
- Hoe ga je jezelf evalueren?
- Hoe ga je de leerlingen evalueren?
- Wat ga je bij leerlingen evalueren (proces-product evaluatie)?
Didactische principes
PRINCIPE-brillen
Werkelijkheidsnabijheid/Aanschouwelijkheid
- Doel: leren voor het leven in direct contact met de werkelijkheid / komen tot hoger
abstractieniveau.
, - (Deel)aspecten: (in)direct zintuigelijk waarneembaar, visualisatie, authentieke situaties,
zinvolle toepassingen, actualiseren, geleidelijkheid, moderne media/aantrekkelijke
leermiddelen
- Focus op:
o concrete ervaring en waarneming om tot inzichtelijk leren te komen
o ervaring en waarnemingen in authentieke situaties en met authentieke materialen,
ook buiten de schoolomgeving.
o zinvolle toepassingen van de inhoud.
o de visualisatie/gebruik van media om levensechtheid en actualisatie te bevorderen.
o geleidelijkheid door inzetten van ASA-principe (aanschouwelijk – schematisch –
abstract) en/of GAS-principe (globaal – analytisch – synthese).
- Dit veronderstelt:
o Systematische aanpak van de les
o Kennis van de beginsituatie van de doelgroep
Activatie
- Doel: verhogen van leerwinst door actieve betrokkenheid (zelf-denken, zelf-ontdekken, zelf-
doen)
- (Deel)aspecten: Afwisseling en verscheidenheid, autonomie en zelfwerkzaamheid,
mogelijkheid om op verschillende niveaus te participeren (cognitief, verbaal, motorisch),
samenwerkend / coöperatief leren
- Focus op:
o (denk)activiteit van leerlingen
o Variatie in werkvormen en opdrachten
o Expressie en mogelijkheid tot uitdrukken, ook als middel tot vastzetting
o De meerwaarde van samenwerkend en interactief leren (verdieping van eigen leren /
ervaring van verbondenheid
- Dit veronderstelt:
o Openheid voor actieve inbreng van leerlingen
o Aandacht voor haalbare organisatie
Integratie
- Doel: Leggen van verbanden tussen nieuwe en opgedane kennis en ervaringen en die in de
toekomst kunnen gebruiken. Zin geven aan het geleerde.
- (Deel)aspecten: functionaliteit, zingeving, betekenisgeving, transfer / verbinding maken,
activeren van voorkennis
- Focus op:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller giangelade. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.69. You're not tied to anything after your purchase.