Hoofdstuk 4 Personenrecht
§4.2 Algemene bepalingen
Boek 1 BW begint met een artikel dat is afgeleid van artikel 1 Grondwet (Gw) en bepaalt dat allen in
Nederland vrij en bevoegd zijn tot het genot van burgerlijke rechten. Het uitgangspunt is dat
discriminatie verboden is. Persoonlijke dienstbaarheden, waarbij gedacht moet worden aan
slavernijachtige situaties, zijn verboden.
Ieder persoon is drager van rechten en plichten. Dit geldt in beginsel pas wanneer een persoon
levend ter wereld is gekomen. Erkenning voor de geboorte is mogelijk, maar tussen foetus en
erkenner ontstaat op dat moment nog geen familierechtelijke betrekking: deze ontstaat pas indien
het kind levend ter wereld komt.
Het in artikel 1:3 BW beschreven begrip verwantschap valt uiteen in bloedverwantschap en
aanverwantschap. Het eerste ontstaat tussen personen die juridisch van elkaar afstammen of tussen
personen die een gemeenschappelijke stamvader hebben. Een biologische band is niet vereist.
Aanverwantschap ontstaat door huwelijk of geregistreerd partnerschap: tussen de ene echtgenoot of
partner en de bloedverwanten van de andere echtgenoot of partner is sprake van aanverwantschap.
Aanverwantschap eindigt niet door het eindigen van het huwelijk of het geregistreerd partnerschap.
Bloedverwantschap is van belang in het erfrecht, maar ook in verband met het bestaan van een
huwelijksbeletsel.
§4.3 Naamrecht
Door een naam is het mogelijk een persoon aan te duiden en hem te onderscheiden van anderen. In
ons land bestaat de naam uit een of meer voornamen en een achternaam. Hoewel in de meeste
gevallen kinderen de achternaam van de vader krijgen, kan ook gekozen worden voor de achternaam
van de moeder. De artikelen 1:4 t/m 7 BW regelen het verkrijgen en wijzigen van voor- en
achternaam, de artikelen 8 en 9 betreffen het onder omstandigheden onrechtmatig voeren van de
achternaam van een ander. Een belangrijk beginsel is de eenheid van familienaam: kinderen in
eenzelfde gezin zouden zo veel mogelijk dezelfde achternaam hebben.
Bij de invoering van het nieuwe Boek 1 BW in 1970 werd de mogelijkheid voor ouders om een
voornaam naar eigen keuze te geven aanzienlijk vergroot. Ook ten aanzien van de achternaam is
meer keuzevrijheid ontstaan.
Een kind heeft een voornaam of voornamen die in zijn geboorteakte zijn opgenomen. De
keuzevrijheid voor ouders om hun kind de door hen gewenste voornamen te geven, kent slechts
twee beperkingen; de ambtenaar van de Burgerlijke Stand zal geen voornamen inschrijven die
ongepast zijn of die overeenkomen met een bestaande achternaam. Dit laatste tenzij het gaat om
een geslachtsnaam die tevens als voornaam wordt gebruikt. Indien bij de aangifte geen voornamen
worden opgegeven of de opgegeven voornamen ongepast zijn, zal de ambtenaar van de Burgerlijke
Stand het kind ambtshalve één of meer voornamen geven.
In het geval het kind slechts één juridische ouder heeft, verkrijgt het de achternaam van die ouder.
Dat is dus de achternaam van de moeder of als het door adoptie alleen een vader heeft, de
achternaam van de adoptiefvader. Indien een kind door erkenning of door gerechtelijke vaststelling
van het ouderschap een tweede juridische ouder verkrijgt, hebben de ouders samen het recht van
naamskeuze. Een belangrijke beperking van de mogelijkheid van naamskeuze is dat alleen voor het
eerste kind kan worden gekozen, dat slechts tussen de achternamen van de beide ouders gekozen
kan worden en dat de gekozen achternaam voor alle volgende kinderen geldt.
Artikel 1:5 lid 3 BW betreft de situatie dat het kind na adoptie twee juridische ouders heeft. De wet
onderscheidt hier partneradoptie en reguliere adoptie. In het geval van (partner)adoptie waarbij het
kind er door adoptie één juridische ouder bij krijgt, is de regel dat het kind de naam behoudt die het
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller cheyennecaumon. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.35. You're not tied to anything after your purchase.