Spraak behandelen
1.1 fonologische ontwikkeling en contrastontwikkeling
Vocaal vs Consonant
1. Stem Stemhebbend vs Stemloos
2. Wijze Obstruent vs Sonorant
Obstruent: obstructie gedeeltelijk of geheel
Explosief bijv. p
Fricatief bijv f
Sonorant: geen obstructie maar ‘open’
Nasaal
Liquidae (lateraal/ rhotisch)
Semivocalen / halfklinkers / glijklanken
3. Plaats
Labiaal (labiodentaal, bilabialen)
Coronaal (alveolair/ palataal)
Dorsaal (velaren/ uvulair)
Laryngeaal (glottaal)
Verwervingsvolgorde:
Consonanten: van voor naar achter
Vocalen: van achter naar voor
,Wat is fonologie?
Klankleer van een bepaalde taal
- maken van woorden;
- klanken in een bepaalde volgorde;
- betekenisonderscheidende functie
Processen betrokken bij taal en spraak:
Conceptualisator: bedenken van een boodschap
Preverbale boodschap: idee v boodschap, nog niet uitgesproken
Formulator: structuur
grammaticale codering: info uit lexicon: woordbetekenissen en
woordvormen
fonologische codering: fonemen op de juiste plek + toepassing
fonologisch regels van het Nederlands
Fonetisch plan: planning van de opeenvolgende bewegingen
Articulator: uitvoer
,Taal- en spraakproductiemodel van Levelt (1989)
Verwerving
In het algemeen kan men zeggen dat op de leeftijd van 3 jaar er een
consistente productie gezien wordt van een aantal klanken, daarna een
geleidelijke uitbreiding van het repertoire
Op 6-jarige leeftijd zijn meestal alle klanken en klankcombinaties verworven
Verwervingsvolgorde volgens beers
Nederlands
Spontane spraak
Initiale consonanten(begin woord)
, Verwerving van contrasten contrastontwikkeling (voor of achter in de
mond bijv)
Verwerving van distinctieve kenmerken
Kinderen verwerven geen individuele klanken, maar kenmerken die gekoppeld
zijn aan klanken
Contrastgraad 1: leeftijd 1;03 – 1;08 jaar
[sonorant], [labiaal], [coronaal]
manier plaats plaats
Bijbehorende klanken: p, t, m, n, j
Contrast: labiaal tegenover coronaal, vb. p-t
Contrast: sonorant tegenover explosief vb. m-p
Contrastgraad 2 – 1;09 – 1;11 jaar
Plaatscontrast [dorsaal]
Bijbehorende klank: /k/
Contrast: labiaal of coronaal tegenover dorsaal, vb. p – k
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller joym1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.