Summary
Samenvatting jeugd en sociale rechtvaardigheid
- Course
- Institution
lesgevers Shana Sabbe en Didier Reynaert
[Show more]
Seller
Follow
Loukadoyen
Reviews received
Content preview
De shift van ‘gunst’ naar ‘recht’ in het jeugddomeinKwetsbaar naar autonoom kind
Van kwetsbaarheid/bescherming naar participatie/autonomie
- Kindbeeld: wijze waarop we naar kinderen kijken; de vaak impliciete aannames zoals biologische
of psychologische kenmerken die mee vorm geven aan wijze waarop we omgaan met kinderen
- Professioneel handelen krijgt (deels) vorm vanuit aannames over kinderen
- Deze aannames zijn historisch en contextueel bepaald (sociale klasse, gender,…)
kindbeeld als sociaal construct
- Kindbeelden veranderen doorheen de tijd en van cultuur tot cultuur
- Ons denken over en handelen met kinderen wordt beïnvloed door mengvormen van
kindbeelden: liggen verankerd in het verleden en worden opnieuw vorm gegeven in het heden
19de en 20ste eeuw: kinderbeschermingsbeweging
- Kindbeeld van het “kwetsbare kind”
- Focus op beschermingsrechten: minderjarige als object
- Kinderen worden aparte groep in samenleving, met aparte kenmerken/specifieke gedragingen
- Uitsluiting van kinderen uit de arbeidsmarkt/betaald werk
- Verklaring van Genève (1924) – Verklaring voor de Rechten van het Kind (1959)
- Kenmerkend voor de kindertijd = moratorium status Jeugdmoratorium/Jeugdland
- Verwijst naar de historische en sociaal-culturele structurering en institutionalisering van de
leefwereld van kinderen in de samenleving
- In westerse samenlevingen verbonden met de idee van pedagogisering het in pedagogische
termen gaan omkleden van de kindertijd
- Oprichting van onderwijs, jeugdzorg, jeugdwerk, etc. (cf. institutionalisering)
- Professionalisering van deze werkvelden (opleidingen voor kinderverzorgers, pedagogen,
leerkrachten, sociaal werkers, etc.)
Na WOII
- Jaren ’60 en ’70: maatschappelijke contestatiebeweging
- Focus op zelfbeschikkingsrechten kindbeeld van het “autonome kind”
- Kinderbevrijdingsbeweging The Bill of Rights for the Young (Farson, 1978)
In Vlaanderen
- Erkenning rechtsbekwaamheid van minderjarigen
- Pleidooi voor verhoging van de handelingsbekwaamheid van minderjarigen
- Verwerpen van moratorium-idee (pedagogisering): jeugdland = sociaal probleem
- Alternatieve jeugdhulpverlening (oprichting JAC Kinderrechtswinkel)
Het kwetsbare kind Het autonome kind
“Nog niet” op weg naar volwassenheid Sociale actoren, betekenisverleners
Niet verantwoordelijk, handelingsonbekwaam Autonomie, handelingsbekwaamheid
Bescherming: jeugdland, moratorium Kinderen als deelgenoot samenleving
Kinderen moeten worden beschermd/opgevoed Kinderen als mede actor (>< paternalisme)
kinderbeschermingsbeweging Kinderbevrijdingsbeweging
,Actuele discussie
Verschillende opvattingen over de jeugdperiode lopen door elkaar en blijven naast elkaar bestaan
(antagonistische beweging)
Erosie van het jeugdland: kinderen verwerven meer formele burgerschapsstatus,
voornamelijk in culturele en commerciële sfeer
Versterking van jeugdland: geen radicale gelijkschakeling van kinderen/volwassenen,
erkenning eigenheid kind zijn maar tegelijk kinderen “volwassen” machtsinstrumenten geven
zoals formele rechten
Van sociale controle naar emancipatie
19de en 20ste eeuw: sociale kwestie
- Groeiende ongerustheid over situatie van arbeidersbevolking
- Bedreiging morele ontwikkeling en vooruitgang samenleving
- Besef dat maatregelen nodig zijn:
o Om antwoord te bieden aan precaire levensomstandigheden arbeidersgezinnen
o Om de sociale orde te beschermen
- Specifieke aandacht voor kinderen (link armoede en (jeugd)criminaliteit)
- Doel sociale interventies tav kinderen en jongeren: sociale controle
- Bv. heropvoedingsmaatregelen in de jeugdzorg of programma’s van sociale hygiëne Ze dienen
tot sociale cohesie of re-integratie in de samenleving
- ‘sociale controle logica’ = ‘sociale tekortkomingen’ de onaangepastheid van minderjarigen en
hun gezin aan de burgerlijke waarden en normen in onze samenleving
- Beschavingsoffensief: classe dangereuse
- Rol sociale professionals = beschaving bijbrengen, bv. via de eerste kinderwetten
o Wet op het Verbod op Kinderarbeid (1889)
o Wet op de Kinderbescherming (1912)
o Wet op de Leerplicht (1914)
Na WOII
- Van verticale naar horizontale opvoedingsrelaties: focus op onderhandeling (cf. van
bevelshuishouding naar onderhandelingshuishouding)
- Doel sociale interventies: emancipatie = kritische analyse van machtsrelaties die beletten dat
minderjarigen tot hun recht komen en deze machtsrelaties ombuigen in een groter respect voor
de menselijke waardigheid.
- Naast individuele ook structurele focus: hoe maatschappelijke structuren aanpassen zodat
minderjarigen toch kunnen deel nemen?
- Voorbeeld: eigen kracht, herstelgericht werken, ervaringsdeskundigen in de hulpverlening,
zelforganisaties bij armoedebestrijding
Actuele discussie
- Sociale controle en emancipatie zijn 2 kenmerken die het jeugddomein kleuren
- Sociaal werkers begeven zich op spanningsveld tussen beiden = dubbelkarakter in het
jeugddomein Sociaal werkers zijn tegelijk controlerend en emanciperend
, Van privaat naar publiek
19de en 20e eeuw
- Ontstaan jeugddomein vanuit caritas en filantropie = private actoren
- Kenmerken = gunstkarakter
Na WOII
- Ontwikkeling verzorgingsstaat: overheid verantwoordelijk voor de uitbouw van sociaal beleid
- Kenmerken: sociale gelijkheid en rechtvaardigheid
- Hervorming kinderbescherming jeugdbescherming: van ‘delinquentie’ en ‘pre-delinquentie’
naar ‘kind in gevaar’
Actuele discussie: Gunstkarakter verdwenen?
- Stijgend aantal kinderen leeft in armoede en zijn afhankelijk van gunstmaatregelen
- Systeem gesubsidieerde vrijheid
Van selectiviteit naar universaliteit
19e en 20e eeuw
- Sociale professionals gericht op groep van stedelijke arbeidersklasse: onaangepast aan de
dominante waarden en normen van de samenleving
- Sociale professionals werken vanuit selectieve, categoriale maatregelen, bv. onaangepaste
ouders, asociale jongeren, etc.
Na WOII
- Vanuit mensenrechtenbenadering: sociale ondersteuning als recht voor eenieder
- Sociale domein als basisvoorziening, naast onderwijs, arbeid, sociale zekerheid, etc.
- Structurele positie sociale domein gericht op individueel welzijn en maatschappelijke
omstandigheden
- Autonome positie sociale domein in de welvaartsstaat
Actuele discussie
- Universele maatregelen vatbaar voor Mattheus-effecten
- Selectieve maatregelen stigmatiserend en weinig kwaliteitsvol
‘services for the poor are poor services’
- Antwoord in proportioneel of progressief universalisme
Bedenkingen
- Shift van gunst naar recht: nieuwe configuratie/architectuur/grammatica voor het jeugddomein
- achtergrond waartegen rechtsvaardigheidskwesties voor kinderen en jongeren zich afspelen
Maar…
- DNA van het jeugddomein wijzigde, maar niet radicaal
- Met de introductie van kinderrechten in het jeugddomein verdween het gunstparadigma niet
- Verstrengeling van ‘oude’ en ‘nieuwe’ opvattingen over de rol van sociaal werk die een hybride
vorm van het jeugddomein genereert
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Loukadoyen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.42. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
77254 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now