UITGANGSPUNTEN
Om gedrag te veranderen moet je eerst weten waarom het gedrag gesteld wordt.
- Welke factoren bepalen mee het gedrag? determinanten
Voorbeeld:
Iemand stort afval in een gracht: WAAROM?
- Vindt milieubewust leven niet belangrijk?
- Heeft geen oog op de risico’s of gevolgen?
- Weet niet waar het wel gedeponeerd kan worden?
Steeds een zoektocht naar de belangrijkste determinanten.
In de praktijk:
1) Lijst genereren van mogelijke determinanten die een rol spelen
2) Afwegen op basis van:
- Belangrijkheid: het sterkst gelinkt aan het gedrag
- Veranderbaarheid: hoe eenvoudig is het te beïnvloeden
o Inzicht vormt basis voor het ontwikkelen van een interventie/programma
- Vb persoonlijkheid is moeilijker om te beïnvloeden dan kennis
1.1.1 GEDRAGSINTENTIE
= de mate waarin iemand van plan is om een bepaald gedrag uit te voeren
- “Ik ga stoppen met roken”
- “Ik blijf dagelijks voldoende groenten eten”
Beïnvloed door: Intentie hangt sterk af van andere determinanten:
- “Ik vind roken niet goed voor mij” attitude
- “Mijn vriend(in) apprecieert niet dat ik rook” sociale invloed
- “De prijs van sigaretten is enorm gestegen” omgeving
- “Het lukt me gewoon niet om te stoppen...” (Ik wil wel, maar ben niet sterk genoeg ) eigen-effectiviteitsverwachting
2
, Pas wanneer voldoende determinanten hier positief aan gerelateerd zijn, zal de intentie veranderen
Positieve gedragsintentie is belangrijke voorwaarde voor gedragsverandering, maar is geen garantie voor succes:
Voorbeelden:
- Goede voornemens die niet gelukt zijn
- “Ik was van plan een condoom te gebruiken, maar op het moment zelf hadden we beiden geen bij de hand...”
o Barrières
- “Ik wil wel dagelijks een half uur bewegen maar het is gewoon niet vol te houden.”
o Eigen-effectiviteitsverwachting
1.1.2 ATTITUDE
= De houding van mensen ten aanzien van een specifiek onderwerp of gedrag
- Redelijk stabiel
- Geven mee richting aan gedrag, maar niet gelijk aan gedrag
o “Dagelijks dertig minuten bewegen vind ik waardevol” maar dit uiteindelijk niet doen vanwege tijdsgebrek
- Gevormd op basis van eerdere leerervaringen
Belangrijk bij het verzamelen van informatie van onze doelgroep
- Totaaloordeel: “Roken is niet goed”
o In welke mate is de doelgroep het hiermee eens?
- Onderverdelen van opvattingen:
o Cognitief: Hoe denkt men erover? beweging is goed voor je hart
o Affectief: Hoe voelt men zich erover? bewegen is plezant
o Gedrag: Wat doet men errond? ik ga vaak sporten
Uitkomstverwachtingen: opvattingen over welke gevolgen een specifiek gedrag heeft
- Vaak in de vorm van voor- en nadelen
o “Roken is gezellig”, “een condoom gebruiken is veilig”
o “Roken is vies voor anderen”, “een condoom vermindert het plezier”
- Vaak onderscheid tussen voor- en nadelen op korte termijn en op lange termijn:
- Voorbeeld: Rokende pubers
o Weten dat roken slecht is voor gezondheid, maar zien dit nadeel vaak als iets op lange termijn
“Kanker of een hartinfarct dat is iets voor oude mensen, dat speelt pas over meer dan dertig jaar.”
o Vaak zijn dan de voordelen op korte termijn belangrijker
“Roken is stoer”, “roken voelt prettig/ontspannend”
Belangrijk want: Bij veel gezondheidsgedrag spelen de gezondheidsvoordelen pas op langere termijn een rol, en worden de
nadelen ervaren op korte termijn...
- Houding aan de computer, bewegen, voeding, ...
Voorbeeld:
- Deelnemen aan onderzoek screening borstkanker:
o Voordelen op lange termijn:
Kan mogelijks je leven redden
o Nadelen op korte termijn:
Onaangenaam, soms pijnlijk
Levert stress op (“Wat als ze iets vinden?”)
Kost tijd
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bobartholomeus. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.85. You're not tied to anything after your purchase.