uitgebreide samenvatting literatuurgeschiedenis, met voorbeelden uit boeken en veel informatie over schrijvers uit verschillende tijden. De middeleeuwen, renaissance, verlichting, romantiek en 20e eeuw worden gebruikt
Literatuur en samenleving
- Literatuur en maatschappij zijn altijd verbonden
- Veranderingen in maatschappij à nieuw impuls aan kunst dus ook aan de literatuur
- Kunst kan invloed uitoefenen op de maatschappij
Taalverandering
- De Nederlandse taal veranderd continue
- Nederlands tot 1100: Oud-Nederlands
- Nederlands van 1100-1500: Middelnederlands
- Nederlands vanaf 1500: Nieuw-Nederlands
Voorbeelden
Des konings zoon à de zoon van de koning
Loech à lachte
Woei à waaide
Waar begint de Nederlandse literatuur?
- Niets is met zekerheid te zeggen
- Het 1e stukje oud-Nederlands komt uit circa 900
- De 1e Nederlandse zin komt van een Vlaamse monnik uit 1100
o "hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic enda thu uuat unbidan uue
nu”
- Vertaling: “hebben alle vogels nesten begonnen behalve jij en ik wat moeten we nu”
De eerste verhalen en gedichten in het Nederlands
- Sprake van vertellerscultuur: orale cultuur (veel rijm à makkelijk te onthouden)
- Veel verhalen kwamen uitwaaien uit andere landen
- Alleen monniken konden toen lezen en schrijven (meestal in het Latijns)
- Er werd geschreven op perkament (het duurde 1 maand om van een geitje
perkament te maken)
- Een handschrift (de tekst) maken duurde soms jaren à monnikenwerk
- Van elk handschrift bestonden er 1 of een paar à veel zijn er verloren gegaan door
bijvoorbeeld brand, waterschade of hergebruik van het perkament
De samenleving in de middeleeuwen
- Er was sprake van een standenmaatschappij (adel, geestelijken, boeren/burgers)
- Gemiddelde middeleeuwer was onwetend
- Gemiddelde middeleeuwer kon niet lezen of schrijven
- De maatschappij was zeer theocentrisch (god staat centraal)
, Middeleeuwse literatuur
Epiek (verhalen)
1. Wereldlijke (liefde, oorlog, ridders (wat er in de wereld speelde)) ridderromans (moed,
kracht en trouw) Karel ende Elegast, Roelantslied, Ferguut, Walewein Lanseloet en het hert
met de witte voet, Floris ende Blancefloer, Tprieel van Troyen
- Voorhoofse: ridders gedragen zich niet hoffelijk
- Hoofse: ridders gedragen zich wel hoffelijk
Karelromans: Karel de Grootte (Frankrijk)
Bloed, heftige verhalen
Arthurromans: King Arthur (Engeland)
Sprookjesachtig (heeft Arthur echt bestaan?)
Queeste (zoektocht voor trofee --> hand van vrouw)
Oosterse romans: Midden-Oosten --> rijk land
Klassieke romans: Klassieke oudheid (Grieken en romeinen)
Dierenepos: fabels, alle dieren staan symbool voor mensen zodat het minder hard
over komt. Van den vos Rijnearde
2. geestelijke ridderromans (met een religieuze boodschap)
Beatrijs
Non uit een klooster wordt geroepen door liefde van haar leven
Ze beleefden samen 7 vette en 7 magere jaren
o 7 vette jaren: 2 kinderen en ze waren gelukkig samen
o 7 magere jaren: man verliet de vrouw, vrouw werd prostitué (dat was een
zonde maar ze bleef bidden tot God)
o Na 7 jaar kwam ze terug in het klooster, Maria had al die tijd haar taak
overgenomen
Boodschap: zolang je maar blijft bidden tot God worden al je zonden
vergeven)
Lijfspreuk uit de middeleeuwen: Memento mori
- Gedenk te sterven (de dood komt, hel of hemel)
- Liet de mensen constant denken dat ze volgens de regels van God moesten leven
zodat ze in de hemel kwamen
Lyriek (liederen)
1. Wereldlijke lyriek: voor allerlei gelegenheden
- Egidiuslied: over de pijn die je hebt als iemand doodgaat waar je veel om geeft
(De tekst en muziek is bewaard gebleven dus weten wij hoe het klonk)
2. Geestelijke lyriek: veel kerstliederen zijn in de middeleeuwen ontstaan
Dramatiek (toneel)
1. Wereldlijke dramatiek (bestond alleen in Nederland)
- Abele spelen à mooi en bekwaam
- Werden gespeeld in kerken, dorpspleinen
o We kenden 4 abele spelen met het thema hoofse liefde (waren allemaal
gevonden in 1 handschrift)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jadeassink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.35. You're not tied to anything after your purchase.
