Summary
Samenvatting hoofdstuk 3 maatschappijleer vwo 4
- Course
- Level
- Book
Samenvatting van hoofdstuk 3, parlementaire democratie van vwo 4 maatschappijleer
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Followkyravesch
Content preview
Samenvatting parlementaire democratieHoofdstuk 1
Souverein: een staat die op een bepaald gebied met duidelijke grenzen het hoogste gezag uitoefent
en het monopolie van geweldsuitoefening heeft.
Politiek: het maken van keuzes waaraan allen in een staat zijn gebonden.
Algemeen belang: Het welzijn of de voorspoed van het volk als geheel.
Efficient besturen:
Maximale participatie:
Representatieve democratie: het volk kiest vertegenwoordigers die de beslissingen nemen en met
een zekere regelmaat bij verkiezingen aan de bevolking verantwoording af moeten leggen over hun
beleid.
Kenmerken van een democratie:
Er is individuele vrijheid. Mensen mogen openlijk hun mening uiten en binnen de grenzen
van democratisch vastgestelde wetten leven.
Er gelden politieke grondwetten. Bij verkiezingen kunnen burgers zelf hun
vertegenwoordiger kiezen en zichzelf verkiesbaar stellen. Via het uitbrengen van hun stem
geven ze een mandaat (bevoegdheid) aan een persoon of partij, erop vertrouwend dat die de
verkiezingsbeloften probeert waar te maken.
Politie en leger hebben wettelijk beperkte bevoegdheden. Burgers mogen niet zomaar
worden aangehouden, geweld mag alleen in bepaalde situaties worden toegepast.
Er bestaat onafhankelijke rechtspraak. Rechters staan los van parlement en regering en
hoeven zichzelf niet te verantwoorden.
Er bestaat persvrijheid. De massamedia vervullen een belangrijke functie: zij controleren de
machthebbers en hebben ook de taak ons goed te informeren.
dat wij in een democratie leven zie je aan deze grondwetten:
Taken en bevoegdheden van de drie politieke machten staan nauwkeurig beschreven en
worden goed van elkaar gescheiden.
Alle Nederlanders vanaf 18 jaar hebben actief en passief kiesrecht.
De regels voor politieke besluitvorming zijn vastgelegd.
De overheid laat de media vrij, maar moet er ook voor zorgen dat de media over de
juiste informatie kunnen beschikken.
Parlementaire stelsel: Regeringsvorm waarbij het volk zijn eigen vertegenwoordigers in het
parlement heeft gekozen.
Constitutionele monarchie: bestuur van een land door een koning en 'zijn' ministers, waarbij hun
macht in de grondwet is geregeld en beperkt.
Presidentieel stelsel: regeringsvorm waar een president aan het hoofd staat van de regering, de
uitvoerende macht, en kan naar eigen keuze ministers benoemen en ontslaan.
Ontbindingsrecht: de volksvertegenwoordiging (het Congres) naar huis sturen.
, Dictatuur: drie machten: wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht zijn niet van elkaar
gescheiden, maar in handen van een kleine groep mensen.
Kenmerken van een dictatuur:
Er is slechts een beperkte individuele vrijheid. Grondrechten, zoals vrijheid van godsdienst of
privacy bestaan meestal niet of maar heel beperkt.
Er is nauwelijks politieke vrijheid. Politieke tegenstanders worden geintimideerd,
gevangengezet en soms zelfs vermoord.
Er is vaak overheidsgeweld. De machthebbers verdedigen hun macht met harde hand. De
politie het leger en vooral de geheime dienst hebben vergaande bevoegdheden.
Er bestaat geen onafhankelijke rechtspraak. Rechters staan achter de machthebbers zodat de
burgers niet kunnen rekenen op bescherming tegen de overheid.
De massamedia staat onder censuur van de overheid.
Presidentiele macht: de president staat aan het hoofd van de regering, de uitvoerende macht, en kan
naar eigen keuze ministers benoemen en ontslaan.
Ontbindingsrecht: de volksvertegenwoordiging (het Congres) naar huis sturen.
Parlementaire democratie: Stelsel waarbij het volk invloed uitoefent op de regering, via een
democratisch gekozen volksvertegenwoordiging.
Ideologie: een samenhangen geheel van ideeën over de mens en de gewenste inrichting van de
samenleving.
Religieuze dictatuur/ theocratie: hierin is de godsdienst verheven tot staatsideologie.
Militaire dictatuur: De militaire dictatuur is een dictatoriaal bewind waarin de politieke macht van
het land bij de hoge militairen berust.
Hoofdstuk 2
Aspecten van een ideologie:
Normen en waarden die voor iedereen in de samenleving zouden moeten gelden.
De gewenste sociaaleconomische verhoudingen van de samenleving. Rechtse mensen willen
juist zo weinig mogelijk bemoeienis van de overheid op sociaaleconomisch gebied. Zit er een
ideologie tussen links en rechts in, dan spreken we over het politieke midden.
Drie politieke stromingen:
Liberalisme: volgens het liberalisme is de samenleving er het meest bij gebaat as ieder
individu zich optimaal kan ontplooien: wat goed is voor het individu, is goed voor de
maatschappij. Liberalen vinden vrijheid belangrijk. Volgens hen is een
vrijemarkteconomie het beste voor het land. De overheid moet zich beperken tot
kerntaken als defensie, onderwijs en de bescherming van de rechtstaat en de klassieke
grondrechten. We noemen het liberalisme daarom ook rechts.
Socialisme: het socialisme benadrukt dat de mogelijkheden voor elk individu om zich te
ontplooien ongelijk verdeeld zijn. Vrijheid en gelijkwaardigheid betekenen pas echt iets
als mensen ook gelijke kansen hebben. Mensen moeten solidair met elkaar zijn: de
sterkste schouders moeten de zwaarste lasten dragen. Het doel van de socialisten was
een eind maken aan de armoede en de ongelijkheid. Over de vraag hoe ze het doel van
gelijkheid het beste konden bereiken raakten de socialisten verdeeld:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kyravesch. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.53. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now