Hoofdstuk 18 Nakoming en andere wijzen van tenietgaan van verbintenissen
§18.1 Inleiding
De meest voor de hand liggende en meest normale wijze waarop een verbintenis tenietgaat is
nakoming. ‘Nakoming’ is het verrichten van de prestatie waartoe de schuldenaar krachtens de
verbintenis verplicht en de schuldeiser gerechtigd is. Verspreid over de wet staan nog verschillende
andere wijzen van tenietgaan van verbintenissen, bijvoorbeeld verrekening, afstand en vermenging.
Bij vernietiging wordt de verbintenis geacht nooit te hebben bestaan, terwijl bij ontbinding de
verbintenis eindigt.
§18.2 Nakoming
Nakoming is het verrichten van de prestatie die beantwoordt aan een daartoe strekkende
verbintenis. Met de nakoming wort aan de verbintenis voldaan, waardoor als regel de verbintenis –
en dus de vordering van de schuldeiser – tenietgaat. Voldoening is synoniem van nakoming. De term
betaling wordt ook als synoniem voor nakoming gebruikt, maar dit begrip is ruimer. Betaling omvat
het verrichten van iedere prestatie, ongeacht of daarmee wordt voldaan aan een bestaande
verbintenis. Betaling is dus niet beperkt tot alleen geldschulden.
Alleen de schuldenaar is verplicht tot nakoming. Niettemin kan in beginsel ook een ander dan de
schuldenaar in zijn plaats de verbintenis nakomen. Dit blijkt uit art. 6:30 BW, waarin als hoofdregel is
vervat dat eenieder voor een ander bevrijdend kan betalen. Hoofdregel is dat voor nakoming bij
verbintenissen om te geven betaling aan de schuldeiser is vereist. Soms is krachtens wet of
overeenkomst een derde bevoegd om naast of met de schuldeiser, dan wel in zijn plaats de betaling
in ontvangst te nemen. In dat geval geldt betaling aan deze derde eveneens als nakoming. Zij leidt
dan tot tenietgaan van de verbintenis. Betaling aan een ander dan de inningsgerechtigde werkt als
regel niet bevrijdend. De gerechtigde tot de prestatie kan de schuldenaar nog steeds tot betaling
aanspreken, omdat de betaling niet tot nakoming en daarmee tot tenietgaan van de verbintenis
heeft geleid. Op deze regel bestaan echter uitzonderingen. De twee uitzonderingen staan in art. 6:32
BW. Betaling aan iemand die onbevoegd is de prestatie te ontvangen, werkt desalniettemin
bevrijdend indien en voor zover degene aan wie betaald moest worden, deze haar achteraf
bekrachtigt of erdoor is gebaat. Een derde uitzondering is te vinden in art. 6:34 BW. Op grond van lid
1 BW werkt betaling aan een inningsonbevoegde bevrijdend indien de schuldenaar te goeder trouw
aannam dat de persoon aan wie hij betaalde, zijn schuldeiser was of dat uit anderen hoofde aan hem
moest worden betaald. Nakoming vereist dat de schuldenaar de prestatie verricht waartoe hij
krachtens de verbintenis is gehouden. Wat tot de inhoud van de verbintenis behoort, wordt
weliswaar primair bepaald door de partijafspraak, maar in aanvulling daarop ook door de wet, de
gewoonte en de redelijkheid en billijkheid, die zowel een aanvullende als een beperkende werking
kan hebben.
Is de prestatie het bestalen van een som geld, dan zijn nadere speciale wetsbepalingen van
toepassing met als opschrift: ‘Verbintenissen tot betaling van geldsom’. Zo moet een geldverbintenis
krachtens art. 6:111 BW naar haar nominale waarde worden voldaan, tenzij uit wet, gewoonte of
rechtshandeling anders voortvloeit. Geldontwaarding heeft dus in principe geen invloed op het terug
te betalen bedrag. Art. 6:112 BW vereist voldoening van een geldverbintenis in gangbaar geld, dat wil
zeggen met een wettig betaalmiddel. Art. 6:114 lid 1 BW bepaalt dat indien de schuldeiser een
bankrekening heeft, betaling ook kan plaatsvinden door het verschuldigde bedrag op die rekening te
doen bijschrijven. De schuldeiser heeft echter de bevoegdheid om een dergelijke girale betaling op
een van zijn rekeningen uit te sluiten. De betaling komt krachtens lid 2 pas tot stand op het tijdstip
van bijschrijving van het bedrag op de rekening van de schuldeiser.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller cheyennecaumon. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.25. You're not tied to anything after your purchase.