Hoofdstuk 5 Bezit
§5.2 Bezit en detentie
Om grip op de term ‘bezit’ te krijgen, moeten we eerst kijken naar de ruimere term ‘houden’ van een
goed. Iemand houdt een goed wanneer hij over dat goed macht uitoefent. Het begrip ‘houden’ kent
twee categorieën: categorie 1: men houdt het goed voor zichzelf. Art. 3:107 lid 1 BW noemt dit
‘bezit’. Wie voor zichzelf houdt, is ‘bezitter’. Het houden van een goed ‘voor zichzelf’ impliceert dat
de houder geen ander als rechthebbende op het goed erkent en/of respecteert. Categorie 2: men
houdt het goed voor iemand anders. Het houden voor een ander impliceert dat men die ander als
rechthebbende op het goed erkent en/of respecteert. Het houden voor een ander heet ‘detentie’. Of
iemand een goed houdt en of hij dat voor zichzelf doet of voor een ander, is naar verkeersopvatting
op grond van uiterlijke feiten te beoordelen. Naar verkeersopvatting wil zeggen naar algemene
gangbare, objectieve maatstaven.
Bezitsdaden kunnen zwel feitelijke handelingen als rechtshandelingen zijn. Noch voor bezit, noch
voor detentie hoeft de bezitter respectievelijk de detentor het goed feitelijk onder zich te hebben.
Dat het voor bezit en houderschap niet noodzakelijk is dat de macht over het goed rechtstreeks
wordt uitgeoefend, blijkt ook uit art. 3:107 lid 2-4 BW. Er is dan sprake van middellijk bezit of
middellijke detentie.
§5.3 Nadere wettelijke regels voor de vaststelling van bezit
Iemand die een goed houdt, wordt krachtens art. 3:109 BW vermoed bezitter te zijn. Omdat hier
slechts sprake is van een wettelijk vermoeden, is tegenbewijs mogelijk. De bezitter van een zaak stelt
haar ter beschikking van een ander. Wordt die ander nu detentor of bezitter? Dat hangt af van de
strekking van de onderliggende rechtsverhouding af. Strekt de rechtsverhouding ertoe dat wat de
ander zal verkrijgen, hij voor bezitter zal gaan houden, dan wordt op grond van art. 3:110 BW de
ander detentor van wat hij ter uitvoering van die rechtshouding in ontvangst neemt.
Beschikbaarstelling op grond van bruikleen, huur, vruchtgebruik, pand of iets dergelijks, leidt dus tot
detentorschap van de ontvanger. De wil van de ontvanger is irrelevant. Ook in het geval dat hij bij de
ontvangst van de zaak, deze in strijd met de rechtsverhouding in bezit wil nemen, wordt hij krachtens
art. 3:110 BW detentor, nooit bezitter.
Uitgangspunt is dat een detentor onder dezelfde titel – noemer – blijft houden voor de bezitter.
Aldus kan een detentor zich niet door een enkele wilswijziging van detentor tot bezitter maken en
daarmee de bezitter zijn bezit ontnemen. Art. 3:111 BW kent een tweetal uitzonderingen op dit
interversieverbod. In de eerste plaats de logische uitzondering dat de houder zich met medewerking
van de bezitter tot bezitter kan maken. In de tweede plaats kan hij zich ook door tegenspraak van het
recht van de bezitter zichzelf tot bezitter maken.
§5.4 Bezitsverkrijging en bezitsverlies
Art. 3:112 BW noemt een drietal wijzen van bezitsverkrijging: inbezitneming, overdracht en
opvolging onder algemene titel.
Art. 3:113 BW werkt de inbezitneming uit. Lid 1 bepaalt dat men een goed in bezit neemt door zich
daarover de feitelijke macht te verschaffen. Het door machtsverschaffing voor zichzelf gaan houden
van andermans zaak noemt men ook wel ‘toe-eigening’ of ‘occupatie’.
De verkrijging van bezit door bezitsoverdracht is geregeld in art. 3:114 BW en art. 3:115 BW.
Bezitsoverdracht vindt plaats doordat de bezitter de verkrijging in staat stelt die macht over het goed
uit te oefenen, die hijzelf over het goed kon uitoefenen.
Verkrijgers onder algemene titel stappen als het ware in de vermogensrechtelijke schoenen van
degene van wie zij verkrijgen. In aansluiting hierop bepaalt art. 3:116 BW dat hij die een ander onder
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller cheyennecaumon. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.25. You're not tied to anything after your purchase.