Summary
Samenvatting burgerlijk recht - rechtspraktijk Vives
- Course
- Institution
Samenvatting voor Burgerlijk Recht (@ Viveshogeschool), gemaakt aan de hand van de slides, het boek (praktisch burgerlijk recht) en mijn eigen notities.
[Show more]
Seller
Follow
PRoels
Reviews received
Content preview
BURGERLIJK RECHTDEEL 1 – ALGEMEEN RECHT
Hoofdstuk 1: Algemeen recht
1. Wat is recht?
Geen ‘echte’ definitie, wel belangrijke elementen om te definiëren:
A. Het recht omvat een geheel van gedragsregels en normen
• Verbodsbepalingen VS gebodsbepalingen
• Regels waarvan niet zomaar kunnen worden afgeweken, terwijl er bij andere perfect kan
worden van afgeweken
• Regels die vormvoorwaarden vastleggen voor bepaald handelingen of voor wijze waarop
procedures moeten worden gevoerd
B. De gedragsregels hebben tot doel het maatschappelijk leven te ordenen
Zonder rechtsregels → chaos (bv. wegcode).
C. De regels worden gemaakt/opgelegd door de overheid
De overheid vaardigt de regels uit. Bovendien kunnen op verschillende niveaus binnen de
overheid regels worden uitgevaardigd (bv. op niveau gemeente, gewest, …).
D. De regels zijn afdwingbaar
Iedereen moet de regels volgen en als men dit niet doet, kunnen er sancties opgelegd
worden. Er zal bv. een gerechtelijk apparaat (met rechtbanken) opgezet worden om tot de
afdwinging van de regels te kunnen gaan.
2. Indelingen van het recht
2.1. Privaatrecht – publiekrecht
Het privaatrecht regels de verhoudingen tussen burgers. Volgende takken moeten onderscheiden
worden:
• Burgerlijk recht: geeft o.a. regels m.b.t. familiale verhoudingen, contracten tussen
burgers, zakelijke rechten, …
• Gerechtelijk privaatrecht: geeft aan hoe het gerechtelijk apparaat georganiseerd is en op
welke wijze procedures voor de rechtbank gevoerd moeten worden
• Internationaal privaatrecht: geeft o.a. aan welke rechter bevoegd is en welke
rechtsregels toegepast moeten worden als er een grensoverschrijdend rechtsprobleem is
Het publiekrecht regels de algemene belangen en heeft betrekking op de inrichting, werking en
onderlinge verhoudingen van de overheidsorganen en op de werking van de overheid tot de burgers.
Dit omvat o.a.:
• Staatsrecht: omvat het geheel van regels die betrekking hebben op de inrichting en de
werking van de staat en de onderlinge verhoudingen tussen organen van de staat
1
, • Administratief recht: bevat regels die nodig zijn voor de werking van de
overheidsinstanties, de manier waarop de burger zicht tot de overheid kan richten, …
• Strafrecht: toont welke gedragingen strafbaar zijn en welke sancties er tegenover staan
• Strafprocesrecht: geeft o.a. aan op welke wijze misdrijven kunnen vastgesteld en
opgespoord worden en hoe de procedure verloopt om beklaagden te vervolgen
• Fiscaal recht: regels de problematiek van de belastingen
Binnen deze indelingen tussen privaat- en publiekrecht kunnen een aantal rechtstakken moeilijker
geplaatst worden → bv. ondernemings- en economisch recht, sociaal recht, …
2.2. Enkele andere indelingen
Objectief recht: geheel van normen die de menselijke activiteiten, onderlinge verhoudingen tussen
mensen en hun verhouding tot de gemeenschap regelen → bevat de rechtsregels op zich.
Subjectief recht: bevat de aanspraken die een persoon tegenover een ander laat gelden. Deze
aanspraken zijn gebaseerd op het objectief recht.
Materieel recht: bevat de regels die recht toekennen en plichten opleggen.
Formeel recht: geeft aan hoe de naleving van het materieel recht verzekerd kan worden.
3. Bronnen van het recht
= waar de rechtsregels teruggevonden kunnen worden.
3.1. Wetgeving
3.1.1. Internationale verdragen en beslissingen
Het belangrijkste vb. van beslissingen van supranationale politieke instellingen is het recht van de EU.
De Europese organen beschikken in dat verband over 3 beleidsinstrumenten:
• Richtlijnen: geven een aantal regels aan die door de nationale overheid van de diverse
lidstaten verplicht moeten worden opgenomen en verwerkt worden in de eigen
wetgeving → harmoniseren lidstaten (bv. richtlijn inzake de betalingsachterstand
handelstransacties)
• Verordeningen: bevatten een algemene en volledige reglementering die rechtstreeks
van toepassing is in alle lidstaten → wetgeving van de EU-lidstaten op elkaar afstemmen
• Besluiten: bevatten regels die van toepassing zijn op de daarin aangeduide
bestemmeling (staat, bedrijf of persoon) → bv. bepaalde boetes worden opgelegd aan
een lidstaat of onderneming door de EU
Los daarvan zijn er ook internationale verdragen tussen 2 of meer staten. Bv. regeling over welke
rechtbanken bevoegd zijn in geschillen met meerdere nationaliteiten, dubbelbelastingverdragen, …
3.1.2. Grondwet
Hierin wordt vastgelegd aan wie de wetgevend, uitvoerende en rechterlijke macht binnen een staat
toekomt → inrichting van de machten binnen de staat.
Daarnaast waarborgt het ook een aantal fundamentele rechten & vrijheden van de burgers, zoals
het recht zijn mening te uiten, gelijkheidsbeginsel, anti-discriminatie, …
2
, De grondwet kan niet zomaar gewijzigd worden. Daar is een bijzondere procedure voor nodig:
1. Herzieningsverklaring van bepaalde grondwetsartikelen: in het parlement stemmen over
welke artt. ze willen herzien
2. Verkiezingen: op deze manier heeft de bevolking inspraak, het parlement dat op dat moment
verkozen is, is de constituante (=heeft de macht de Gw. te herzien)
3. Herziening: min. 2/3 van de leden van elke kamer aanwezig + 2/3 moet voor stemmen
3.1.3. Wetten
Worden gemaakt door de federaal wetgevende macht.
➔ Federaal parlement: koning, kamer en senaat.
➔ Federale regel, dus van toepassing op heel België.
2 soorten procedures voor het tot stand komen van een wet:
• Bicamerale procedure: kamer + senaat moeten akkoord zijn
• Monocamerale procedure: enkel kamer moet akkoord zijn
o Initiatief wetsontwerp (regering) of wetsvoorstel (parlement)
o Raad van State: wordt voorgelegd voor advies
o Commissie: stemt over het ontwerp/voorstel
o Kamer: gaat akkoord of niet + eventueel aanpassingen
Eenmaal de kamer heeft beslist over de wet, wordt alles doorgestuurd naar de koning. Hij heeft dan
2 taken, namelijk de wet:
• Bekrachtigen: koning verklaart dat hij akkoord gaat met de wet
• Afkondigen: bevestigt het bestaan van de wet en beveelt de bekendmaking
Elke wet wordt in het Belgisch staatsblad gepubliceerd. Deze wet is pas van kracht 10 dagen na de
publicatie, tenzij de wet zelf een andere datum naar voor schuift.
3.1.4. Decreten
Decreten zijn de ‘wetten’ die op het niveau van de Gemeenschappen en Gewesten gestemd
worden. In de hiërarchie van de normen bevinden decreten zich op hetzelfde niveau als een wet.
Brussels Hoofdstedelijk Gewest ≠ decreten → ordonnanties.
Decreten van het Vlaamse en Waalse Gewest hebben enkel kracht van wet op de respectieve
grondgebieden van deze instellingen. De decreten van de Gemeenschappen kunnen soms het
grondgebied overstijgen of soms minder ver reiken.
Deze rechtsbron situeert zich op regionaal niveau. Dit niveau wordt steeds belangrijker, gelet op de
staatshervormingen die al plaatsvonden. Zo is bv. de woninghuurwetgeving intussen ook regionale
materie geworden, waarbij verschillende regels gelden in Vlaanderen, Wallonië en Brussel.
Decreten komen tot stand in het parlement van de deelgebieden.
De taalgebieden:
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller PRoels. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now