- Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie
- De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht
van de Nederlandse Republiek.
- Veel boeren in de Republiek gingen zich specialiseren in de veeteelt. De overgang naar
veeteelt was mogelijk doordat Hollandse schippers graan invoeren uit gebieden rond de
Oostzee. De graanhandel verliep vooral via Amsterdam.
- Rond 1600 werd duidelijk dat niet meer Brugge of Antwerpen maar Amsterdam de
belangrijkste havenstad in West-Europa was. Brugge was onbereikbaar geworden en
Antwerpen was uitgeschakeld doordat de Noordelijke Nederlanden de Schelde hadden
geblokkeerd. De Hollandse kooplieden die in deze jaren de winst op hun graanhandel vaak
zagen verdubbelen, werkten volgens de principes van het kapitalisme: het behalen van zo
veel mogelijk winst na een investering. De graanhandel werd daardoor de belangrijkste
handel voor de economie van de Republiek. Amsterdam dankte haar positie vooral aan de
stapelmarkt. De stapelfunctie was erg belangrijk omdat de aanvoer van producten door
stormen, misoogsten en oorlogen onregelmatig en onzeker kon zijn. De hoeveelheid
aangevoerde en opgeslagen goederen groeide enorm door nieuwe handelsmogelijkheden.
- De Republiek legde wereldwijd handelscontacten en ging een groeiende rol spelen in de
opkomende wereldeconomie hierdoor ontstond het handelskapitalisme: het investeren van
een grote hoeveelheid geld (kapitaal) om door handel zo veel mogelijk winst te maken. Een
gezamenlijke handelsonderneming is een compagnie. Johan van Oldenbarnevelt
organiseerde een samenwerkingsverband van alle kooplieden uit Holland en Zeeland: de
verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). Iedereen kon een aandeel kopen van de VOC,
niet alleen rijke mensen maar ook ambachtslieden etc. elk jaar maakte ze een balans op en
keerde aan alle aandeelhouders een deel van de winst uit.
- De VOC kreeg van de Staten-Generaal het monopolie (=alleenrecht) om handel te drijven
met Azië en had bovendien verregaande bevoegdheden in die verre streken. Ze hadden
toestemming om geweld te gebruiken als het belang van de VOC in gevaar kwam.
- Engeland en Frankrijk waren jaloers op de welvaart van de Republiek, Engeland werkte
daarom de Republiek tegen met bijv. de Act of Navigation, hierin stond dat in Britse havens
alleen maar Britse handelsschepen mochten komen of schepen die uit hetzelfde land
afkomstig waren als hun lading. Desnoods waren de Engelsen bereid om de republiek
hiervoor de oorlog te verklaren, zoals in het rampjaar 1672. Ook Frankrijk nam maatregelen
tegen de vrije economie. Minister Jean-Baptiste Colbert wilde de eigen markt beschermen
door mercantilisme. Het doel van deze maatregelen was om de werkgelegenheid in Frankrijk
te bevorderen en om winst te maken. Dat geld had de Franse koning hard nodig voor zijn
kostbare hofhouding en oorlogen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MaritMM. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.