Samenvatting Stappenplan materieel strafrecht TENTAMEN, 2e jaars UVA
16 views 1 purchase
Course
Materieel Strafrecht
Institution
Universiteit Van Amsterdam (UvA)
Book
Studieboek materieel strafrecht
Dit document omvat eigenlijk alle stof die je moet weten voor het tentamen. Hierin staan alle rijtjes en de arresten die erbij horen die je uit je hoofd moet weten voor het tentamen materieel strafrecht. Daarnaast zijn de rijtjes aangevuld met delen uit de oefententamens (dit is lichtblauw in het d...
Voorwaarden voorwaardelijk opzet:
● Aanmerkelijke kans (HR: HIV I en HR Aanmerkelijke kans II)
● Wetenschap, verklaring verdachte, normaliseren (HIV-1)
● Aanvaarden (HR: HIV I en HR Aanmerkelijke kans II)
Culpa bevat een objectieve zijde (de vermijdbare aanmerkelijke onvoorzichtigheid, ook wel
geduid als wederrechtelijkheid: het ‘anders moeten handelen’) en een subjectieve zijde (de
verwijtbaarheid: het ‘anders kunnen handelen’).
Culpa:
Er moet sprake zijn van een aanmerkelijke verwijtbare onvoorzichtigheid:
Stap 1: Objectieve zijde (wederrechtelijkheid)
1. Aanmerkelijke onvoorzichtigheid
➔ Onvoorzichtigheid:
De aanmerkelijke onvoorzichtigheid wordt vastgesteld aan de hand van de
toepasselijke zorgvuldigheidsnorm, is afhankelijk van de (maatschappelijke)
context van het handelen en kan mede omvatten te nemen
voorzorgsmaatregelen en te voeren beleid (kan in de wet staan, of in het
beroepsleven, richtlijnen etc).
- Ploegbaas: aan deze status van Harry kunnen en mogen hogere
zorgvuldigheidseisen worden gesteld + garantenstellung.
+ 2 arresten bij ‘onvoorzichtigheid’ noemen:
- HR Blackout r.o. 3.5: HR heeft gesteld in rov. 3.5 dat het hierbij (in zijn
algemeenheid) aankomt op het geheel van de gedragingen van de verdachte,
de aard en ernst daarvan en de overige omstandigheden van het geval.
- HR Verpleegster: garantenstellung: Daarnaast kunnen bij de vaststelling
van de zorgvuldigheidsnorm de bijzondere kennis, ervaring of opleiding van
de betrokkene een rol spelen. Men noemt dat de Garantenstellung. In HR
Verpleegster was bijvoorbeeld van belang dat de verpleegster daartoe was
opgeleid en veel ervaring had. Maar ook in het geval van bijvoorbeeld
automobilisten spreken we van een Garantenstellung, zie HR Overstekend
kind.
➔ Aanmerkelijk: Niet ieder risico of elk klein ‘foutje’ is voldoende. We gaan niet
uit van de meest voorzichtige/kundige/nadenkende mens (culpa levis), maar
de gemiddelde mens (culpa lata). Het moet dus gaan om risico’s die
maatschappelijk ongeoorloofd zijn: een juridisch ongeoorloofd risico.
2. Vermijdbaarheid (causaliteit):
De aanmerkelijk onvoorzichtige gedraging moet vervolgens vermijdbaar zijn
geweest. Dat wil zeggen dat de betrokkene moet kunnen hebben voorzien dat de
onvoorzichtigheid tot het relevante en verboden gevolg zou leiden. Hiermee wordt
uitdrukking gegeven aan het causaliteitsvereiste dat in culpa besloten ligt.
1
, Ook hierbij speelt de Garantenstellung een rol: van personen met een bijzondere
kennis of ervaring mag worden verwacht dat zij beter kunnen voorzien welke
gevolgen hun handelingen kunnen hebben.
- Zie HR Verpleegster. Dat leidt tot een normatievere inkleuring van de
voorzienbaarheidseis.
- Garantenstellung bij kennis/ expertise.
- Zorgplicht had om het gedrag achterwege te laten.
- Gedrag is vermijdbaar wanneer de gevolgen hadden moeten overzien. (HR
overstekend kind)
Toepassen op casus. (Daarmee is de causaliteit tussen de onvoorzichtigheid en het dodelijk
letsel komen vast te staan).
Aan beide punten voldaan? Dan tussenconclusie: (als aan de objectieve zijde is voldaan)
DUS: er is wederrechtelijk gehandeld: Zorgplicht geschonden.
- Indien betrokkene aanmerkelijk onvoorzichtig heeft gehandeld én hij dat gedrag (in
objectieve zin) kon vermijden, leidt dat tot de vaststelling dat een zorgplicht is
geschonden. Daarmee is de objectieve zijde van de culpa vast komen te staan en is
de wederrechtelijkheid van de gedraging gegeven.
Stap 2: subjectieve zijde (verwijtbaarheid)
3. Verwijtbaarheid: In staat was anders te handelen en dat dat van hem onder deze
omstandigheden ook mag worden gevergd.
- De verwijtbaarheid vormt de subjectieve zijde van culpa. Vereist is dat de
aanmerkelijke onvoorzichtigheid de betrokkene ook persoonlijk verweten
moet kunnen worden; kon van deze verdachte redelijkerwijs gevergd worden
dat hij anders handelde? De verwijtbaarheid wordt weggenomen door het
bestaan van een schulduitsluitingsgrond en dan kan niet langer van culpoos
handelen worden gesproken.
Conclusie (Harry heeft gehandeld met de benodigde schuld ten aanzien van de dood van
Arnoud. Het standpunt van de raadsvrouw van Harry gaat niet op).
Roekeloosheid:
● Artikel Ter Haar & Hornman
Dus roekeloosheid bewijzen? 3 manieren:
1. HR voorwaarden roekeloosheid:
- Commune delicten: HR Vinkeveense plassen. (art. 307 lid 2, 308 lid 2)
- Culpoze verkeersmisdrijven: HR Handrem: bij maar één gedraging die tot
roekeloosheid kan leiden. (art 175 lid 2 jo art. 6 WvW)
2. Culpoze verkeersmisdrijven (samenstel van gedragingen): roekeloosheid in
verkeerszaken na wetswijziging (Roekeloosheid aan de hand van art. 5a WVW)
Stappenplan:
1. Vaststellen of het gaat om commune delicten of culpoze verkeersmisdrijven:
- Omdat hier niet gehandeld is in strijd met de Wegenverkeerswet 1994 (boten
vallen daar als zodanig niet onder), maar slechts met het
Binnenvaartreglement, moet in dit geval gekeken worden naar de eisen die
gelden voor roekeloosheid binnen het commune strafrecht (Vgl. HR
2
, Vinkeveense Plassen). Kortom, art. 5a jo. 6 jo. 175 lid 2 WVW is hier niet van
toepassing. Roekeloosheid in het commune strafrecht is opgenomen in art.
307 lid 2 Sr (dood door schuld) en art. 308 lid 2 Sr (lichamelijk letsel door
schuld). Indien sprake is van roekeloosheid wordt het strafmaximum
verdubbeld (tov de ‘gewone’ culpa uit het eerste lid).
2. Basisvoorwaarden culpa (verwijtbare aanmerkelijke onvoorzichtigheid) en deze dus
nagaan!!
3. Bij commune delicten (HR Vinkeveense plassen) + bij culpoze verkeersmisdrijven
(HR Handrem) bij maar één gedraging die tot roekeloosheid kan leiden. (art 175 lid 2
jo art. 6 WvW):
➔ Bijkomende voorwaarden roekeloosheid (HR)
i. een buitengewoon onvoorzichtige gedraging van de verdachte,
ii. waardoor een zeer ernstig gevaar in het leven is geroepen,
iii. waarvan de verdachte zich bewust was, althans had moeten zijn.
Bij culpoze verkeersmisdrijven
➔ art. 5a WvW (samenstel van gedragingen):
Ad 3: Roekeloosheid in verkeerszaken na wetswijziging (art. 6 WvW jo art. 5a WvW)
1. Basisvoorwaarden culpa in de zin van art. 6 WVW
- Roekeloosheid is een vorm van culpa en er zal dus (eerst) moeten zijn
voldaan aan de gebruikelijke eisen voor culpa. Er moet dus sprake zijn van
aanmerkelijke vermijdbare verwijtbaarheid.
- Art. 175 lid 2: “Indien de schuld bestaat in roekeloosheid …
2. Wettelijke voorwaarden art. 5a WVW:
1. Het schenden van de verkeersregels in ernstige mate
➔ Volgens de wetsgeschiedenis moet sprake zijn van een ‘samenstel van
gedragingen’. Dit kan bestaan uit het meermaals begaan van dezelfde
gedraging of een samenstel van verschillende gedragingen. Om te kunnen
spreken van ‘het schenden van de verkeersregels in ernstige mate’ moeten
de gedragingen qua ernst, duur en samenhang van een bepaald gewicht zijn.
➔ dus bv: er is sprake van overtreding van art. 5a lid 1 sub, a, f etc.
2. Dubbel opzet → opzettelijk overtreden verkeersregels + opzettelijk in
ernstige mate overtreden van de verkeersregels
➔ Ten eerste is opzet vereist op de verkeersgedragingen (a t/m m).
➔ Ten tweede moet het opzet gericht zijn op het in ernstige mate schenden van
die verkeersregel(s). Volgens de wetsgeschiedenis moet bij het antwoord op
de vraag of er sprake was van opzet op het in ernstige mate schenden van de
verkeersregels de aard en het samenstel van de gedragingen, de
omstandigheden waaronder deze werden verricht en alle overige feitelijke
omstandigheden van het geval in ogenschouw worden genomen. Daaruit
moet worden afgeleid dat de gedragingen, die elk op zichzelf een overtreding
van een verkeersregel inhouden en in veel gevallen niet anders dan
opzettelijk kunnen worden begaan, in samenhang bezien naar hun uiterlijke
verschijningsvorm op opzettelijke ernstige overschrijding van de
verkeersregels zijn gericht.
3. Waarvan levensgevaar of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor een
ander te duchten is.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller isapeek. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.13. You're not tied to anything after your purchase.
