Nederlands presentatie
Van den vos Reynaerde
1. De samenvatting
Hofdag in het dierenrijk; bijna alle dieren klagen bij koning Nobel over de streken die
Reinaert de vos hun heeft geleverd. Maar hoe krijg je een sluwe vos zover dat hij zich
vrijwillig aan een gerechtelijke procedure onderwerpt? Bruun de beer en Tibeert de kater,
die er achtereenvolgens op uit worden gestuurd om de vos te dagvaarden, ondervinden aan
den lijve dat dat niet eenvoudig is. Nadat beiden meer dood dan levend zijn teruggekeerd,
slaagt Grimbeert de das er ten slotte in Reinaert mee te krijgen naar het hof. Daar wordt hij
in staat van beschuldiging gesteld en ter dood veroordeeld. Zijn aartsvijanden Bruun, Tibeert
en Isengrijn de wolf vertrekken om de galg in orde te maken. Intussen weet Reinaert koning
Nobel met een verbluffende leugen wijs te maken dat juist deze drie dieren gestraft moeten
worden, en dat hijzelf onschuldig is. Als hij dan ook nog terloops een schat ter sprake
brengt, is de koning - en vooral de koningin - snel overtuigd: Reinaert wordt vrijgesproken.
In de ontknoping van het verhaal maakt Reinaert opnieuw enkele slachtoffers. Koning Nobel
en zijn hof blijven verslagen en gedesillusioneerd achter.
2. Informatie over de onbekende schrijver
De schrijver van dit verhaal maakt zich meteen in de eerste regel bekend: ‘Willem die
Madocke maecte’. We kennen dus zijn voornaam, Willem, en we weten dat hij de Madoc
schreef, een boek waarvan geen snipper bewaard is gebleven. Van den vos Reynaerde is een
heel vrije bewerking van Franse verhalen over de vos Renaert. Willem heeft dit zo
meesterlijk gedaan dat hij wel een groot schrijver geweest moet zijn. Hij beschikt over talen
en bijbelkennis. Men vermoedt dat Willem als kind in Hulst of omstreken heeft gewoond en
als raadsman of griffier in Gent heeft gewerkt. Ook Arnout wordt genoemd, maar dit zou
eventueel de tweede schrijver kunnen zijn of een verzonnen schrijver, zodat Willem niet
hoefde op te draaien voor de schuine grapjes die hij in het boek maakte.
Het dierenheldendicht is geschreven in de Middeleeuwen, ca 1260. In dit epos wordt de
middeleeuwse samenleving een spiegel voorgehouden. Het is een van de vroegste werken
die in de volkstaal werden geschreven. Het is in de tijd waarin religie in Europa een grote rol
speelde. Men was eigenlijk het hele leven toen bezig om als men zou sterven op de goede
plek te komen, de Hemel en dus niet de Hel. In het boek zijn religie en God ook erg
belangrijk. Wat ook heel duidelijk zichtbaar is in het boek is wat voor een misbruik er werd
gemaakt van religie.
Bijv. als Bruun in het boek in zijn schrik een paar vrouwen in het water duwt waaronder de
vrouw van de pastoor. Zegt de pastoor tegen zijn dorpelingen dat wie zijn vrouw redt
vergiffenis krijgt en een aflaat voor alle zonden. Allemaal lieten ze de arme stakker Bruun
voor dood liggen en gingen met touwen en haken naar de plaats die de pastoor aanwees.
, In het boek komt ook naar voren dat de pastoor zich niet aan zijn celibaat houdt, hij heeft
namelijk kinderen en hij bedrijft nog dagelijks de liefde met zijn vrouw.
3. Het doel en publiek
Dit boek is geschreven voor een ontwikkeld publiek, dat kennis had van juridische
procedures, de bijbel en het Latijn. Deze kennis heb je nodig om alle grapjes en verwijzingen
in de Reinaert te begrijpen. Waarschijnlijk bestond het publiek dus uit belezen mensen uit
de hogere burgerij, maar het verhaal bevat eigenlijk voor ieder wat wils. Zeker is in ieder
geval dat de Reinaert in de loop der tijd door alle standen beluisterd en gewaardeerd werd.
4 Belangrijkste gebeurtenissen:
Er zit een paar keer duidelijk symboliek in. Dat wordt dan trouwens ook erg duidelijk
gemaakt aan het publiek.
De symboliek die we zijn tegengekomen is dat koning Nobel eerst twee vazallen stuurt om
Reinaert te dagvaarden. Maar vervolgens geeft hij Grimbeart de das ook nog de kans om
Reinaert te dagvaarden, omdat Reinaert anders vogelvrij verklaard zal worden. Hierbij komt
erg duidelijk naar voren dat koning Nobel erin gelooft dat drie keer scheepsrecht is.
Wanneer Tibert de kat op weg gaat naar Reinaert vliegt er een gans over die vervolgens
links van de kat gaat vliegen. En dan wordt er door de schrijver op gewezen dat links slecht
is en rechts goed. Dus zal er wat slechts met Tibert gaan gebeuren.
En wanneer Bruin zijn oor verliest na het ongeluk in die boom staat dat ook ergens voor.
Want wanneer iemand werd betrapt op stelen, werd hem of haar het oor afgesneden zodat
men wist dat hij of zij had gestolen. En wanneer iemand de volgende keer daarop werd
betrapt, werd die persoon opgehangen.
Ook wanneer Koning Nobel Reinaert vrijlaat, overhandigen zij elkaar een strootje. Dit is een
vorm van notariële symboliek. De kwijtschelding van de straf voor het eigendomsrecht van
de schat.
5 Oorsprong van het verhaal:
Men verwacht dat het in of rond de Middeleeuwen is geschreven. Er zijn enkele
aanwijzingen, vooral de overeenkomsten met andere schrijvers uit die tijd. De schrijver
Jacob van Maerlant maakte ook in een van zijn verhalen een opmerking over ‘Willem’. Hij
leefde in de 13e eeuw, dus is het verhaal over Reynaert eerder geschreven. Maar omdat het
vaak herschreven of vertaald werd is het niet duidelijk te achterhalen wanneer de eerste
versie verschenen is.
Op zich kunnen we toch wel stellen dat het in de late Middeleeuwen was. De schrijver
mocht toen namelijk niet openlijk zeggen van hoe men over iets dacht. Men stopte dat dan
bijvoorbeeld maar in een fabel. Zij vermeden dan namen, en konden niet voor hun boek
vervolgd worden. Toch konden ze op deze manier hun gevoelens kwijt.
Verhalen werden in de middeleeuwen meestal op bestelling gemaakt. De auteur van de
Reinaert heeft zijn verhaal gebaseerd op de Franstalige Roman de Renart. De Nederlandse
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller manonvercruyssen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.23. You're not tied to anything after your purchase.