Evaluatie
- Schriftelijke opdracht: zelfreflectie over jezelf als ethisch bewust ontwerper, kort
toegelicht op mondeling examen
- Mondeling examen: één vraag over een van de behandelde thema’s
H1: Filosofie, ethiek en toegepaste ethiek
Filosofie/wijsbegeerte
Levensvragen, kritisch nadenken, zin van het leven, mens en wereld, wijsheid, fundamentele
vragen zonder zekere antwoorden
- Kort antwoord: over alles
- Langer antwoord (met behulp van Plato):
- Over het ware (metafysica; wat betekent het om te zijn, bestaan)
- Over het schone (esthetica, kunstfilosofie)
- Over het goede (ethiek/moraalfilosofie)
> Eerste Westerse filosoof: Thales van Milete
I. “Alles is water”
II. De anekdote van de put: Thales wandelt en kijkt rond en valt in de put. Een
meisje heeft het zien gebeuren. De filosoof denkt dat hij slim is om naar de
wereld te kijken, maar hij valt in de put.
> Het lijkt soms alsof filosofen bezig zijn met niet-noodzakelijke dingen.
Empirisch
Onderzoeken op basis van de werkelijkheid en data (wetenschappelijke methodes)
Ethiek/moraalfilosofie
Onderdeel van filosofie, nadenken over de gemaakte beslissingen, het juiste handelen, goed
of fout, nadenken over normen en waarden
Voorbeeld: ‘There is no right way to do a wrong thing.’
> Slachthuis: doel is de aanmaak van vleesproducten
snel, (kosten)efficiënt, hygiënisch
goede arbeidsomstandigheden voor de werknemers
zo pijnloos mogelijke slachting
> Fundamentele vraag: is het doden van dieren voor vleesconsumptie
juist? Is dit moreel toelaatbaar?
Instrumentele versus morele beslissingen:
Instrumentele beslissingen: de manier waarop, neem je wanneer je al weet wat het doel is
dat je wil bereiken
Bv. ik ga een slachthuis openen, maar op welke manier ga ik dit op een gemakkelijke
manier behalen
Morele beslissingen: is het doel dat ik nastreef wel moreel, goed en fout, hangt samen met
fundamentele waarden
Moraal: de waarden die we huldigen en waar we naar handelen
Normen: de regels die het handelen binnen een groep mensen regelen; niet altijd moreel
(bv. verkeersregels)
1
, Toegepaste ethiek
Vorm van ethiek die ethische vragen die samenhangen met specifieke domeinen van de
werkelijkheid behandelen
- Bio-ethiek: nadenken over de manieren waarop we kunnen ingrijpen in het leven (bv.
abortus, euthanasie, etc.)
- Media-ethiek
- Bedrijfsethiek
- Milieu-ethiek
H2: Enkele bedreigingen voor de ethiek
Factoren die het niet mogelijk maken om een keuze te maken tussen goed en kwaad.
1. De dood van God
“God is dood! En wij hebben hem gedood!” Friedrich Nietzsche
De overtuigingskracht in religie is zo klein, dat hij dood is en wij hebben hem gedood.
> Secularisering: invloed van religie is kleiner geworden wanneer de samenleving
moderner wordt
Hoe zou de dood van God een bedreiging voor de ethiek kunnen zijn?
Samenleving waarin christelijke waarden dominant zijn > sturen morele leven
Invloed christendom daalt > fundamenten van het moraal komen op het spel te
staan?
“Als God dood is, dan is alles toegestaan.” Fjodor Dostojevski
Wanneer we niet eens zijn met deze stelling, dan kunnen we stellen dat we ‘de dood
van God’ niet zien als een bedreiging voor de ethiek.
> Invloed van religie op moraal mag niet onderschat worden
- Positief: middel om morele regels aan te leren en te funderen
- Negatief: als motivatie voor veel immorele daden
“Houden de goden van het goede omdat het goed is, of is het goede goed omdat de
goden ervan houden?” Socrates
> Socrates: morele regels zijn fundamenteel, waardoor de goden er van houden.
2. (Moreel) relativisme
Gedachte dat het niet mogelijk is om universele morele regels vast te leggen, want
de waarden gezien worden als cultureel bepaald of historisch relatief.
Voorbeeld besnijdenis vrouwen in een andere cultuur, relativist zou zeggen; “wij doen
dit niet in onze cultuur, maar wie ben ik om daar iets over te zeggen?”
Voorbeeld: “Aardbeien zijn lekker”
> Is geen feit want sommige mensen vinden het niet lekker.
> Relatieve zin: smaak van persoon
“Wij bewegen niet”
> Sommigen zeggen ja, sommigen zeggen nee.
> Relatieve zin: wat zie jij onder beweging?
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jscamille. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.25. You're not tied to anything after your purchase.