Class notes
Historische periodes: Late Middeleeuwen
- Course
- Institution
Les over de Late Middeleeuwen.
[Show more]
Seller
Follow
loreleivandermaes
Content preview
LES 8: 02/05/2022 HISTORISCHE PERIODESLATE (EN POST-) MIDDELEEUWEN
1. Politiek-economische context
Afbrokkeling feodale macht, opkomst steden en gilden
Sommige lenen (bv. hertogdommen) werden steeds machtiger.
Ze breidden ook uit door huwelijkspolitiek en oorlog.
Vlaamse graaf breidt mach uit, ook t.o.v. Franse koning
Frans-Vlaamse oorlog (guldensporenslag en slag bij Mons-en-Pévèle)
Politiek-militaire conflicten, o.a. 100-jarige oorlog tussen Fr en Eng
Vlaanderen als speelbal
Economische bloei en recessie
Hongersnoden 1315-1317
Zwarte dood, o.a. 1349
2. Landelijke bewoning
Sterke wijziging zichtbaar tegenover vorige periode
Veel sites in Zandig Vlaanderen zijn verlaten in ca. 1250-1300
=> politiek, militaire en economische crisis?
=> plattelandsvlucht?
Andere (nieuwere) bewoningsvormen en bouwelementen
o Liggerbouw
o Sites met walgracht (evolutie boerderijen (met gracht))
=> omgrachting, ophoging, enkel/meervoudig, late middeleeuw
lijkt op mottekastelen imitatie van de adel
DUS adel gaat op zoek naar andere kastelen, manieren
o Dorpen (terug meer boerderijen) [dia 10 grafiek]
Huizenbouw met overgang van hout naar baksteen
Abdij van Boudelo (Sinaai): stiep (poer) in baksteen
=> intrede baksteen adhv stiepen of poeren. Verder bouwen op houten structuren
Bij Tiendenschuur Ter Doest:
houten palen worden gestut door poeren, kunnen ook verbonden worden met elkaar
= soort kleine muur
Op Lam Gods: ingezoomd op paneel links 2e rij, 2e paneel
gebouwen op achtergrond: (combinatie van bouwtypes)
links: stenen gebouwen, rechts: baksteenbouw (14 e - 15e eeuw), daartussen: houten gebouwen met
vakwerk gebouwen (met framewerk)
3. Kastelen (versterkingbouw)
-> lagere klasse gaat mottekastelen overnemen
=> hogere klasse op zoek naar andere soort kastelen + transformatie in oorlogsvoering
aanval wijzigt, dus kasteel heeft nog sterkere verdedigingsfunctie
Late 12e - 13e eeuw: Le Château Philippien:
Philippe Auguste, koning van Frankrijk (1180-1223)
Kasteel Parijs-Louvre, late 12e eeuw !
, Andere kastelen, t.o.v. Dourdan: 1220
Vierkante of polygonale structuur in natuursteen
Hoektorens (3/4e rond), poorttorens, wachttorens, muurtorens (1/2 e rond)
Ontstaat (mede) door verandering in belegeringstechnieken
Onze contreien:
Kortrijk
Bourgogne: Kasteel van Guédelon (sinds ’90 bezig met opbouw van kasteel)
14e - 15e - 16e eeuw:
Bourgondische bouwpolitiek: « pour la garde et suerté et deffense de nostredit pais de
Flandre »
Bouwpolitiek van Filips de Stoute (ca. 1400) en zoon Filips de Goede.
doel: verhogen hertogelijke macht vs. steden, meestal op geografisch interessant locaties
bv. aan de Zwinmonding te Sluis
Duidelijk meer aandacht voor symbolisch karakter, naast residentieel en militair aspect
Late 15e – 16e eeuw: afzwakking oude model, opkomst nieuwe elementen
Nouveau-riches als bouwheren, « vivre noblement », landschap en architectuur in het teken
van de creatie van een adellijke identiteit.
Verdwenen Zwinhavens – Sluis
-> linkeroever : sluis + bourgondisch kasteel
-> rechteroever : klein kasteel en toren van Bourgondië (ook gevangenis)
= teken van macht, directe confrontatie met mach van Bourgondiërs
Kasteel van Pieter Bladelin, Middelburg (ca. 1450)
= duidelijk voorbeeld van nouveau-riches
4. Handel & transport
Bloei van Brugge heel belangrijk!!
Wegen naar Brugge:
via Rijnland (uit het noordoosten)
via Frankrijk, vanuit de jaarmarkten in Champagne
Importen:
- aardewerk:
- glas
- natuursteen
- e.a. : wol, wijn, honing, tin, dieren, fruit, hout, specerijen, …
Op kaart : Jan de Hervy, 1501, kaart van Zwinstreek
-> Brugge links, ook Damme en Sluis als belangrijke voorhavens
=> havennetwerk ontwikkeld in late middeleeuwen
Ook Gent gebruikt Zwin: rechtstreeks naar Damme
°Damme: op oude vissersvestiging
-> Reie – Dam(me) – Zwin
Guillaume Le Breton: uitgebreide beschrijving over belang van Damme
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller loreleivandermaes. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.29. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now