Wat is sociologie? De sociologische verbeelding
Wat is sociologie?
Het proberen te begrijpen van de mens in een maatschappelijke context –
groeperingen, samenleving.
Discipline met eigen studieobject: de samenleving, jeugdgroepen,
sportverenigingen, huwelijken en andere primaire relaties, steden, landen, de
wereld – mensen die handelen in maatschappelijke contexten.
Sociologie als manier van denken - Een bepaalde manier van kijken naar
maatschappelijke verklaringen:
“thinking sociologically”
“seeing the general in the particular” (Peter Berger) het begrijpen
van de achtergronden (maatschappelijk) – bijvoorbeeld als iedereen
zwart draagt, kijken naar de achterliggende gedachte.
“defamiliarise the familiar” (Zymund Bauman)
“break free from the immediacy of personal circumstances and put
things into a wider context” (Antony Giddens) bijvoorbeeld ‘mode’
– kwestie van smaak, maar tevens maatschappelijk bepaald.
dingen in een wijdere context begrijpen.
C. Wright Mills (1916-1962): sociologische verbeelding
Individueel of groepsgedrag begrijpen vanuit maatschappelijke (dus
historisch gegroeide) context
Het “wegdenken” van de vanzelfsprekende, alledaagse routines achter ons
handelen
Bijvoorbeeld: Een kopje koffie?
– als maatschappelijk ritueel
– als geaccepteerde drug
– als product van mondiale economie
– als product van historisch gegroeide sociale verhoudingen:
ongelijkheid, kolonialisme
Marxisme – stroming gericht op ongelijkheidsvraagstukken + dingen begrijpen
vanuit een historische ontwikkeling.
Verschil met andere disciplines
Psychologie: zoekt individuele verklaringen – verklaren van gedragingen
individueel gezien - hoe functioneren de hersenen om te verklaren hoe een
mens handelt. Bijvoorbeeld bij jeugdcriminaliteit: psychologen – puberbrein
sociologen – subculturen binnen de samenleving.
Culturele antropologie: nadruk op ‘vreemde culturen’, vaak kwalitatief
onderzoek (participatie). De antropoloog als ontdekkingsreiziger.
, Economie: economisch gedrag als product van individuele nutsafwegingen
(sociologen zien dit anders) verklaren vanuit kosten-batenafwegingen.
Recht: nadruk op formele regels en wetten (sociologen benadrukken graag
informele praktijken)
Bestuurskunde
Sociologische versus psychologische verklaringen
Schoolprestaties van kinderen
o Psychologische verklaring: op basis van intelligentie – erfelijk
overgedragen, cognitieve vermogens.
o Sociologische verklaring: op basis van sociale milieu waaruit
kinderen afkomstig zijn; laag geschoold/ hoog geschoold, type gezin
– samenhangend met intelligentie.
Verliefdheid
o Psychologische verklaring: hormonen die opspelen, endorfine – je
voelt je prettig bij iemand.
o Sociologische verklaring: op basis van cultuur – wie krijgt met wie
een relatie en waarom deze twee? Kan tevens sociaal gezien worden
– hoge opgeleiden met hoger opgeleiden – trouwen met iemand uit
dezelfde groep.
Armoede
Ander onderwerpen?
Twee klassieke debatten binnen de sociologie
Oude versus hedendaagse sociologische theorieën
Klassieke sociologie: op zoek naar de “natuurwetten” van de
samenleving. Probleem: de samenleving en menselijk gedrag
veranderen steeds!
Actuele theorieën: menselijke gedrag en sociale verschijnselen
begrijpen vanuit sociale context
Determinisme versus voluntarisme (of structuur versus handelen):
Sociale structuren zijn geen…
vaststaande dingen, maar worden voortdurend gereproduceerd
(ook veranderd!) door menselijk handelen (“structuratie”, Giddens)
Dichotomie
Structuratie – wisselwerking structuur en handelen
Het individuele handelen wordt deels bepaald door de cultuur of
sociale structuur waarin men zicht bevindt echter wel de
mogelijkheid om afstand te doen van deze waarden en normen – het
doorbreken van de routines anders handelen – ontstaan van
nieuwe structuur met bijbehorende waarden en normen.
Determinisme = Verklaren van menselijk gedrag op basis van externe
omstandigheden.
Voluntarisme = Mensen creëren structuren middels hun handelswijze.
Stijlen van sociologiebeoefening
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller susyanti. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.