Sociologie in meervoud: Vier sociologische
perspectieven
Verschillende perspectieven tegelijkertijd van belang. Waarom theorie zo
belangrijk is:
Theorieën sturen de waarneming: vragen stellen vanuit een bepaalde
theorie, theorie geeft betekenis aan een waarneming
Theorie fungeert als zoeklicht: laat zien welke verschijnselen belangrijk zijn
en welke niet
“feiten zijn geen naaktlopers”: theorie geeft betekenis aan waargenomen
feiten – feiten op zich zeggen niet zoveel, pas wanneer ze een rol spelen in
de waarneming
Theorie =
Paradigma =
Sociologie als poli-paradigmatische wetenschap: diverse theoretische
perspectieven naast elkaar = typerend voor sociologie.
Vier manieren van kijken – realistischer beeld van de werkelijkheid:
Functionalisme: Samenleving als een samenhangend geheel.
Conflictsociologie: Samenleving als strijdtoneel.
Symbolisch interactionisme: Samenleving van betekenis gevende
individuen.
Rationele keuze theorie: Samenleving van calculerende individuen.
Functionalisme
Basisgedachte: Samenleving = samenhangend geheel. Alle sociale
verschijnselen kunnen het best worden verklaard in termen van de functies
die zij vervullen voor het goed functioneren en dus de continuïteit van de
samenleving.
o Alle sociale verschijnselen hebben dus een bepaalde functie in de
samenleving – dragen bij aan het voortbestaan/goed functioneren
van de samenleving.
Centrale vraag: wat is de functie van sociale verschijnselen?
o Bijvoorbeeld: Waarom is het belangrijk voor de samenleving dat
kinderen naar school gaan? kennis overdracht, kinderen leren
normen en waarden, socialisatie.
Hoofdpersonen: Durkheim, Parsons, Merton.
o Durkheim: niet zoeken naar oorzaken van en een verschijnsel,
maar naar de functie van sociale verschijnselen. Verduidelijken wat
die functie teweegbrengt binnen een samenleving.
, o Merton
Manifeste functies: herkende en bedoelde gevolgen van
een sociaal patroon – functies die voor iedereen duidelijk zijn
Latente functies: niet-herkende, onbedoelde gevolgen van
een sociaal patroon – verborgen functies
Vb. latente functies van arbeid (Jahoda 1982):
Tijdstructurering
Sociale contacten
Zingeving
Status en identiteit
Psychologisch welbevinden
Theoretische uitgangspunten:
Biologische verklaringswijze: Welke functie heeft een verschijnsel –
waarom dit van belang is: als iets geen functie heeft dan zal dit uiteindelijk
uitsterven.
Evolutionisme
Functies versus dysfuncties: een bepaald sociaal verschijnsel is disfunctioneel
als de effecten ervan nadelig zijn voor de functionele vereisten en het
voortbestaan van een systeem (vgl. criminaliteit, migratie, zelfmoord) –
dysfuncties verstoren de ordelijke samenleving.
Maar: wat voor de een functioneel is, kan voor de ander disfuntioneel zijn (vgl.
de ‘functie’ van een staking voor werkgevers en werknemers)
Voorbeelden dysfuncties:
o Staking – dysfunctioneel vanuit het ene perspectief, bijvoorbeeld als
fabriekseigenaar staking verstoort productie. Echter zou het voor
de werknemers juist functioneel kunnen zijn.
Dus Merton: onderscheid tussen manifeste en latente functies & onderscheid
tussen functies en dysfuncties.
Conflictsociologie
Centraal uitgangspunt: (1) De maatschappelijke verhoudingen zijn de
resultante van een voortdurende strijd - openlijk en bedekt - tussen
partijen. Er vindt een strijd plaats tussen sociale groepen (klassen,
bewoners, geslachten, religieuze en etnische groepen).
(2) Sociale conflicten niet persé negatief: Conflicten en revoluties als
‘motor’ van sociale verandering en vernieuwing – conflicten worden dus als
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller susyanti. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.