Summary
Maatschappijleer samenvatting verzorgingsstaat - havo 4 tentamen
- Course
- Level
Samenvatting voor het vak maatschappijleer over het thema verzorgingsstaat. Gemaakt in havo 4 voor het tentamen over dit thema.
[Show more]
Seller
Follow
irisbosma1
Reviews received
Content preview
Verzorgingsstaat= land waarin overheid zich actief bemoeit met de welvaart en het welzijnvan haar inwoners.
- Welvaart= Mate waarin mensen over voldoende middelen beschikken om hun behoefte te
vervullen.
- Welzijn= Mate waarin mensen tevreden zijn over hun lichamelijke en geestelijke
gezondheid.
- In de verzorgingsstaat bemoeit de overheid zich met mensen die niet in staat zijn om
zelf een inkomen te voorzien. 4 situaties waarin dit aan de orde is:
● Bij ontslag (werkloosheid)
● Een chronische handicap
● Een (tijdelijke of chronische) ziekte
● Alleenstaand ouderschap (zorg voor kleine kinderen)
- Onze verzorgingsstaat werd vastgesteld in de sociale grondrechten. Het gaat dan om
hoofdstuk 1 art. 19 t/m 23;
● Art. 19: Werkgelegenheid; rechtspositie werknemers; arbeid
● Art. 20: Bestaanszekerheid; welvaart; sociale zekerheid
● Art. 21: Milieu
● Art 22: Volksgezondheid; werkgelegenheid; ontplooiing
● Art. 23: Het openbaar en bijzonder onderwijs
Het ontstaan van de verzorgingsstaat:
- Eerste helft 19e eeuw: nachtwakersstaat: een staat waarin de overheid zich vooral
beperkt tot het handhaven van de openbare orde en veiligheid. Als je ziek was, was je
afhankelijk van liefdadigheidsinstellingen, zoals gasthuizen en de kerk. Kinderen gingen
weinig naar school, omdat kinderen in fabrieken werkten.
- 1854: de Armenwet (eerste sociale wet): overheid heeft hierin een zorgplicht voor mensen
die niet zelf in hun onderhoud kunnen voorzien. Mensen die niet tot een kerkelijke gezindte
behoorden kregen, in geval van ‘volstrekte onvermijdelijkheid’ recht op steun overheid.
- 1874: het Kinderwetje van Van Houten: kinderen mochten niet werken.
- 1901: Leerplichtwet
- Na de Tweede Wereldoorlog kreeg Nederland financiële steun van de Amerikaanse
regering: de Marshallhulp. De politieke macht was in handen van de rooms-rode coalitie:
de katholieken en de socialisten. o.l.v. Willem Drees vond de wederopbouw plaats. Iedere
burger moest zijn steentje bijdragen. Nederland was het enige land in West-Europa waar
nauwelijks loonstijging plaatsvond. Hierdoor kreeg het een goede concurrentiepositie t.o.v.
andere landen. Belangenorganisaties van werkgevers en werknemers werken nauw samen.
- 1957: Drees voerde de Algemene Ouderdoms Wet (AOW) in: een verplicht collectief
ouderdomspensioen.
- Daarna volgden enkele andere wetten waaronder de bijstand: Behoefte Nederlanders
waren niet langer afhankelijk van kerkelijke of particuliere instanties voor zorg en inkomen.
- 1983: Verschillende sociale grondrechten aan de Grondwet toegevoegd: art. 19 t/m 23 van
hfd. 1 van de grondwet.
, - In een nachtwakersstaat hoeft weinig belasting betaald te worden, omdat de
overheid weinig uitgaven heeft:
● Geen kosten voor onderwijs en zorg
● Geen stelsel voor sociale verzekeringen
● Geen nutsvoorzieningen (gas, elektriciteit, water)
Bij klassieke grondrechten stelt de overheid zich passief op (je kunt zelf naar de rechter
stappen wanneer rechten worden geschonden):
- Iedereen is gelijk
- Vrijheid van drukpers
- Vrijheid van godsdienst
- Vrijheid van onderwijs
- Vrijheid van meningsuiting
- Vrijheid van vergadering, vereniging en betoging
Bij sociale grondrechten moet de overheid actief optreden om de rechter te bereiken:
- Recht op werk
- Recht op onderwijs
- Recht op rechtsbijstand
- Recht op sociale zekerheid
- Recht op gezondheidszorg
- Recht op woongelegenheid
- Werken is een recht: Mensen kunnen zichzelf in hun werk ontplooien.
- Werken is een plicht: Doordat we werken betalen we inkomstenbelasting, van dat geld
worden weer sociale verzekeringen betaald, zoals de werkloosheidswet en de AOW.
- Rechten voor het onderwijs: Recht op goed onderwijs/ recht op gekwalificeerde
docenten/ recht op gratis schoolboeken/ recht op een lening als je gaat studeren.
- Plichten voor het onderwijs: Plicht om tot je zestiende jaar volledig onderwijs te volgen
(bij geen basiskwalificatie tot 18 jaar)/ Plicht om geen lessen te verzuimen.
● In Nederland moet je een startkwalificatie halen; je hoeft niet meer naar school als
je 18 bent of als je je startkwalificatie hebt behaald (havo/vwo of mbo niveau 2).
● Het is een plicht van de overheid om onderwijs te volgen, omdat de overheid voor
een hoogopgeleide beroepsbevolking wil zorgen; zo kun je wat terug doen voor de
maatschappij.
● Waarom overheid kwalificatieplicht heeft ingevoerd; Veel jongeren verlieten
onderwijs zonder diploma, waardoor ze onaantrekkelijk waren voor de arbeidsmarkt.
Eigenlijk lag voor hen alleen een uitkering in het verschiet, ofwel de criminaliteit. De
overheid wilde dit voorkomen en voerde daarom de kwalificatieplicht in.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller irisbosma1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.20. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
61001 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now