Samenvatting maatschappijleer thema parlementaire democratie. Gemaakt in havo 4 voor tentamen. Deze samenvatting bereid je goed voor voor je tentamen/proefwerk.
1: Vrijheid van meningsuiting/ persvrijheid 1: Censuur
2: Grondrechten worden beschermd 2: Grondrechten worden niet beschermd
3: Machtenscheiding 3: 1 persoon macht
4: Onafhankelijke rechters 4: Geen onafhankelijke rechters
5: Vrije en geheime verkiezingen 5: Schijnverkiezingen
6: Legaliteitsbeginsel 6: Geen legaliteitsbeginsel
- Democratie= Land waarin volk regeert, dus heb je kiesrecht.
- Parlementaire democratie (Nederland)= Volk kiest vertegenwoordigers voor parlement, die voor ons beslissingen maakt.
- Om er achter te komen welke partij bij jou past, kun je politieke stromingen en politieke indelingen gebruiken. Politieke
stromingen+indelingen zijn vaak gebaseerd op een ideologie: ideeën over de mens en gewenste inrichting samenleving.
Hoe je tot gezamenlijke ideologie komt hangt af van je normen+waarden/ hoe je denkt over sociaaleconomische
verhoudingen.
- Directe democratie= Mensen stemmen direct over alle wetten. In Nederland is dit praktisch niet haalbaar, voorbeeld
directe democratie in Nederland is het referendum (= een volksstemming).
- Indirecte democratie= Wij kiezen vertegenwoordigers die beslissingen voor ons maken.
- Parlementair stelsel= Wordt parlement gekozen.
- Presidentieel stelsel= Wordt parlement+president gekozen.
- 4 soorten dictaturen (macht in handen van 1 persoon/kleine groep mensen):
1: Militaire dictatuur; Macht in handen van groep officieren uit leer. Leider is een militair, maar ook de belangrijkste
personen om hem heen zijn militair en hij moet altijd rekening met hen houden. Militairen bepalen wat in land gebeurt.
- Bijna alle militaire dictaturen beginnen met staatsgreep; officieren grijpen macht omdat ze vinden dat leger bijv. niet genoeg
geld krijgt of dat te weinig rekening wordt gehouden met hun belangen.
2: Koninklijke dictatuur; Koning heeft alle macht en heeft deze macht geërfd van zijn voorganger.
- In Nederland anders, hier is een constitutionele monarchie waarin macht koning wordt beperkt door Grondwet.
3: Persoonlijke dictaturen; Alle macht in handen van 1 individu en hij is degene die het voor het zeggen heeft. Deze
persoon kan militair/leider politieke partij zijn, maar de dictator wordt in zijn macht op geen enkele manier beperkt door
leger/partij. De dictator heeft wel een groep vertrouwelingen nodig om zijn beleid uit te voeren ook al mag hij alles zelf
bepalen, deze groep bestaat meestal uit vrienden/familieleden dictator.
- Persoonlijke dictaturen ontstaan vaak in landen waar de staat, leger en politieke partijen erg zwak zijn.
4: Eenpartijstaten; Staten waarin 1 partij voor het zeggen heeft. Partij is goed georganiseerd en heeft erg veel invloed op
manier waarop land wordt geregeerd. Bevolking wordt voortdurend opgeroepen om partij te steunen. Leider partij heeft
meeste macht, maar moet ook rekening houden met meningen andere belangrijke personen in de top van de partij.
- In veel eenpartijstaten wordt sterk de nadruk gelegd op een ideologie (samenhangend geheel van ideeën over
samenleving).
- Eenpartijstaten vaak ontstaan na bevrijdingsoorlog, revolutie of oorlog.
Democratie Dictatuur
Verkiezingen - Regelmatig verkiezingen waarbij elke volwassene Geen; dictator bepaalt alles zelf en heeft mening
moet kunnen stemmen. Je hoeft aan niemand te bevolking niet nodig. In sommige dictaturen zijn wel
vertellen wat je hebt gestemd. Omdat er regelmatig verkiezingen, maar die zijn dan niet eerlijk, waardoor
verkiezingen zijn, moet regering rekening houden bevolking niet écht kan kiezen.
met mening volk.
, - Eisen vrije democratische verkiezingen;
1: Iedere volwassene moet kunnen stemmen
2: Je moet op meerdere partijen kunnen stemmen
3: Je hoeft niet te vertellen waar je op stemt.
4. Alle deelnemende partijen moeten voldoende
toegang tot de media hebben.
5. Moeten eerlijke regels zijn voor het tellen van de
stemmen.
Meningsuitin Vrijheid van meningsuiting. - Je mag niet zeggen wat je vindt, je mag meestal
g ook niet protesteren tegen regering en in de meeste
strenge dictaturen mag je zelfs niet zeggen dan je
het oneens bent met president. Dictators denken
vaak dat hun macht minder wordt als mensen alles
mogen zeggen.
- In dictatuur moet je altijd op je hoede zijn. Je moet
uitkijken wat je zegt en doet; dictator vertrouwt
burgers niet en bespioneert eigen bevolking.
Opvolging Verkiezingen gehouden om te bepalen wie Inwoners land mogen niet bepalen wie baas wordt
staatshoofd staatshoofd wordt. als staatshoofd aftreedt, dat bepaalt staatshoofd zelf.
Is vaak iemand die dictator vertrouwt en die zelfde
denkbeelden heeft.
Wie heeft er Meeste macht ligt meestal bij parlement. Parlement Soms ligt alle macht bij dictator. Vaak heeft dictator
de macht? controleert regering. Parlement wordt weer gekozen groep mensen om zich heen die altijd met hem eens
door inwoners. zijn en zelfde mening hebben.
Scheiding Moet scheiding der machten zijn; mensen die wetten Geen; kunt geen rechtszaak beginnen tegen
der machten maken zijn niet zelfde mensen die controleren of je je overheid als je het ergens niet mee eens bent.
eraan houdt. Alleen op die manier zijn burgers
beschermd tegen overheid.
Persvrijheid/ Persvrijheid; journalisten moeten kunnen schrijven en Censuur; macht van de staat wordt ingezet om
censuur zeggen wat ze willen. Zo kunnen ze ervoor zorgen bepaalde informatie tegen te houden; regering
dat iedereen weet wat in samenleving+politiek bepaalt wat kranten mogen/moeten schrijven. Je kan
gebeurt. er niet op vertrouwen dat nieuws in krant/ op tv klopt,
want alles moet van tevoren goedgekeurd worden
door regering.
- 2 manieren als dictator zijn volk wil onderwerpen; propaganda en dwang.
- Propaganda= Een soort ‘politieke reclame’, heeft voor dictators als doel mening publiek te beïnvloeden en voor te zorgen
dat mensen gaan geloven in bepaalde opvattingen/standpunten. Propaganda heeft meeste effect als het mensen aanspreekt
en moeiteloos kan worden begrepen. Propaganda heeft daarom aantal kenmerken;
1: Boodschap moet inspelen op emotie, niet op verstand
2: Boodschap moet spreken in zwart-wit termen, er is geen ruimte voor nuance
3: Boodschap moet overkomen en daarvoor mag werkelijkheid worden verdraaid
4: Boodschap moet herkenbaar zijn, wordt daarom vaak gebruik gemaakt van symbolen, vlaggen, kleuren enz.
- In democratische rechtsstaat veel regels om te voorkomen dat iemand onterecht in gevangenis komt. In Nederland
is volgende heel belangrijk:
1: Wie de regels maakt in een land, mag niet controleren of burgers zich eraan houden. Dit is gescheiden; politici maken de
regels en rechters bepalen of je wel/niet schuldig bent aan overtreden regels.
2: Je bent onschuldig tot je schuld is bewezen.
3: Een verdachte heeft recht op hulp advocaat.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller irisbosma1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.66. You're not tied to anything after your purchase.
