Samenvatting van het vak Religie en Zingeving, gegeven in de derde bachelor Criminologische Wetenschappen in KU Leuven. Het betreft een samenvatting van de notities tijdens de lessen en de belangrijkste teksten.
H1 – Wetenschap, technologie en de zingevende interesse..............................................................4
1.1 Wetenschap, betekenis, leefwereld.............................................................................................4
1.2 De ‘zingevende’, ‘cognitieve’ en ‘manipulatieve’ interesses van de mens...................................5
1.2.1 Zingevend en cognitief...........................................................................................................7
1.2.2 Zingevend en manipulatief....................................................................................................7
1.3 Conclusie: zingeving en de andere interesses...............................................................................8
H2 – Religie, wetenschap en zingeving............................................................................................10
2.1 Religie en secularisatie: waarom nog spreken over religie?.......................................................10
2.1.1 Secularisatie en institutionele religie in het Westen............................................................10
2.2 Religie en wetenschap: is er eigenlijk een conflict?....................................................................11
2.2.1 Drie bedenkingen.................................................................................................................12
2.3 Religie en redelijkheid: zijn religieuze overtuigingen onredelijk omdat ze onwetenschappelijk
zijn?..................................................................................................................................................16
2.3.1 James’ argument..................................................................................................................17
2.3.2 Wetenschap en genuine options.........................................................................................19
2.4 Besluit.........................................................................................................................................19
H3 – Woede en straf........................................................................................................................21
3.1 Inleiding......................................................................................................................................21
3.2 Definities van woede..................................................................................................................21
3.3 Woede en straf in antiek Athene................................................................................................22
3.3.1 Aristoteles’ definitie van woede..........................................................................................22
3.3.2 Elementen van Aristoteles’ definitie....................................................................................23
3.4 Rede en emotie in de woede......................................................................................................24
3.5 De dynamiek van de woede........................................................................................................24
3.6 Woede en haat...........................................................................................................................25
3.7 Emotie en misdaad.....................................................................................................................26
3.8 De waarde van woede in de filosofie..........................................................................................29
3.9 Martha Nussbaum......................................................................................................................29
3.9.1 Woede volgens Martha Nussbaum......................................................................................29
3.9.1 Kritiek op Nussbaum............................................................................................................30
3.10 Tot slot......................................................................................................................................32
H4 – Rehabilitatie, risico en zingeving (risicotaxatie).......................................................................33
4.1 Algemeen kader..........................................................................................................................33
, 4.1.1 Strafdoelen..........................................................................................................................33
4.1.2 Rehabilitatie.........................................................................................................................33
4.2 Modellen en mensbeelden.........................................................................................................34
4.2.1 Risk-Need-Reponsivity model..............................................................................................34
4.2.2 Good Lives Model................................................................................................................36
4.2.3 RNR vs. GLM........................................................................................................................36
4.3 Risicotaxatieinstrumenten..........................................................................................................38
4.3.1 Algemeen.............................................................................................................................38
4.3.2 Voorspellende waarde.........................................................................................................38
4.3.3 Bedenkingen........................................................................................................................41
4.3.4 Situatie in België..................................................................................................................41
4.3.5 Risicotaxatie en de leefwereld van de gedetineerde...........................................................42
H5 – Politiek, waarde en waarheid..................................................................................................44
5.1 Politiek en zingeving...................................................................................................................44
5.2 Politiek handelen in tijden van Covid..........................................................................................45
5.2.1 Hannah Arendt (1906-1975)................................................................................................45
5.2.2 Handelen: onnodig en nutteloos – Hannah Arendt.............................................................45
5.2.2 Politiek als handelen............................................................................................................47
5.2.3 Waardoor wordt politiek bedreigd?....................................................................................49
5.3 Politiek, waarheid en goedheid..................................................................................................49
5.3.1 Homeros..............................................................................................................................50
5.3.2 Socrates...............................................................................................................................50
5.3.3 Samenvattend......................................................................................................................51
H6 – Euthanasie: Zingeving, levensbeschouwing, recht en politiek..................................................52
6.1 Inleiding......................................................................................................................................52
6.2 What the hell is ‘liberalisme”?....................................................................................................54
6.3 Het traject van de euthanasiewetgeving....................................................................................56
6.4 Politiek liberalisme over euthanasie...........................................................................................57
6.4.1 Kritiek op gedachten politiek liberalisme.............................................................................57
6.4.2 Conclusie..............................................................................................................................58
6.5 Politiek, tragiek en incommensurabele waarden........................................................................58
, H1 – Wetenschap, technologie en de zingevende interesse
1.1 Wetenschap, betekenis, leefwereld
Husserl (1859-1938): wetenschap heeft altijd te maken / vertrekt altijd van de leefwereld.
Leefwereld = wereld waarin wij leven. Is iets speciaals mee dingen en mensen in onze
leefwereld hebben een betekenis. Zijn niet zomaar objecten, maar zijn betekenisvol.
o Intersubjectief: heeft iets te maken met relaties met anderen.
o Persoonlijk: dingen hebben een persoonlijke betekenis in onze leefwereld. Een
zekere existentiële betekenis.
o Betekenisvol: praktisch / emotioneel.
Wetenschap: vertrekt vanuit deze leefwereld. Alle takken vertrekken van betekenisvolle
elementen uit onze leefwereld.
o Wetenschap objectiveert: maakt abstractie van de leefwereld. Gaat werkelijkheid
abstract benaderen bastractie maken van die betekenisvolle dingen
(objectiverende houding).
Subject-object: gaat de dingen / mensen tot objecten maken.
Afstandelijkheid
Onpersoonlijk: zoomt uit naar een onpersoonlijk perspectief.
o Tijdelijke opschorting van de normale omgang met de leefwereld: wetenschap keert
ook altijd terug naar de leefwereld. In de wetenschap gebeurt iets wat er buiten niet
mag gebeuren, enkel binnen die enge context / tijdelijke opschorting mag dat
gebeuren.
o Na de abstractie wordt er teruggekeerd naar de leefwereld.
Deze objectieve houding is succesvol. Grote vooruitgang in wetenschap.
Filmpje als voorbeeld van vertrek uit en terugkeer naar de leefwereld
Relatie van wetenschap tot leefwereld? Een meer wetenschappelijke leefwereld? Een autonome
leefwereld?
Bv. stel u voor ge begint te studeren in Leuven en gaat allemaal nieuwe mensen leren kennen in het
1ste jaar. Stel dat ge zou zeggen “ik ga dat wetenschappelijk aanpakken”, survey verspreiden en o.b.v.
hun karaktereigenschappen, zien wie waarschijnlijk goede vrienden van u zouden worden. Meeste
mensen zullen zo iemand vooral een creep vinden.
Wetenschap wil dat mensen weten dat we enkel materie zijn
Leefwereld wordt meer en meer verwetenschappelijkt: bv. voeding, relaties…
Zelfs als alle wetenschappelijke problemen opgelost zijn, blijven er problematieken: weer
wetenschap weinig over te zeggen heeft.
Redelijkheid en rationaliteit: er is misschien iets in de leefwereld die wij redelijk vinden die volgens
de wetenschap helemaal niet rationeel is. Er zijn zaken die de wetenschap ons zou willen aanpraten
die eigenlijk helemaal niet redelijk zijn.
Redelijkheid = moeten op redelijke manier met elkaar verhouden
Rationaliteit = consistent handelen o.b.v. rede (bv. berekenbaarheid, meetbaarheid…)
Soms contrast: wat redelijk is in de leefwereld is niet altijd redelijk in de wetenschap.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller TS27. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.76. You're not tied to anything after your purchase.
