Samenvatting De bestuurlijke kaart van Nederland, ISBN: 9789046907344 Overheid En Recht
1 purchase
Course
Overheid En Recht
Institution
Hogeschool Arnhem En Nijmegen (HAN)
Book
De bestuurlijke kaart van Nederland
In deze samenvatting zal het volgende beschreven worden: Staats- en Europeesrecht in het algemeen, kenmerken Nederlands openbaar bestuur, de politiek- bestuurlijke instanties, organisatie van rechtspraak en decentrale overheden.
• Nederland is een gedecentraliseerde eenheidsstaat → staat waarin het gezag van de staat
als geheel onder één centrale overheid valt (eenheidsstaat) en een deel van het
overheidsbeleid door lagere overheidsorganen wordt uitgeoefend.
o Toezicht vooraf en achteraf vanuit de centrale overheid op de lagere organen om de
eenheid te bewaken → eenheidsstaat.
o Elke bestuurder heeft een bepaalde mate van vrijheid → discretionaire
bevoegdheid.
▪ Lagere wetgeving mag niet in strijd zijn met hogere wetgeving.
▪ Vrijheid kan worden beperkt door ingrijpen door bijv. een minister.
o Functionele decentralisatie
▪ Omdat zij een bepaalde functie moeten vervullen.
• Waterschappen
o Territoriale decentralisatie
▪ Binnen grondgebied
• Gemeenten en provincies
o Verhouding tussen decentralisatie en eenheid:
▪ Autonomie → gemeenten en provincies kunnen zelfstandig regels
vaststellen: recht pluralisme
• Bijv. APV’s
▪ Medebewind →gemeenten en provincies stellen regels op in opdracht van
een hogere regeling (bijv. bestemmingsplan).
▪ Toezicht → nationale overheid kan lagere overheden overrulen.
Wat is openbaar bestuur:
1. Alle organisaties met een publiekrechtelijke grondslag (juridisch)
2. Organisaties die worden gefinancierd uit algemene middelen (financiering)
3. Publieke organisaties die zich richten op het algemeen belang (doelstelling)
• Democratie → het volk beslist, wij kiezen onze eigen bestuurders en
volksvertegenwoordigers.
o Direct
▪ 2e Kamer, Gemeenteraad, Provinciale Staten en waterschap.
▪ Bevolking kiest hoogste besluitvormende orgaan: Tweede Kamer→
parlementair stelsel.
• Twee principes van het parlementair stelsel:
o Koning is onschendbaar en ministers zijn verantwoordelijk
(ministeriële verantwoordelijkheid)
o Kabinet moet vertrouwen hebben meerderheid Tweede
Kamer → vertrouwensregel.
o Indirect
▪ Provinciale Staten kiest de 1e Kamer.
, • Geen gekozen bestuurders
• Evenredige vertegenwoordiging (i.t.t. districtenstelsel)
o Elke stem telt.
• Gedecentraliseerde eenheidsstaat
• Géén constitutioneel hof en juryrechtspraak
• Functioneel bestuur, bijvoorbeeld waterschap
Openbaar bestuur vorm gegeven door wetgeving, bijv. Gw Thorbecke (1848) en algemeen kiesstelsel
(1917)
De vier kenmerken van een staat:
1. Specifiek grondgebied
a. Hoeft niet aangesloten te zijn, zie Aruba, Curaçao, Sint Maarten en de bijzondere
gemeenten: Bonaire, Sint-Eustatius en Saba
2. Er is een bevolking
3. Wettelijke ordening en bestuurlijke organisatie en geweldsmonopolie staat.
4. Staat is erkend door andere staten
a. Lidmaatschap van de VN.
De staat der Nederlanden is een rechtspersoon → bevoegd rechtshandelingen te verrichten, zoals
verdragen en belastingen.
Sinds 1815 zijn wij een constitutionele monarchie. Constitutie → geheel van (on)geschreven regels
m.b.t. de organisatie van een staat.
De kenmerken van een rechtsstaat:
• Handelen overheid gebaseerd op bevoegdheid in de wet.
• Machtenscheiding: Trias politica met wetgevende-, uitvoerende- en rechtsprekende macht.
Onafhankelijk en controleren elkaar.
• Vrije en geheime verkiezingen
• Grondrechten
• Vrije en onafhankelijke media
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dunyavanzanten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.93. You're not tied to anything after your purchase.
